UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uczciwość

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uczciwość
uczciwości
D. uczciwości
uczciwości
C. uczciwości
uczciwościom
B. uczciwość
uczciwości
N. uczciwością
uczciwościami
Ms. uczciwości
uczciwościach
W. uczciwości
uczciwości

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. uczciwy

1.a człowieka

Definicja

cecha kogoś, kto przestrzega obowiązujących zasad postępowania i nie oszukuje innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

antonimy:  nieuczciwość

Połączenia

  • nieposzlakowana, wątpliwa uczciwość
  • uczciwość klientów, ludzi, polityków, pracowników, producentów, urzędników; biur podróży, firmy
  • uczciwość i cnotliwość; prawda i uczciwość
  • przejaw, przykład uczciwości
  • kierować się uczciwością
  • zdobyć się na uczciwość
  • być znanym z uczciwości

Cytaty

Żołnierza cechuje uczciwość i rzetelność, samodzielność i inicjatywa w działaniu [...], stanowczość i konsekwencja w postępowaniu oraz dbałość o prezencję i schludny, estetyczny wygląd.

źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek: 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000

Mock znał dobrze rajcę miejskiego Geissena, człowieka nieposzlakowanej uczciwości, który nade wszystko uwielbiał opery Wagnera i każde posiedzenie śląskiego Landtagu kończył dramatycznymi apelami o budowę letniej opery.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Sfałszowane listy płac to nie pierwsza i nie jedyna uwaga dotycząca wątpliwej uczciwości właściciela pasłęckiego warsztatu samochodowego.

źródło: NKJP: Fałszował listy płac, Głos Pasłęka, 2004

Bracia przyrodni [...] kochali szczerze starego ojca, w sprawach pieniężnych kierowali się uczciwością, a gdy Beniaminowi groziło niewolnictwo, postanowili dzielić z nim niedolę i tym samym gotowi byli do największych poświęceń.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Przypadek pana Ryszarda [...] jest nie tylko ostrzeżeniem przed angażowaniem się w niepewne konkursy. Sprzyja też refleksji nad rzetelnością i uczciwością organizatorów konkursów.

źródło: NKJP: Renata Kluczna: Opowiadanie bezrobotnego, Tygodnik Regionalny Gazeta Częstochowska, 2002-11-07

1.b czynu

Definicja

cecha czegoś, co świadczy o przestrzeganiu obowiązujących zasad postępowania i nieoszukiwania innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

  • uczciwość działania, intencji, handlu

Cytaty

Jestem świadom, że [...] niektórzy wręcz kwestionują uczciwość naszych intencji.

źródło: NKJP: Stefan Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

[...] nie wolno zapomnieć, jak wielką uczciwością i odpowiedzialnością wykazali się tu anonimowi ludzie [...], zbierający nierzadko olbrzymie pieniądze i odnoszący je do punktów Wielkiej Orkiestry.

źródło: NKJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999

Zwolennik surowych kar chciał w ręce państwa oddać cenzurę obyczajów. Proponował powołać urząd cenzora, który by czuwał nad obyczajami dzieci, kobiet, małżeństw, nad uczciwością handlu.

źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1973

Na początku pobytu w Głoskowie bardzo dużo słyszy się o prawdzie, uczciwości.

źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006

Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj