UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nachylić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. chylić

1. nad stołem

Definicja

zmienić położenie swojego ciała w ten sposób, że głowa wraz z tułowiem przestają być ustawione pionowo i zaczynają się znajdować nad jakimś obiektem lub kierują się ku czemuś znajdującemu się z boku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

  • nachylić się nad biurkiem, nad stołem

Cytaty

Podszedł do lady i nachylił się nade mną, usiłując zajrzeć mi w twarz.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

W pewnej chwili ścisnęła go za ramię, nachyliła się i coś powiedziała.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Antek czuł się coraz niezręczniej, wyraźnie go to dręczyło. W końcu nie wytrzymał i nachylił się do prezydenta.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nachylę się
nachylimy się
2 os. nachylisz się
nachylicie się
3 os. nachyli się
nachylą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nachyliłem się
+(e)m się nachylił
nachyliłam się
+(e)m się nachyliła
nachyliłom się
+(e)m się nachyliło
nachyliliśmy się
+(e)śmy się nachylili
nachyliłyśmy się
+(e)śmy się nachyliły
2 os. nachyliłeś się
+(e)ś się nachylił
nachyliłaś się
+(e)ś się nachyliła
nachyliłoś się
+(e)ś się nachyliło
nachyliliście się
+(e)ście się nachylili
nachyliłyście się
+(e)ście się nachyliły
3 os. nachylił się
nachyliła się
nachyliło się
nachylili się
nachyliły się

bezosobnik: nachylono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nachylmy się
2 os. nachyl się
nachylcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nachyliłbym się
bym się nachylił
nachyliłabym się
bym się nachyliła
nachyliłobym się
bym się nachyliło
nachylilibyśmy się
byśmy się nachylili
nachyliłybyśmy się
byśmy się nachyliły
2 os. nachyliłbyś się
byś się nachylił
nachyliłabyś się
byś się nachyliła
nachyliłobyś się
byś się nachyliło
nachylilibyście się
byście się nachylili
nachyliłybyście się
byście się nachyliły
3 os. nachyliłby się
by się nachylił
nachyliłaby się
by się nachyliła
nachyliłoby się
by się nachyliło
nachyliliby się
by się nachylili
nachyliłyby się
by się nachyliły

bezosobnik: nachylono by się

bezokolicznik: nachylić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nachyliwszy się

gerundium: nachylenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nachylenie się
nachylenia się
D. nachylenia się
nachyleń się
C. nachyleniu się
nachyleniom się
B. nachylenie się
nachylenia się
N. nachyleniem się
nachyleniami się
Ms. nachyleniu się
nachyleniach się
W. nachylenie się
nachylenia się

odpowiednik aspektowy: nachylać się

Składnia

bez ograniczeń + nachylić się +
(nad KIM/CZYM)
bez ograniczeń + nachylić się +
(do KOGO/CZEGO)

2. ku ziemi

Definicja

zmienić położenie w ten sposób, że jeden z końców lub boków skierował się ku dołowi i zaczął znajdować się nad jakimś obiektem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • drzewo nachyliło się

Cytaty

[...] drzewo nachyliło się nad drogą powiatową, wspierając się o linię energetyczną.

źródło: Internet: osp-wieclawice.pl

Drzewo nachyliło się z powodu silnych wiatrów i rozmiękłego gruntu, który nie był w stanie utrzymać ciężaru przewracającego się pnia. Aby uniknąć zagrożenia mieszkańców domu, pochyłe drzewo trzeba było wyciąć.

źródło: NKJP: opr. (dom): Strażacy w akcji, Gazeta Krakowska, 2005-04-18

[...] gałęzie nachyliły się niebezpiecznie nad główną ulicę.

źródło: Internet: nowybip.plock.eu

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nachylę się
nachylimy się
2 os. nachylisz się
nachylicie się
3 os. nachyli się
nachylą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nachyliłem się
+(e)m się nachylił
nachyliłam się
+(e)m się nachyliła
nachyliłom się
+(e)m się nachyliło
nachyliliśmy się
+(e)śmy się nachylili
nachyliłyśmy się
+(e)śmy się nachyliły
2 os. nachyliłeś się
+(e)ś się nachylił
nachyliłaś się
+(e)ś się nachyliła
nachyliłoś się
+(e)ś się nachyliło
nachyliliście się
+(e)ście się nachylili
nachyliłyście się
+(e)ście się nachyliły
3 os. nachylił się
nachyliła się
nachyliło się
nachylili się
nachyliły się

bezosobnik: nachylono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nachylmy się
2 os. nachyl się
nachylcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nachyliłbym się
bym się nachylił
nachyliłabym się
bym się nachyliła
nachyliłobym się
bym się nachyliło
nachylilibyśmy się
byśmy się nachylili
nachyliłybyśmy się
byśmy się nachyliły
2 os. nachyliłbyś się
byś się nachylił
nachyliłabyś się
byś się nachyliła
nachyliłobyś się
byś się nachyliło
nachylilibyście się
byście się nachylili
nachyliłybyście się
byście się nachyliły
3 os. nachyliłby się
by się nachylił
nachyliłaby się
by się nachyliła
nachyliłoby się
by się nachyliło
nachyliliby się
by się nachylili
nachyliłyby się
by się nachyliły

bezosobnik: nachylono by się

bezokolicznik: nachylić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nachyliwszy się

gerundium: nachylenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nachylenie się
nachylenia się
D. nachylenia się
nachyleń się
C. nachyleniu się
nachyleniom się
B. nachylenie się
nachylenia się
N. nachyleniem się
nachyleniami się
Ms. nachyleniu się
nachyleniach się
W. nachylenie się
nachylenia się

odpowiednik aspektowy: nachylać się

Składnia

bez ograniczeń + nachylić się +
(nad CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 23.10.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj