UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chłopczyk

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chłopczyk
 chłopczykowie
 ndepr
chłopczyki
 depr
D. chłopczyka
 chłopczyków
C. chłopczykowi
 chłopczykom
B. chłopczyka
 chłopczyków
N. chłopczykiem
 chłopczykami
Ms. chłopczyku
 chłopczykach
W. chłopczyku
 chłopczykowie
 ndepr
chłopczyki
 depr

Pochodzenie

Zob. chłopiec

1. mały

Definicja

mały chłopiec

Cytaty

1.a dziecko

Definicja

mały chłopiec

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chłopaczek
hiperonimy:  chłopak, chłopiec

Połączenia

  • mały; jasnowłosy; ładny; inteligentny, miły; grzeczny, niegrzeczny; zdrowy; czteroletni, pięcioletni, siedmioletni…; kilkuletni chłopczyk
  • chłopczyk z sąsiedztwa
  • chłopczyk i dziewczynka
  • mama, matka, ojciec, rodzice chłopczyka
  • chłopczyk bawi się; urodził się, zmarł

Cytaty

Około godziny 15.20 3-letni chłopczyk bawił się na podwórku ze swoim również 3-letnim kolegą.

źródło: NKJP: Gazeta Radomszczańska, 2009-06-05

25 lutego tego roku do szpitala w Szczecinie trafił z pogryzieniami twarzy 10-miesięczny chłopczyk zaatakowany przez amstaffa.

źródło: NKJP: Tomasz Elbanowski: Szczęki jak karabin, Mazowieckie To i Owo, 2009-03-18

- Małe dziecko chciało poskarżyć się, ale matki w pobliżu nie było, ona teraz prała czyjąś bieliznę, może stała przy desce do prasowania, a może spacerowała po parku z małym chłopczykiem, ubranym w ciepłe wełniane paltko i myślała o swoim Adasiu.

źródło: NKJP: Internet

1.b syn

Definicja

pot. 
czyjś syn

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chłopaczek, syn

Połączenia

  • mój; młodszy, starszy chłopczyk

Cytaty

Gdybym dziś miała zostawić moich dwóch małych chłopczyków z kimś obcym, bez kontroli mojej mamy - zwariowałabym.

źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998

Niemowlę gwałtownie pozbawione ramion matki głośno kwiliło. Zaczął też płakać i wołać matki starszy chłopczyk.

źródło: NKJP: Wanda Falkowaska: Kronika sądowa, Przekrój, 1960

- Marcinku, czy chcesz pogłaskać zwierzątko? - pytam, choć wiem, że mój chłopczyk jest bardzo ostrożny i nie dziwię się, gdy nie ma z jego strony żadnej reakcji.

źródło: NKJP: Wojcech Chmielewski: Brzytwa, 2008

Składnia

bez ograniczeń + chłopczyk +
CZYJ
bez ograniczeń + chłopczyk +
KOGO

1.c pies

Definicja

pot. 
samiec psa lub innego zwierzęcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chłopak, chłopiec
sprzeczne:  dziewczynka
hiperonimy:  samiec

Cytaty

Imiona dla psów dziewczynka i chłopczyk? [...] Dla dziewczynki : Maja, Rózia, Sunia, Nuka, Punia. Dla chłopaka: Dzeki, Binko, Dunaj, Reks, Burek [...]

źródło: Internet

2. ekspresywnie

Cytaty

2.a dziecko

Definicja

ekspresywnie o chłopczyku - dziecku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dziecko

Cytaty

- To tacy dobrzy ludzie, taka spokojna dziewczyna, taki miły chłopczyk - mówią sąsiedzi. - Taka tragedia i to z niczego.

źródło: NKJP: A.S.: Z niczego, Wieści Podwarszawskie, 2001-12-02

Powiedziała, żebym podczas lekcji nie bał się nikogo, bo profesorowie są dobrzy dla grzecznych chłopczyków i dziewczynek. Posłusznym dzieciom szkoła nie robi nic złego.

źródło: NKJP: Adam Wiśniewski-Snerg: Dzikus, 1998

2.b mężczyzna

Definicja

pot. 
ekspresywnie o chłopcu - młodym mężczyźnie uważanym za niedojrzałego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chłopaczek, chłoptyś

Cytaty

Sam byłem takim chłopczykiem, który po 3 piwkach już był nieźle wstawiony, ale trening zrobił swoje i raczej należę do ludzi z „mocną” głową

źródło: NKJP: www.forumowisko.pl

– Mundurowych w ogóle tutaj nie ma. Niech nie będą naiwnymi chłopczykami , tylko staną i zrobią porządek. A jak nie, to niechaj mi dadzą te radary, a ja im pokażę, jak się egzekwuje prawo.

źródło: NKJP: Paweł Wodniak, Tadeusz Jachnicki: Droga śmierci, Gazeta Krakowska, 2005-12-22
Data ostatniej modyfikacji: 24.02.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN