UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

haft

Chronologizacja

1488, SStp
Inne znaczenie: 'szew na ranie'

Pochodzenie

śr.-w.-niem. haft 'to, czym się spaja, więzy, węzeł, spojenie, wiązanie'

1.a dekoracja

Definicja

element dekoracyjny wyszyty na tkaninie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Połączenia

  • komputerowy, maszynowy, ręczny, wydziergany, wyszyty; figuralny, geometryczny, kwiatowy, ornamentalny, roślinny, liturgiczny; drobniutki, drobny; atłasowy, delikatny, misterny, ozdobny, subtelny, unikalny; biały, czarny, niebieski, zielony,... haft; haft angielski, drabinkowy, francuski, gęsty, krzyżykowy, łańcuszkowy, madera, pełny, płaski, renesansowy, richelieu, węzełkowy, wypukły
  • haft na bieżnikach, na firankach, na obrusach; w kształcie czegoś
  • haft i koronki; haft i falbanka
  • autor, twórca; katalog, przykłady, wystawa; pole, druga strona haftu; motywy, pokazy haftów
  • kompozycje haftem
  • bluzka, bluzeczka, koszula, spódnica, strój, torebka; bieżnik, firanka, obrus, poduszka, pościel, serweta z haftem
  • projektowanie, prucie/sprucie, wykonanie haftu
  • demonstrować; robić, wykonać, wypruć haft
  • obszyty, ozdobiony, pokryty, wykonany, wykończony haftem

Cytaty

23) oznaki stopni haftowane srebrną nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe wojsk lądowych, wojsk lotniczych - do mundurów wyjściowych, koszul z naramiennikami, bluzy olimpijki […].

źródło: NKJP: Dz.U. z 2002r. Nr 106, poz. 936

[...] dystynkcje do ubiorów wyjściowego i służbowego policjanta wykonane są haftem mechanicznym w kolorze srebrnym.

źródło: NKJP: Poprawianie prawa, Gazeta Wyborcza, 1996-02-05

Wszystkie hafty wykonywane na białej tkaninie białą muliną, ściegiem atłaskowym płaskim lub wypukłym oraz dzierganym są tradycyjnie nazywane białym haftem. Ma on wiele odmian, np. haft angielski, madera, renesansowy, richelieu, szwajcarski czy wenecki. Haft biały od wieków ceniono za niezwykłą subtelność. Używa się go często do zdobienia brzegów kap, serwet, obrusów i odzieży.

źródło: Internet

Borowiacka szkoła wyróżnia się płynnością i harmonią kształtów, wysokimi walorami estetycznymi. Istotą naszych prac jest to, by lewa strona dzieła wyglądała niemal identycznie jak prawa, stąd zasada iż właśnie druga strona haftu jest najlepszym sprawdzianem umiejętności twórcy – dodaje hafciarka Antonina Olszewska.

źródło: NKJP: Kinga Olszewska: Prawdziwy symbol Borów Tucholskich, Tygodnik Tucholski, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. haft
hafty
D. haftu
haftów
C. haftowi
haftom
B. haft
hafty
N. haftem
haftami
Ms. hafcie
haftach
W. hafcie
hafty

1.b sztuka

Definicja

sztuka ozdabiania tkanin poprzez ręczne lub maszynowe wyszywanie elementów ozdobnych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  hafciarstwo

Połączenia

  • haft artystyczny, góralski, ludowy, średniowieczny, starodawny; borowiacki, huculski, kaszubski, kurpiowski, łemkowski, opatowski, pałucki, podhalański, radomski, rzeszowski, spiski, trzebnicki, turecki, ukraiński, wielkopolski, wilanowski, wrocławski, zalipiański
  • haft, koronkarstwo, tkactwo; szydełkiem i haftem; tkactwo, wikliniarstwo, haft; wycinanki, hafty
  • instruktorka; historia, sztuka; kursy, metoda, nauka, pokazy, pracownia, szkoła, technika, warsztaty haftu
  • zamiłowanie do haftu; zajęcia z haftu
  • przygoda z haftem
  • uczyć, uczyć się haftu
  • zainteresować się; zajmować się haftem
  • zetknąć się z haftem

Cytaty

Pomimo, iż haft borowiacki wywodzi się bezpośrednio z kaszubskiego, stanowi osobną szkołę, charakterystyczną tylko dla naszego regionu. W hafcie kaszubskim dominuje kolorystyka niebieska, natomiast tucholskie hafciarki wprowadziły do niego kolory w tonacji złotej.

