w dawnej Polsce do 1791 roku sposób obioru króla polegający na tym, że dokonuje tego ogół szlachty zgromadzonej w tym celu w wyznaczonym miejscu, pomijający typowe dla ustrojów monarchicznych zasady dziedziczenia tronu
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Funkcjonowanie państwa
władza państwowa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
instytucja wolnej elekcji
znieść wolną elekcję
Cytaty
Szczególne miejsce w życiu politycznym i obyczajowym Rzeczypospolitej zajmowała wolna elekcja. Szlachta uważała ją za jeden z najważniejszych filarów złotej wolności, a jednocześnie oznakę tożsamości stanowej.
źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004
Zniesiono wolną elekcję, po śmierci króla Stanisława Augusta tron miał być dziedziczny, tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową dynastię.
źródło: NKJP: Konstytucja 3 Maja, Gazeta Miejska, 2001
Jeśli więc staniemy na barykadach walki o restytucję monarchii w Polsce, to od razu nasunie się pytanie, w jaki sposób mamy obierać w niej króla. Od roku 1573 aż do Konstytucji 3 maja miało się to dokonywać na drodze wolnej elekcji i z udziałem całego narodu szlacheckiego.
źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002
[...] uznaje, iż w przeszłości instytucje takie, jak konfederacje, wolne elekcje czy liberum veto nieraz ocalały Rzeczpospolitą przed zewnętrznym wrogiem i przed zakusami despotycznymi ze strony monarchii [...].
źródło: NKJP: Marian Henryk Serejski: Europa a rozbiory Polski, 2009