Chronologizacja
Pochodzenie
może ang. loyal
może fr. loyal
z p.-łac. lēgālis 'zgodny z prawem, uczciwy'
1.a wierny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wierny I | |
sprzeczne: | nielojalny | |
hiperonimy: | uczciwy |
Połączenia
- lojalny człowiek, kolega, przyjaciel; klient, koalicjant, partner, pracownik, sojusznik, sprzymierzeniec, współpracownik; katolik; lojalna osoba, żona
- lojalny wobec Boga, wobec przyjaciół, wobec siebie, wobec szefa; wobec firmy, wobec klubu
- lojalny i uczciwy, oddany i lojalny, szczery i lojalny, wierny i lojalny
- bardzo, niezwykle lojalny
Cytaty
Ceniłem sobie jego przyjaźń, bo zawsze był lojalny, gotowy do pomocy, gdy zaszła taka potrzeba [...]. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995 |
|
[...] Roosevelt chciał zapewnić Związek Radziecki, że pozostanie lojalnym sojusznikiem do końca wojny. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002 |
|
Byliśmy przyjaciółmi, jak pan i Erwin, mój bratanek, byliśmy lojalni wobec siebie, żaden z nas by drugiego nie wydał... źródło: NKJP: Marek Krajwski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
Tworzą stałe pary, są niezwykle oddane i lojalne. W obronie współmałżonka bez namysłu gotowe są narazić życie. źródło: NKJP: Wszędobylska wrona, Dziennik Polski, 2003-03-06 |
|
Jestem lojalny w stosunku do zawodników i każdemu dam szansę. źródło: NKJP: (DK): Kto zostanie, kto odejdzie z drużyny Gosso Stali?, Express Ilustrowany, 2003-05-17 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
D. | lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnej |
C. | lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnej |
B. | lojalnego |
lojalnego |
lojalny |
lojalne |
lojalną |
N. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalną |
Ms. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnej |
W. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
D. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
C. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
B. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalne |
N. | lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
Ms. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
W. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejsza |
D. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszej |
C. | lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszej |
B. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejszą |
N. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszą |
Ms. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalniejsi |
lojalniejsi |
lojalniejsze |
lojalniejsze |
D. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
C. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
B. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejsze |
N. | lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
Ms. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
Składnia
+ | lojalny | + |
wobec KOGO/CZEGO
|
|
szyk: neutralny | ||||
+ | lojalny | + | ||
szyk: neutralny |
1.b świadczący o wierności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wierny I | |
sprzeczne: | nielojalny | |
hiperonimy: | uczciwy |
Połączenia
- lojalny stosunek do kogoś/czegoś; lojalna praca, współpraca; lojalne współdziałanie
Cytaty
W stosunkach z Łotwą rok 1926 upłynął pod znakiem lojalnego współdziałania, choć nieufność Łotwy wobec Polski pochodząca z lat poprzednich utrzymywała się nadal. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
|
Kardynalnym elementem potęgi politycznej jest nie przestrzeń, lecz lojalna współpraca narodów ową przestrzeń zamieszkujących. źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997 |
|
Powtarzam: pomimo całej miłości i wiary, jaką otaczasz własną partię polityczną - zdobądź się na rycerski i lojalny stosunek wobec innych partii. źródło: NKJP: Bogusław Śliwerski: Wielka gra Aleksandra Kamińskiego o demokrację, 2008 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
D. | lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnej |
C. | lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnej |
B. | lojalnego |
lojalnego |
lojalny |
lojalne |
lojalną |
N. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalną |
Ms. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnej |
W. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
D. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
C. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
B. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalne |
N. | lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
Ms. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
W. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejsza |
D. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszej |
C. | lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszej |
B. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejszą |
N. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszą |
Ms. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalniejsi |
lojalniejsi |
lojalniejsze |
lojalniejsze |
D. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
C. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
B. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejsze |
N. | lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
Ms. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
Składnia
Rz nieżywotny | + | lojalny | + | |
szyk: neutralny |
2.a posłuszny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | posłuszny |
Połączenia
- lojalny członek czegoś, funkcjonariusz, obywatel, poddany, sługa, urzędnik; lojalne zaplecze
- lojalny wobec prezydenta; wobec państwa, wobec partii, wobec rządu, wobec władz; wobec Moskwy, wobec Polski; wobec reżimu
- absolutnie, bardzo, bezwzględnie, całkowicie lojalny
Cytaty
Właściwie jako lojalny obywatel socjalistycznej ojczyzny powinienem powiadomić naszą ambasadę, co się tu święci i poprosić o instrukcje. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |
|
Juszczenko długo pozostawał lojalny wobec prezydenta, na każdym kroku podkreślał, że realizuje jego program, nie zdradzał własnych ambicji politycznych. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006 |
|
[...] powiedziała, że te projekty także się jej nie podobają, ale niestety musi być lojalna wobec własnego rządu i będzie je wprowadzać. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 13.12.2001 |
|
[...] pozostając bezwzględnie lojalnym wobec Rosji, zakończył właśnie reformę finansów Królestwa [...]. źródło: NKJP: Malarz i obywatel, Dziennik Polski, 2000-07-29 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
D. | lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnej |
C. | lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnej |
B. | lojalnego |
lojalnego |
lojalny |
lojalne |
lojalną |
N. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalną |
Ms. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnej |
W. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
D. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
C. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
B. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalne |
N. | lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
Ms. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
W. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejsza |
D. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszej |
C. | lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszej |
B. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejszą |
N. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszą |
Ms. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalniejsi |
lojalniejsi |
lojalniejsze |
lojalniejsze |
D. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
C. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
B. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejsze |
N. | lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
Ms. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
Składnia
+ | lojalny | + |
wobec KOGO/CZEGO
|
|
szyk: neutralny | ||||
+ | lojalny | + | ||
szyk: neutralny |
2.b świadczący o posłuszeństwie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | posłuszny |
Połączenia
- lojalna postawa, służba
Cytaty
Lojalna służba zaborcom dla ich przyszłej zguby została nazwana walenrodyzmem. źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Co nam zdrady..., Gazeta Wyborcza, 1996-02-10/1996-02-11 |
|
[...] ludzie polskiego oświecenia [...] brali przede wszystkim pod uwagę lojalną postawę, jaką w XVIII wieku zajmowały wobec polskich królów Gdańsk, Toruń czy Elbląg. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
D. | lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnego |
lojalnej |
C. | lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnemu |
lojalnej |
B. | lojalnego |
lojalnego |
lojalny |
lojalne |
lojalną |
N. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalną |
Ms. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnej |
W. | lojalny |
lojalny |
lojalny |
lojalne |
lojalna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
D. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
C. | lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
lojalnym |
B. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalne |
N. | lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
lojalnymi |
Ms. | lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
lojalnych |
W. | lojalni |
lojalni |
lojalne |
lojalne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejsza |
D. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszej |
C. | lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszemu |
lojalniejszej |
B. | lojalniejszego |
lojalniejszego |
lojalniejszy |
lojalniejsze |
lojalniejszą |
N. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszą |
Ms. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lojalniejsi |
lojalniejsi |
lojalniejsze |
lojalniejsze |
D. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
C. | lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
lojalniejszym |
B. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejsze |
N. | lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
lojalniejszymi |
Ms. | lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
lojalniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
Składnia
Rz nieżywotny | + | lojalny | + | |
szyk: neutralny |