Chronologizacja
Pochodzenie
łac. īrōnia
z gr. eirōneía
Definicja
Wymowa
[irońja]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- bezlitosna, bolesna, cierpka, cięta, gorzka, jadowita, kąśliwa, okrutna, pogardliwa, złośliwa, zimna, zjadliwa; prawdziwa; jawna, wyraźna; głęboka, silna; chłodna; cienka; ciepła, delikatna, dobroduszna, dobrotliwa, dyskretna, leciutka, lekka, łagodna, pobłażliwa, subtelna, sympatyczna, żartobliwa, życzliwa; smutna, tragiczna; gombrowiczowska; wyszukana; pewna, szczególna ironia; nieukrywana; skrywana, ukryta; zamierzona ironia
- dawka, doza; błysk, grymas, iskierki; nuta, nutka, odcień; cień, odrobina, szczypta, ślad; granica; zmysł ironii
- ironia w głosie, w oczach
- pełen; niepozbawiony ironii
- podszyty, zabarwiony ironią
- ironia brzmi, zabrzmiała
- nie kryć ironii
- dostrzec, wyczuć, zauważyć, zrozumieć; ukryć/ukrywać ironię
- coś ocieka ironią
- mówić, pisać bez ironii
- dodać; mówić, odpowiedzieć/odpowiadać, rzec, powiedzieć, stwierdzić/stwierdzać, zapytać; mruknąć; pisać; pomyśleć; patrzeć; uśmiechnąć się/uśmiechać się z ironią
Cytaty
|
- Ty wiesz lepiej, ty wykładasz na Sorbonie - odrzekł z lekką ironią - ja jestem tylko prostym historykiem. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996 |
|
|
– No, to mi się podoba! Ekspansywny biznes we wsi Głucha. – Nina nawet nie próbowała ukryć ironii w głosie. źródło: NKJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot , 2004 |
|
|
Krysia twardo broniła swojej indywidualności, również w konfrontacji z wyjątkowo ekspansywnym życiowo ojcem. Przypatrywała się życiu wnikliwie, ale z dystansem, z odrobiną ironii. źródło: NKJP: Dorota Mycielska: Z Kresów do Wielkopolski. Wańkowicze w Jerce , 2002 |
|
|
Z tych właśnie nieszczęsnych zesłańców i więźniów Gułagu, zwolnionych na mocy „amnestii” (choć słowo „amnestia” brzmi jak ironia wobec niewinnych ofiar), tworzono na południu ZSRR armię polską [...]. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001 |
|
|
[...] recenzent [...] nie silił się już na ironię i przewrotne złośliwości. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek , 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ironia |
ironie |
|
| D. | ironii |
ironii |
neut |
| ironij |
char | ||
| C. | ironii |
ironiom |
|
| B. | ironię |
ironie |
|
| N. | ironią |
ironiami |
|
| Ms. | ironii |
ironiach |
|
| W. | ironio |
ironie |
Inne uwagi
Zwykle lp