źródło: NKJP: Kinga Olszewska: Prawdziwy symbol Borów Tucholskich, Tygodnik Tucholski, 2007

Ceramika, rzeźba, haft... Dwudziestu dwóch twórców potwierdziło swój udział w tegorocznym kiermaszu twórczości ludowej, organizowanym przez Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce.

źródło: NKJP: TEZ: Prosto z Rabki, Dziennik Polski, Podhale, 2000-07-20

Imprezy towarzyszące: Godz. 10-14 - pokazy i nauka haftu, koronek klockowych oraz tkania prow. przez nauczycieli TTA [...]

źródło: NKJP: Dni Zakopanego, Dziennik Polski, Podhale, 2003-06-06

[…] a ja dziubię i dziubię ten obrazek i jeszcze tyle mi zostało, potem wezmę się za coś mniejszego, bo od początku mojej przygody z haftem robię duże obrazy.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. haft
hafty
D. haftu
haftów
C. haftowi
haftom
B. haft
hafty
N. haftem
haftami
Ms. hafcie
haftach
W. hafcie
hafty

Inne uwagi

Zwykle lp

2. wymioty

Definicja

pot. 
wymioty - substancja

Noty o użyciu

Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  paw, rzygowiny, wymioty

Cytaty

Rok 1410, przeddzień Bitwy pod Grunwaldem. Obóz Polaków. [...] Ledwo łażą, pod każdym drzewem hafty, biba na maxa. Jagiełło leży śpiący w namiocie, pierwszy odjechał, bo ma słaby łeb. Obóz Niemców; jeszcze gorzej. [...]

źródło: NKJP: Internet

[…]- To samo pisałem, jak wypowiadałem się na temat disco polo na tym forum, może jednak troszkę przegiąłem... No i ten cały ich wizerunek jest taki, aby podobał się ludziom, tzn. fankom od 10-15 roku życia. - Nie, zabijcie mnie, ale ja jak ich widzę, to takie hafty idą, że ooo (cała klawiatura w wymiocinach). Nie lubię, nie słucham i nie mogę na nich patrzeć [...]

źródło: NKJP: Internet

W czasie poniedziałkowej zabawy na moim piętrze z okazji końca sesji wpadła nagle pani portierka z prośbą, aby posprzątać „hafty”, bo panie sprzątaczki ciągle na naszym piętrze na nie narzekają.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. haft
hafty
D. haftu
haftów
C. haftowi
haftom
B. haft
hafty
N. haftem
haftami
Ms. hafcie
haftach
W. hafcie
hafty

3. chała

Definicja

pot.  pejorat. 
bezwartościowy produkt twórczych działań wykonywanych bez ambicji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chała, gniot, kicz, szmira
hiperonimy:  tandeta

Połączenia

  • dziennikarski haft

Cytaty

[...] film zawierał również informacje o lokalizacji owego pola i warunkach korzystania z niego, nie oznaczało nic, poza promowaniem mało popularnego w Polsce zajęcia na trawie. Pełno w tym obłudy, a ambicji nawet za grosz! Przed paroma tygodniami informowałem, że autorem tego słynnego już dziennikarskiego haftu był syn p.o. dyrektora łódzkiego ośrodka TVP [...]

źródło: NKJP: Bez wizji, z tupetem, Dziennik Polski, Magazyn, 2002-06-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. haft
hafty
D. haftu
haftów
C. haftowi
haftom
B. haft
hafty
N. haftem
haftami
Ms. hafcie
haftach
W. hafcie
hafty
Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj