UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wytrzymać

Chronologizacja

1397, SStp

Pochodzenie

Zob. trzymać

1. pod naporem

Definicja

nie ulec działaniu siły fizycznej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

wytrzymać ciśnienie, nacisk, napór czegoś
wytrzymać pod ciężarem, pod naporem czegoś

Cytaty

Jeśli budynek odpowiada wszelkim obowiązującym normom, uważa się, że jego dach może wytrzymać nacisk od 100 do 120 kilogramów na każdy metr kwadratowy.

źródło: NKJP: Joanna Lidochowska: Biały koszmar, Dziennik Zachodni, 2002-01-03

Widzi pan tę złamaną gałąź obok wisielca? Prawdopodobnie nie wytrzymała pod ciężarem.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wytrzymam	wytrzymamy
2 os.	wytrzymasz	wytrzymacie
3 os.	wytrzyma	wytrzymają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrzymałem +(e)m wytrzymał	wytrzymałam +(e)m wytrzymała	wytrzymałom +(e)m wytrzymało	wytrzymaliśmy +(e)śmy wytrzymali	wytrzymałyśmy +(e)śmy wytrzymały
2 os.	wytrzymałeś +(e)ś wytrzymał	wytrzymałaś +(e)ś wytrzymała	wytrzymałoś +(e)ś wytrzymało	wytrzymaliście +(e)ście wytrzymali	wytrzymałyście +(e)ście wytrzymały
3 os.	wytrzymał	wytrzymała	wytrzymało	wytrzymali	wytrzymały

bezosobnik: wytrzymano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wytrzymajmy
2 os.	wytrzymaj	wytrzymajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrzymałbym bym wytrzymał	wytrzymałabym bym wytrzymała	wytrzymałobym bym wytrzymało	wytrzymalibyśmy byśmy wytrzymali	wytrzymałybyśmy byśmy wytrzymały
2 os.	wytrzymałbyś byś wytrzymał	wytrzymałabyś byś wytrzymała	wytrzymałobyś byś wytrzymało	wytrzymalibyście byście wytrzymali	wytrzymałybyście byście wytrzymały
3 os.	wytrzymałby by wytrzymał	wytrzymałaby by wytrzymała	wytrzymałoby by wytrzymało	wytrzymaliby by wytrzymali	wytrzymałyby by wytrzymały

bezosobnik: wytrzymano by

bezokolicznik: wytrzymać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wytrzymawszy

gerundium: wytrzymanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wytrzymanie	wytrzymania
D.	wytrzymania	wytrzymań
C.	wytrzymaniu	wytrzymaniom
B.	wytrzymanie	wytrzymania
N.	wytrzymaniem	wytrzymaniami
Ms.	wytrzymaniu	wytrzymaniach
W.	wytrzymanie	wytrzymania

odpowiednik aspektowy: wytrzymywać

Składnia

	+	wytrzymać	+	CO
	+	wytrzymać	+	pod CZYM

2. bez jedzenia

Definicja

przetrwać trudną sytuację, nie mogąc jej zmienić lub nie mając do tego siły albo chęci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przetrzymać
	hiperonimy:	przetrwać

Połączenia

wytrzymać atak, ból, głód, hałas, tortury; czyjś wzrok, czyjeś spojrzenie
wytrzymać z dziećmi, z mężem, z żoną
wytrzymać fizycznie, psychicznie
musieć, (nie) móc, próbować wytrzymać

Cytaty

	Zapłaciła za tydzień z góry, ale wytrzymała tylko trzy noce, i to nie z powodu warunków, które były znośne. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009
	Nie znoszę pociągów. Nie wytrzymałabym w pociągu. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007
	- Widziałyśmy się już - powtórzyła Yennefer. - Nie przypominam sobie - Fringilla wytrzymała spojrzenie. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
	Zanim znajdziemy się na etapie, gdy pytanie: jak wytrzymać z mężczyzną, stanie się zasadne, musimy go najpierw do siebie przyciągnąć. źródło: NKJP: Jolanta Szymczyk: Potwory i podpory, Dziennik Zachodni, 2001-03-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wytrzymam	wytrzymamy
2 os.	wytrzymasz	wytrzymacie
3 os.	wytrzyma	wytrzymają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrzymałem +(e)m wytrzymał	wytrzymałam +(e)m wytrzymała	wytrzymałom +(e)m wytrzymało	wytrzymaliśmy +(e)śmy wytrzymali	wytrzymałyśmy +(e)śmy wytrzymały
2 os.	wytrzymałeś +(e)ś wytrzymał	wytrzymałaś +(e)ś wytrzymała	wytrzymałoś +(e)ś wytrzymało	wytrzymaliście +(e)ście wytrzymali	wytrzymałyście +(e)ście wytrzymały
3 os.	wytrzymał	wytrzymała	wytrzymało	wytrzymali	wytrzymały

