UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sponad

Chronologizacja

1625, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: przyimek

Pochodzenie

Zob. z
Zob. po
Zob. nad

1. sponad okularów

Definicja

z takiego miejsca,że jeśli coś będzie spadać z miejsca, o którym wiemy, w to miejsce, to nie jest tak, że uderzy w kogoś/coś, a nie uderzy w kogoś/coś, o kim/czym mowa w zdaniu, i nie jest tak, że jeśli ktoś/coś, nie byłby/byłoby w tym miejscu, to ktoś/coś, o kim/czym mowa w zdaniu, by spadł/spadło

Kategoria znaczeniowa

wykładnik lokalizacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

synonimy:  znad
antonimy:  spod I

Cytaty

Zastał Grażynę czytającą w ogrodzie na leżaku, teraz patrzyła na niego sponad okularów wzrokiem pełnym wyrzutu.

źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007

Sponad barków, też osłoniętych kolczugą, sterczały rękojeści szabel.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Zatrąbiłem, a kiedy sponad gazety, którą czytała, spojrzała w moją stronę, pozdrowiłem ją po starej znajomości i wykonałem gest kciukiem do góry.

źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002

Składnia

sponad KOGO / CZEGO
Rz. konkr.
w Zd. z Cz. ruchu ukierunkowanego
szyk: stały: antepozycja

2. sponad lasu

Definicja

z takiego miejsca, że potrzeba bardzo mało czasu, żeby znaleźć się tam, gdzie znajduje się coś, i górna powierzchnia owego czegoś nie jest położona wyżej niż powierzchnia, na której znajduje się ktoś/coś, o kim/czym mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik lokalizacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

synonimy:  znad
antonimy:  spod I

Cytaty

I rzeczywiście, nagle sponad lasu wynurzają się ogromne skrzydła czarno-żółtego szturmowca, który z hukiem zbliża się w naszą stronę.

źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001

Ale coś wyłania się sponad kłębiastego horyzontu majakowych barw.

źródło: NKJP: Mirosław Nagacz: Bocian i Lola, 2005

Ławica drobnych rybek przemknęła niemal pod jego stopami, sponad sosen nadleciała siwa rybitwa.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Wybuch wytłoczył sponad nich całe powietrze, zastępując je rozżarzoną próżnią, lecz zaraz powróciła w to miejsce noc.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

Składnia

sponad KOGO / CZEGO
Rz. nazywający miejsce
w Zd. z Cz. uchu ukierunkowanego
szyk: stały: antepozycja
Data ostatniej modyfikacji: 29.03.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN