Chronologizacja
Inne znaczenie: 'szwagier'
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | rywal |
rywale |
ndepr |
rywale |
depr | ||
D. | rywala |
rywali |
|
C. | rywalowi |
rywalom |
|
B. | rywala |
rywali |
|
N. | rywalem |
rywalami |
|
Ms. | rywalu |
rywalach |
|
W. | rywalu |
rywale |
ndepr |
rywale |
depr |
Pochodzenie
fr. rival
z łac. rīvālis 'konkurent w miłości’ < sąsiadujący z kimś przez potok’; od: rīvus ‘potok'
1. do fotela prezydenta
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | konkurent, współzawodnik |
Połączenia
- polityczny, partyjny; demokratyczny; główny, poważny, prawdziwy; doświadczony, mocny, niepokonany, potężny, silny, wielki, zwycięski; groźny, niebezpieczny, trudny; niewygodny; godny, równorzędny; łatwy, pokonany, słabszy; faworyzowany, sławny, wyżej notowany; bezpośredni, lokalny, najbliższy; potencjalny; dawny, dzisiejszy, finałowy, niedawny, nowy, odwieczny; francuski; grający; kolejny; mój, nasz... rywal; amerykańscy, krajowi, zagraniczni; rynkowi rywale
- rywal drużyny, reprezentacji (Polski), zespołu; zawodników; piłkarzy; gospodarzy; Małysza, Wałęsy; Microsoftu; rywale bydgoszczan, katowiczan, łodzian, torunian...; Groclinu, Olimpii, Widzewa, Wisły...; Polski; Polaków
- rywal dla lidera; rywal do awansu, do defensywy, do fotela prezydenta, do tronu; rywal z drużyny, z ekstraklasy, z grupy, z klasy, z pary; z boiska, z czołówki, z regionu; z Gdyni, z Warszawy, z Wrocławia...; z Niemiec; z Zachodu, z zagranicy; rywal zza miedzy
- rywal na boisku; na rynku procesorów, serwerów, walutowym...; na trasie; rywal w wyborach, w walce o awans, prezydenturę, tytuł...; w barażach; w eliminacjach, w rozgrywkach; w klasyfikacji, w jakiejś kategorii; w biegach, w meczu, w turnieju, w wyścigu; w ćwierćfinale, w finale, w półfinale; w ekstraklasie, w grupie, w lidze; w drugiej rundzie, w ostatniej kolejce
- cios; akcja, defensywa, gra; klasa, postawa, przeciwdziałania, słabość; boisko, bramka, kosz, pole karne, siatka; błąd rywala; możliwości; atak, obrona; bramkarz, gracz, obrońcy, piłkarz; rzuty; oddech rywali
- obawa, respekt przed rywalem; kontakt, spotkanie; konfrontacja, walka, starcie; mecz, pojedynek; kłopoty, problemy z rywalem
- bać się, obawiać się, przestraszyć się; pozbyć się rywala
- dorównać/dorównywać; narzucić coś, przeszkodzić/przeszkadzać rywalowi; gratulować; oddać zwycięstwo, seta..., ustępować; odebrać/odbierać coś; strzelić, zaaplikować ileś bramek, goli; uciekać; ulegać; zrewanżować się rywalom
- mieć; przewyższać; lekceważyć, zlekceważyć; atakować, sfaulować, kopnąć/kopać, zaatakować; blokować, kontrolować, kryć; dogonić/doganiać, gonić; ograć/ogrywać, pokonać, wyprzedzić/wyprzedzać; powalić, przewrócić/przewracać; punktować, wypunktować; zaskoczyć/zaskakiwać rywala; oceniać; gromić, rozgromić, wyeliminować, zdeklasować, zmiażdżyć, znokautować, zwyciężyć; przeskoczyć rywali
- być, stać się rywalem
- grać, zmierzyć się; przegrać/przegrywać, rozprawić się, uporać się, wygrać/wygrywać z rywalem; podzielić się punktami; walczyć z rywalami
Cytaty
W kolejnym meczu hokejowych mistrzostw świata grupy B rywalem reprezentacji Polski była Rumunia. źródło: NKJP: Jarosław Śliżewski: Dwa centymetry, Gazeta Wyborcza, 1994-04-14 |
|
Naszym rywalem do organizacji MŚ jest Amsterdam. źródło: NKJP: Piotr Talaga: Wiosła po poznańsku, Głos Wielkopolski, 2005-05-28 |
|
[...] niemieccy piłkarze mają bardzo duże szanse zagrać w finale, ponieważ ich prawdopodobni rywale w ćwierćfinale i półfinale są łatwi do pokonania. źródło: NKJP: MIK: Cesarz stawia na swoich, Trybuna Śląska, 2002-06-18 |
|
Włosi byli rywalami Polaków w eliminacjach mistrzostw świata. źródło: NKJP: Rafał Musioł: Rozpędzony orzeł, uspiony tygrys, Trybuna Śląska , 2003-11-14 |
|
W finale ambitnie walczący wrocławianin przez pewien czas jechał na drugim miejscu, ale później popełnił błąd i dał się wyprzedzić rywalom. źródło: NKJP: Sport żużlowy, Gazeta Poznańska, 2006-08-28 |
Składnia
+ | rywal | + |
(KOGO/CZEGO) +
(do CZEGO)
|
|
+ | rywal | + |
(CZYJ) +
(do CZEGO)
|
|
+ | rywal | + |
(KOGO/CZEGO) +
(w CZYM)
|
|
+ | rywal | + |
(CZYJ) +
(w CZYM)
|
2. do ręki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | konkurent |
Połączenia
- szczęśliwy; potencjalny; niedawny; mój rywal
Cytaty
Dla mojego męża każdy mężczyzna, z którym pracuję, rozmawiam, czy którego poznaję to potencjalny rywal i kochanek. źródło: NKJP: Ryszard Smoliński: Zazdrość zabija prawdziwą miłość, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-02-06 |
|
- Piotrek pisał coś do ciebie? - zaciekawił się Gucio po wzmiance o tacie Szkodnika. Interesowało go bowiem, jakie atrakcje mogły czekać w Tunezji na jego niedawnego rywala do serca Lutki. źródło: NKJP: Marcin Pałasz: Dziwne przypadki Ferdynanda Szkodnika, 2010 |
|
[...] reżyser mocno na przykład przesadził w długości pojedynku Fanfana z rywalem do ręki pięknej Adeliny. źródło: NKJP: Henryk Tronowicz: Bohater mimo woli, Dziennik Bałtycki, 2004-05-17 |
|
Zosia, co migrenę miała ponoć wielką, wychodzi z domu, pilnie się rozgląda i szybkim krokiem oddala się. Dokąd? Ha, właśnie! Może na spotkanie z moim rywalem? źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 5 (Krawiec 1964, Tango 1964,Czarowna noc 1963, Śmierć porucznika 1963) , 1967 |
Składnia
+ | rywal | + |
(KOGO)
|
|
+ | rywal | + |
(CZYJ)
|