Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | brutalny |
brutalny |
brutalny |
brutalne |
brutalna |
D. | brutalnego |
brutalnego |
brutalnego |
brutalnego |
brutalnej |
C. | brutalnemu |
brutalnemu |
brutalnemu |
brutalnemu |
brutalnej |
B. | brutalnego |
brutalnego |
brutalny |
brutalne |
brutalną |
N. | brutalnym |
brutalnym |
brutalnym |
brutalnym |
brutalną |
Ms. | brutalnym |
brutalnym |
brutalnym |
brutalnym |
brutalnej |
W. | brutalny |
brutalny |
brutalny |
brutalne |
brutalna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | brutalni |
brutalni |
brutalne |
brutalne |
D. | brutalnych |
brutalnych |
brutalnych |
brutalnych |
C. | brutalnym |
brutalnym |
brutalnym |
brutalnym |
B. | brutalnych |
brutalnych |
brutalnych |
brutalne |
N. | brutalnymi |
brutalnymi |
brutalnymi |
brutalnymi |
Ms. | brutalnych |
brutalnych |
brutalnych |
brutalnych |
W. | brutalni |
brutalni |
brutalne |
brutalne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | brutalniejszy |
brutalniejszy |
brutalniejszy |
brutalniejsze |
brutalniejsza |
D. | brutalniejszego |
brutalniejszego |
brutalniejszego |
brutalniejszego |
brutalniejszej |
C. | brutalniejszemu |
brutalniejszemu |
brutalniejszemu |
brutalniejszemu |
brutalniejszej |
B. | brutalniejszego |
brutalniejszego |
brutalniejszy |
brutalniejsze |
brutalniejszą |
N. | brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszą |
Ms. | brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | brutalniejsi |
brutalniejsi |
brutalniejsze |
brutalniejsze |
D. | brutalniejszych |
brutalniejszych |
brutalniejszych |
brutalniejszych |
C. | brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszym |
brutalniejszym |
B. | brutalniejszych |
brutalniejszych |
brutalniejszych |
brutalniejsze |
N. | brutalniejszymi |
brutalniejszymi |
brutalniejszymi |
brutalniejszymi |
Ms. | brutalniejszych |
brutalniejszych |
brutalniejszych |
brutalniejszych |
Pochodzenie
fr. brutal
z łac. brūtālis 'bezrozumny'
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- brutalny mężczyzna; cham, gangster; policjant; brutalna dyktatura, policja
- nieprawdopodobnie, niesłychanie, niezwykle, szczególnie, wyjątkowo brutalny
- brutalny i agresywny, brutalny i bezwzględny, brutalny i gwałtowny, brutalny i okrutny, brutalny i prymitywny
- bardzo brutalny
Cytaty
[...] starsza siostra związała się niegdyś z bardzo brutalnym mężczyzną [...]. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006 |
|
[...] Gunter, nim stał się faszystą, był tępym, brutalnym chamem. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Lapidarium I-III, 2008 |
|
Młodzi chcieli się uwolnić od brutalnego napastnika, ale ten ciągle im towarzyszył. źródło: NKJP:Halina Stęplówna: Bez motywu, Express Ilustrowany, 2001-08-03 |
|
W głośnym [...] „Przesłuchaniu” Ryszarda Bugajskiego Gajos wcielił się w brutalnego ubeka z czasów stalinowskich. źródło: NKJP: Onet.pl - rozmowy |
|
[...] problemem naszej ciągle raczkującej demokracji nie są brutalni policjanci polujący radarami na polityków, ale politycy uważający prawo do bezkarności za jeden z przysługujących im przywilejów. źródło: NKJP: K.Kowalski: Na bezdrożach prawa: Boże, chroń Posła, Tygodnik Ciechanowski, 2003-04-11 |
1.b czyn
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- brutalny akt, atak, cios, czyn, gest, nacisk, uścisk; gwałt, mord, zbrodnia; film, obraz, żart; świat; realizm, sposób; brutalna akcja, awantura, historia, napaść, operacja, pacyfikacja, rzeź; ingerencja, interwencja, przemoc, siła, walka, wojna, żądza; gra, rozrywka; ręka, twarz; brutalne działanie, postępowanie, zachowanie; naruszenie prawa, pobicie, rozprawienie się z kimś, traktowanie kogoś, starcie; morderstwo, zabójstwo; brutalne metody, represje
- nieprawdopodobnie, niesłychanie, niezwykle, szczególnie, wyjątkowo brutalny
- brutalny i brzydki, brutalny i gwałtowny, brutalny i krwawy, brutalny i niebezpieczny, brutalny i okrutny, brutalny i prymitywny
- bardzo, mało, zbyt brutalny
Cytaty
Brutalna akcja milicji wywołała wiece i demonstracje studenckie, najpierw w Warszawie, a później w innych miastach. źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Rycerze Okrągłego Stołu, 2004 |
|
Icek, w przeciwieństwie do innych Żydów, na wszystkie zaczepki ze strony dzieci odpowiadał brutalnym atakiem. źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001 |
|
Horst brutalnym gestem odsunął Lizę od drzwi. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
Oskarżeni o brutalne zabójstwo stanęli przed sądem. źródło: NKJP: Eliza Głowicka: Krew na suficie, Słowo Polskie, 2006-11-28 |
|
Zdobywcy hiszpańscy i portugalscy [...], stosując brutalne metody: podstępy, niedotrzymywanie słowa, pozbawiali ludność indiańską nie tylko wolności politycznej, ale zabierali majątki, zamieniali Indian w niewolników. źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996 |
2. krytyka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- brutalny akt, atak; język, żart; świat; realizm, sposób; brutalna szczerość; forma,;rzeczywistość; brutalne działanie
Cytaty
Paganini pokornie znosił obelgi i subtelna wyrazistość jego twarzy tak kontrastowała z pospolitą urodą kolegów. Prawdziwy artysta. Bolała go brutalna krytyka i chyłkiem wymykał się do szatni. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010 |
|
Świnia i perły – pisała o włoskim malarzu Amadeo Modiglianim jego kochanka, ale w tej brutalnej szczerości jest wiele prawdy. źródło: NKJP: Henryka Wach-Malicka: Ostatni szaleniec belle epoque, Dziennik Zachodni, 2006-04-01 |