bezosobnik: wytrzymano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wytrzymajmy
2 os.	wytrzymaj	wytrzymajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrzymałbym bym wytrzymał	wytrzymałabym bym wytrzymała	wytrzymałobym bym wytrzymało	wytrzymalibyśmy byśmy wytrzymali	wytrzymałybyśmy byśmy wytrzymały
2 os.	wytrzymałbyś byś wytrzymał	wytrzymałabyś byś wytrzymała	wytrzymałobyś byś wytrzymało	wytrzymalibyście byście wytrzymali	wytrzymałybyście byście wytrzymały
3 os.	wytrzymałby by wytrzymał	wytrzymałaby by wytrzymała	wytrzymałoby by wytrzymało	wytrzymaliby by wytrzymali	wytrzymałyby by wytrzymały

bezosobnik: wytrzymano by

bezokolicznik: wytrzymać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wytrzymawszy

gerundium: wytrzymanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wytrzymanie	wytrzymania
D.	wytrzymania	wytrzymań
C.	wytrzymaniu	wytrzymaniom
B.	wytrzymanie	wytrzymania
N.	wytrzymaniem	wytrzymaniami
Ms.	wytrzymaniu	wytrzymaniach
W.	wytrzymanie	wytrzymania

odpowiednik aspektowy: wytrzymywać

Składnia

+	wytrzymać	+	CO
+	wytrzymać	+	GDZIE
+	wytrzymać	+	z KIM/CZYM

3. kogoś pod drzwiami

Definicja

spowodować, że ktoś musi długo czekać na spotkanie z nami lub na coś innego, co jest zależne od nas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Byłem u Pana [...] w Człuchowie, wytrzymał mnie pod domem cały dzień zanim mnie wpuścił - a jechałem przez całą Polskę.

źródło: Internet: strefatajemnic.onet.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wytrzymam	wytrzymamy
2 os.	wytrzymasz	wytrzymacie
3 os.	wytrzyma	wytrzymają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrzymałem +(e)m wytrzymał	wytrzymałam +(e)m wytrzymała	wytrzymałom +(e)m wytrzymało	wytrzymaliśmy +(e)śmy wytrzymali	wytrzymałyśmy +(e)śmy wytrzymały
2 os.	wytrzymałeś +(e)ś wytrzymał	wytrzymałaś +(e)ś wytrzymała	wytrzymałoś +(e)ś wytrzymało	wytrzymaliście +(e)ście wytrzymali	wytrzymałyście +(e)ście wytrzymały
3 os.	wytrzymał	wytrzymała	wytrzymało	wytrzymali	wytrzymały

bezosobnik: wytrzymano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wytrzymajmy
2 os.	wytrzymaj	wytrzymajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrzymałbym bym wytrzymał	wytrzymałabym bym wytrzymała	wytrzymałobym bym wytrzymało	wytrzymalibyśmy byśmy wytrzymali	wytrzymałybyśmy byśmy wytrzymały
2 os.	wytrzymałbyś byś wytrzymał	wytrzymałabyś byś wytrzymała	wytrzymałobyś byś wytrzymało	wytrzymalibyście byście wytrzymali	wytrzymałybyście byście wytrzymały
3 os.	wytrzymałby by wytrzymał	wytrzymałaby by wytrzymała	wytrzymałoby by wytrzymało	wytrzymaliby by wytrzymali	wytrzymałyby by wytrzymały

bezosobnik: wytrzymano by

bezokolicznik: wytrzymać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wytrzymawszy

gerundium: wytrzymanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wytrzymanie	wytrzymania
D.	wytrzymania	wytrzymań
C.	wytrzymaniu	wytrzymaniom
B.	wytrzymanie	wytrzymania
N.	wytrzymaniem	wytrzymaniami
Ms.	wytrzymaniu	wytrzymaniach
W.	wytrzymanie	wytrzymania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wytrzymany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wytrzymany	wytrzymany	wytrzymany	wytrzymane	wytrzymana
D.	wytrzymanego	wytrzymanego	wytrzymanego	wytrzymanego	wytrzymanej
C.	wytrzymanemu	wytrzymanemu	wytrzymanemu	wytrzymanemu	wytrzymanej
B.	wytrzymanego	wytrzymanego	wytrzymany	wytrzymane	wytrzymaną
N.	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymaną
Ms.	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wytrzymani	wytrzymani	wytrzymane	wytrzymane
D.	wytrzymanych	wytrzymanych	wytrzymanych	wytrzymanych
C.	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanym	wytrzymanym
B.	wytrzymanych	wytrzymanych	wytrzymanych	wytrzymane
N.	wytrzymanymi	wytrzymanymi	wytrzymanymi	wytrzymanymi
Ms.	wytrzymanych	wytrzymanych	wytrzymanych	wytrzymanych

odpowiednik aspektowy: wytrzymywać

Składnia

wytrzymać

KOGO + GDZIE

Frazeologizmy

coś nie wytrzymało krytyki
coś wytrzymało próbę czasu
ktoś/coś nie wytrzymał/wytrzymało porównania z kimś/czymś
można wytrzymać
da się wytrzymać
idzie wytrzymać
nerwy puściły komuś
nerwy nie wytrzymały komuś
nie wytrzymam

Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2017