UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przechylić się

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. chylić

1. na bok

Definicja

zmienić położenie w ten sposób, że jeden z końców lub boków znalazł się bliżej podłoża niż był wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

jacht, maszt, płot, statek przechylił się
przechylić się na bok
przechylić się w bok, w lewo, w prawo
przechylić się nagle, gwałtownie

Cytaty

	Platforma przechyliła się i runęła w poprzek szosy. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004
	Pociąg zazgrzytał, przechylił się na bok, wyprostował z trudem i wtoczył wolno między perony dworca Warszawa Główna. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996
	[...] mój kieliszek przechylił się niebezpiecznie i o mały włos nie uroniłem kilku kropel na śliczną [...] kanapę koloru beżowego. źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008
	W ciemności usłyszałem, jak wstaje. Ławka przechyliła się pod moim ciężarem. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przechylę się	przechylimy się
2 os.	przechylisz się	przechylicie się
3 os.	przechyli się	przechylą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przechyliłem się +(e)m się przechylił	przechyliłam się +(e)m się przechyliła	przechyliłom się +(e)m się przechyliło	przechyliliśmy się +(e)śmy się przechylili	przechyliłyśmy się +(e)śmy się przechyliły
2 os.	przechyliłeś się +(e)ś się przechylił	przechyliłaś się +(e)ś się przechyliła	przechyliłoś się +(e)ś się przechyliło	przechyliliście się +(e)ście się przechylili	przechyliłyście się +(e)ście się przechyliły
3 os.	przechylił się	przechyliła się	przechyliło się	przechylili się	przechyliły się

bezosobnik: przechylono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przechylmy się
2 os.	przechyl się	przechylcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przechyliłbym się bym się przechylił	przechyliłabym się bym się przechyliła	przechyliłobym się bym się przechyliło	przechylilibyśmy się byśmy się przechylili	przechyliłybyśmy się byśmy się przechyliły
2 os.	przechyliłbyś się byś się przechylił	przechyliłabyś się byś się przechyliła	przechyliłobyś się byś się przechyliło	przechylilibyście się byście się przechylili	przechyliłybyście się byście się przechyliły
3 os.	przechyliłby się by się przechylił	przechyliłaby się by się przechyliła	przechyliłoby się by się przechyliło	przechyliliby się by się przechylili	przechyliłyby się by się przechyliły

bezosobnik: przechylono by się

bezokolicznik: przechylić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przechyliwszy się

gerundium: przechylenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przechylenie się	przechylenia się
D.	przechylenia się	przechyleń się
C.	przechyleniu się	przechyleniom się
B.	przechylenie się	przechylenia się
N.	przechyleniem się	przechyleniami się
Ms.	przechyleniu się	przechyleniach się
W.	przechylenie się	przechylenia się

odpowiednik aspektowy: przechylać się

2. przez barierkę

Definicja

zmienić położenie swojego ciała w ten sposób, że głowa i tułów znalazły się na zewnątrz czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

przechylić się przez barierkę, przez burtę, przez stół

Cytaty

Ruszył w stronę burty i przechylił się przez reling.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Przechyliła się przez stół i siedzącemu po przeciwnej stronie Romkowi nalała prosto do szklanki.

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

Miał ochotę przechylić się nad ławą i poprosić, by chuchnęła.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004