Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. słuchać
1.a wypełniający czyjąś wolę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
sprzeczne: | nieposłuszny, niesforny | |
hiperonimy: | grzeczny |
Połączenia
- posłuszny człowiek, niewolnik, obywatel, sługa, sojusznik, urzędnik, wasal, wykonawca, żołnierz; syn, uczeń; pies; posłuszna córka; marionetka; maszyna; posłuszne dziecko; narzędzie; posłuszne palce, ręce
- posłuszny Bogu, ojcu, prezydentowi, rodzicom; Kościołowi, władzy; czyjemuś głosowi, prawu, rozkazom, czyimś słowom, wezwaniu, czyjejś woli
- posłuszny i karny, posłuszny i lojalny, posłuszny i uległy; łagodny i posłuszny, mądry i posłuszny, oddany i posłuszny, pokorny i posłuszny, wierny i posłuszny
- bardzo, bezwzględnie, całkowicie, ślepo posłuszny
Cytaty
Był bardzo posłusznym dzieckiem. Miał dużą swobodę, ale zawsze nas słuchał. Ani nas nie oszukiwał, ani się nie awanturował, gdy mu czegoś zabranialiśmy. źródło: NKJP: Pod ścianą, Wysokie Obcasy nr 1 dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-04-03/1999-04-05 |
|
[...] niebawem niezbyt subordynowanego poetę zastąpił posłuszniejszy władzom młodzieżowy aktywista. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004 |
|
Wychowywana przez Miriam, odcięta od jakiegokolwiek kontaktu z innym otoczeniem, była jej absolutnie posłuszna i uległa. źródło: NKJP: Łowcy dusz, Dziennik Polski, 2003-12-06 |
|
Nie wygrasz prawdziwej muzyki, jak nie będziesz ćwiczył. Palce nie będą ci posłuszne. źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Siedmioróg, 1995 |
|
Podkreśla, że pies musi być całkowicie posłuszny, ale też samodzielnie i prawidłowo reagować w różnych sytuacjach [...]. źródło: NKJP: (Adk): Wiedzą jak dobrze ugryźć, Nowiny Raciborskie, 2006-10-24 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | posłuszny |
posłuszny |
posłuszny |
posłuszne |
posłuszna |
D. | posłusznego |
posłusznego |
posłusznego |
posłusznego |
posłusznej |
C. | posłusznemu |
posłusznemu |
posłusznemu |
posłusznemu |
posłusznej |
B. | posłusznego |
posłusznego |
posłuszny |
posłuszne |
posłuszną |
N. | posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłuszną |
Ms. | posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznej |
W. | posłuszny |
posłuszny |
posłuszny |
posłuszne |
posłuszna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | posłuszni |
posłuszni |
posłuszne |
posłuszne |
D. | posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
C. | posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
B. | posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
posłuszne |
N. | posłusznymi |
posłusznymi |
posłusznymi |
posłusznymi |
Ms. | posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
W. | posłuszni |
posłuszni |
posłuszne |
posłuszne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | posłuszniejszy |
posłuszniejszy |
posłuszniejszy |
posłuszniejsze |
posłuszniejsza |
D. | posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszej |
C. | posłuszniejszemu |
posłuszniejszemu |
posłuszniejszemu |
posłuszniejszemu |
posłuszniejszej |
B. | posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszy |
posłuszniejsze |
posłuszniejszą |
N. | posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszą |
Ms. | posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | posłuszniejsi |
posłuszniejsi |
posłuszniejsze |
posłuszniejsze |
D. | posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
C. | posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
B. | posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejsze |
N. | posłuszniejszymi |
posłuszniejszymi |
posłuszniejszymi |
posłuszniejszymi |
Ms. | posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
Składnia
+ | posłuszny | + |
KOMU/CZEMU
|
|
szyk: tylko postpozycja | ||||
+ | posłuszny | + | ||
szyk: neutralny |
1.b świadczący o wypełnianiu czyjejś woli
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- posłuszny szereg
- posłuszne milczenie
Cytaty
Spojrzała w dół, na parkingu stały w posłusznym szeregu samochody lokatorów. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007 |
|
Jak długo jeszcze najuboższe grupy społeczne zmuszane będą do posłusznego milczenia [...]? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.02.2001 |
|
Iglione skinęła głową w posłusznym ukłonie. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996 |
|
Dla komunistów stawało się jasne, że nie są już w stanie odbudować posłusznej jednomyślności, dzięki której mogli działać niczym Opatrzność [...]. źródło: NKJP: Teresa Bogucka: W oparach jednomyślności, Gazeta Wyborcza, 1994-09-10/1994-09-11 |
|
Nie wypadało tych dwóch ludzkich stworzeń [...] trzymać w dłoniach i zrównywać ze ślepo posłusznymi łbami zwierząt. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | posłuszny |
posłuszny |
posłuszny |
posłuszne |
posłuszna |
D. | posłusznego |
posłusznego |
posłusznego |
posłusznego |
posłusznej |
C. | posłusznemu |
posłusznemu |
posłusznemu |
posłusznemu |
posłusznej |
B. | posłusznego |
posłusznego |
posłuszny |
posłuszne |
posłuszną |
N. | posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłuszną |
Ms. | posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznej |
W. | posłuszny |
posłuszny |
posłuszny |
posłuszne |
posłuszna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | posłuszni |
posłuszni |
posłuszne |
posłuszne |
D. | posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
C. | posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
posłusznym |
B. | posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
posłuszne |
N. | posłusznymi |
posłusznymi |
posłusznymi |
posłusznymi |
Ms. | posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
posłusznych |
W. | posłuszni |
posłuszni |
posłuszne |
posłuszne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | posłuszniejszy |
posłuszniejszy |
posłuszniejszy |
posłuszniejsze |
posłuszniejsza |
D. | posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszej |
C. | posłuszniejszemu |
posłuszniejszemu |
posłuszniejszemu |
posłuszniejszemu |
posłuszniejszej |
B. | posłuszniejszego |
posłuszniejszego |
posłuszniejszy |
posłuszniejsze |
posłuszniejszą |
N. | posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszą |
Ms. | posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | posłuszniejsi |
posłuszniejsi |
posłuszniejsze |
posłuszniejsze |
D. | posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
C. | posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
posłuszniejszym |
B. | posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejsze |
N. | posłuszniejszymi |
posłuszniejszymi |
posłuszniejszymi |
posłuszniejszymi |
Ms. | posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
posłuszniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo