Chronologizacja
XIV w., Bor
1. warunki materialne
Definicja
Pochodzenie
płn. psł. *bytъ
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Połączenia
- godny, godziwy, lepszy, znośny; ciężki, nędzny byt
- byt obywateli, rodziny, społeczeństwa
- poprawić komuś, polepszyć komuś, zapewnić komuś byt
Cytaty
Mają poczucie krzywdy i upokorzenia, że nie są w stanie sami zapewnić godziwego bytu swoim bliskim. źródło: NKJP: Jolanta Szymczyk: Szukają znajomości, Dziennik Zachodni, 2001-08-24 |
|
Już niedługo zacznie się nowa kampania, nowa walka wyborcza, będą nowe propozycje polepszenia bytu mieszkańców. źródło: NKJP: Jan Jangas: Zdaniem Jangasa: Nadszedł czas oceny, Czas Ostrzeszowski, 2006 |
|
Ktokolwiek będzie obiecywał, że radykalnie poprawi byt polskich chłopów w rok albo dwa, ten po prostu będzie mówił nieprawdę. źródło: NKJP: Leon Bójko: Gdybym był chłopskim politykiem..., Gazeta Wyborcza, 1993-06-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | byt |
||
D. | bytu |
||
C. | bytowi |
||
B. | byt |
||
N. | bytem |
||
Ms. | bycie |
||
W. | bycie |
Składnia
+ | byt | + |
(KOGO/CZEGO)
|
2. istnienie
Definicja
Pochodzenie
płn. psł. *bytъ
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- długi, krótki; codzienny, zwykły; samodzielny; szczęśliwy, trudny, zagrożony byt
- byt kraju, klubu, państwa, społeczeństwa; ptaków, zwierząt
- przedłużyć byt
- walczyć o byt
Cytaty
Interesy koalicji antyhitlerowskiej wymagały gwarantowania prawa każdego narodu do samodzielnego bytu. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997 |
|
Dla Tecumseha była to walka o byt Indian, o ich przetrwanie, a dla Proctora jedynie kolejna kampania w oficerskiej karierze, i to prowadzona bardzo daleko od ojczystego kraju. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
|
Inni to żywe, ruchome lustra, które pozwalają nam dostrzec, że istniejemy. [...] Bez nich poruszalibyśmy się w pustce, w której nasz byt byłby nierzeczywisty, kwestionowalny dla nas samych. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Lapidarium I-III, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | byt |
||
D. | bytu |
||
C. | bytowi |
||
B. | byt |
||
N. | bytem |
||
Ms. | bycie |
||
W. | bycie |
Składnia
+ | byt | + |
(KOGO/CZEGO)
|
3. w filozofii
Definicja
Pochodzenie
gr. on
łac. ens
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
synonimy: | jestestwo |
Połączenia
- byt abstrakcyjny, duchowy, materialny, osobowy, realny
Cytaty
Materia - to byt złożony z czynnika biernego i czynnego. źródło: NKJP: Ryszard Kapuścinski: Lapidaria IV-VI, 2008 |
|
Istniejemy jako odrębne byty, ale zarazem każdy z nas występuje jako medium poruszane bliżej nie znaną siłą, niby prądem wielkiej rzeki, przez co upodabniamy się do siebie we wspólnym stylu czy formie. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997 |
|
Rzeczy to byty zanurzone w innej rzeczywistości, gdzie nie ma czasu ani ruchu. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | byt |
byty |
|
D. | bytu |
bytów |
|
C. | bytowi |
bytom |
|
B. | byt |
byty |
|
N. | bytem |
bytami |
|
Ms. | bycie |
bytach |
|
W. | bycie |
byty |