UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

krynica

Chronologizacja

1439, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krynica
krynice
D. krynicy
krynic
C. krynicy
krynicom
B. krynicę
krynice
N. krynicą
krynicami
Ms. krynicy
krynicach
W. krynico
krynice

Pochodzenie

psł. *krinica 'wydrążone naczynie, rodzaj niecek, misy'

Forma krynica zastąpiła pierwotną krzynica być może pod wpływem ukraińskim. Rozwój znaczeniowy był następujący: 'wydrążone naczynie' > 'wydrążenie, jama, w której zbiera się woda' > 'źródło, zdrój'.

1. z wodą

Definicja

książk. 
źródło - miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  źródło

Cytaty

- Może przynieść wody, tam obok gaju figowego jest krynica. Dobra woda...
Kobieta wyciągnęła z tłumoczka gliniany dzbanek i podała.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Środkiem doliny płynął potok zasilany bijącą ze wzgórza krynicą. Źródło było tak obfite, że nawet tegoroczne upały nie zdołały go wysuszyć.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Czy nigdy nie słyszeliśmy o cudownych krynicach, których woda przywraca zdrowie?

źródło: NKJP: Tomasz Chludziński: Święte jezioro łowców reniferów, Gazeta Wyborcza, 1992-11-20

Samotność człowieka otacza pustka i nawet słońce robi się szare, bo jest smutne. A przecież najlepsze lekarstwo na smutek, to oczyścić umysł i pozbyć się jego źródła, bo umysł musi być czysty jak woda z krynicy.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Są tam pagórki malownicze i żyzne niziny, mnogość potoków i krynic, przejrzyste jeziora w smaczne ryby obfitujące.

źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

2. wiedzy

Definicja

książk. 
coś, z czego można czerpać wiedzę

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

[...] dzieło, które odtąd służyć będzie jako ośrodek nauk judaistycznych, jako krynica wiedzy o narodzie żydowskim na pożytek i chwałę obecnym i przyszłym pokoleniom, na chwałę żydostwa, na ozdobę stolicy [...].

źródło: NKJP: Karol Mórawski: Kartki z dziejów Żydów warszawskich, 1993

Z niewysłowioną rozkoszą chłonąłem więc pilnie nauki Hermesa Trismegistosa, będące krynicą wszelkiej prawdziwej mądrości [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Nekrologi i artykuły wspomnieniowe umieszczane na ich łamach stanowią dla dzisiejszego historyka krynicę bezcennych wiadomości, których próżno by szukać w innych źródłach.

źródło: NKJP: Daniel Grinberg: Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej: 1870-1914, 1994

Składnia

bez ograniczeń + krynica +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 08.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj