Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Pochodzenie
Zob. ciągnąć
1. do wojska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wstąpić, zwerbować się |
Połączenia
- zaciągnąć się do armii, do legii, do legionu, do oddziałów, do pułku, do wojska
- zaciągnąć się na statek
- postanowić zaciągnąć się
Cytaty
|
Obie, matka i córka, uległy, kto by się spodziewał, wojennej magii i zaciągnęły się w czternastym roku do wojska jako pielęgniarki. źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska: Apokryf wenecki, 2004 |
|
|
W desperacji postanowił znów zaciągnąć się pod sztandary brytyjskiego króla, namówiono go jednak, by po drodze wstąpił do Japonii. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
Znał się trochę na medycynie, a zatem, gdy tylko nadarzyła się po temu okazja, w portowym mieście zaciągnął się na statek jako lekarz okrętowy. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Radziła, aby nie tracić czasu na daremne próby uzyskania czegokolwiek od wojska, tylko zaciągnąć się do zbiorów bawełny w jakimś z kołchozów na prowincji. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaciągnę się |
zaciągniemy się |
|||
| 2 os. |
zaciągniesz się |
zaciągniecie się |
|||
| 3 os. |
zaciągnie się |
zaciągną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaciągnąłem się +(e)m się zaciągnął |
zaciągnęłam się +(e)m się zaciągnęła |
zaciągnęłom się +(e)m się zaciągnęło |
zaciągnęliśmy się +(e)śmy się zaciągnęli |
zaciągnęłyśmy się +(e)śmy się zaciągnęły |
| 2 os. |
zaciągnąłeś się +(e)ś się zaciągnął |
zaciągnęłaś się +(e)ś się zaciągnęła |
zaciągnęłoś się +(e)ś się zaciągnęło |
zaciągnęliście się +(e)ście się zaciągnęli |
zaciągnęłyście się +(e)ście się zaciągnęły |
| 3 os. |
zaciągnął się |
zaciągnęła się |
zaciągnęło się |
zaciągnęli się |
zaciągnęły się |
bezosobnik: zaciągnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaciągnijmy się |
|
| 2 os. |
zaciągnij się |
zaciągnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaciągnąłbym się bym się zaciągnął |
zaciągnęłabym się bym się zaciągnęła |
zaciągnęłobym się bym się zaciągnęło |
zaciągnęlibyśmy się byśmy się zaciągnęli |
zaciągnęłybyśmy się byśmy się zaciągnęły |
| 2 os. |
zaciągnąłbyś się byś się zaciągnął |
zaciągnęłabyś się byś się zaciągnęła |
zaciągnęłobyś się byś się zaciągnęło |
zaciągnęlibyście się byście się zaciągnęli |
zaciągnęłybyście się byście się zaciągnęły |
| 3 os. |
zaciągnąłby się by się zaciągnął |
zaciągnęłaby się by się zaciągnęła |
zaciągnęłoby się by się zaciągnęło |
zaciągnęliby się by się zaciągnęli |
zaciągnęłyby się by się zaciągnęły |
bezosobnik: zaciągnięto by się
bezokolicznik: zaciągnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaciągnąwszy się
gerundium: zaciągnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
| D. | zaciągnięcia się |
zaciągnięć się |
| C. | zaciągnięciu się |
zaciągnięciom się |
| B. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
| N. | zaciągnięciem się |
zaciągnięciami się |
| Ms. | zaciągnięciu się |
zaciągnięciach się |
| W. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
odpowiednik aspektowy: zaciągać się
Składnia
|
+ | zaciągnąć się | + |
do CZEGO
|
|
|
+ | zaciągnąć się | + |
DOKĄD
|
2. dymem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | sztachnąć się | |
| hiperonimy: | wciągnąć |
Połączenia
- zaciągnąć się cygarem, dymem, papierosem
- zaciągnąć się głęboko, łapczywie, mocno
- zaciągnąć się i zakaszleć
Cytaty
|
[...] usiadł ciężko na krześle i zaciągnął się papierosem, którego pielęgniarz włożył mu w usta i zapalił. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006 |
|
|
[...] zaciągnął się głęboko dymem i przez chwilę milczał. źródło: NKJP: Michał Olszewski: Chwalcie łąki umajone, 2005 |
|
|
Jeśli w czasie kąpieli ulatnia się tlenek, wystarczy, że potem wystawimy na zewnątrz głowę i zaciągniemy się powietrzem. źródło: NKJP: Agata Pustułka: Zabójca czyha w łazience, Trybuna Śląska, 2003-10-28 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaciągnę się |
zaciągniemy się |
|||
| 2 os. |
zaciągniesz się |
zaciągniecie się |
|||
| 3 os. |
zaciągnie się |
zaciągną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaciągnąłem się +(e)m się zaciągnął |
zaciągnęłam się +(e)m się zaciągnęła |
zaciągnęłom się +(e)m się zaciągnęło |
zaciągnęliśmy się +(e)śmy się zaciągnęli |
zaciągnęłyśmy się +(e)śmy się zaciągnęły |
| 2 os. |
zaciągnąłeś się +(e)ś się zaciągnął |
zaciągnęłaś się +(e)ś się zaciągnęła |
zaciągnęłoś się +(e)ś się zaciągnęło |
zaciągnęliście się +(e)ście się zaciągnęli |
zaciągnęłyście się +(e)ście się zaciągnęły |
| 3 os. |
zaciągnął się |
zaciągnęła się |
zaciągnęło się |
zaciągnęli się |
zaciągnęły się |
bezosobnik: zaciągnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaciągnijmy się |
|
| 2 os. |
zaciągnij się |
zaciągnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaciągnąłbym się bym się zaciągnął |
zaciągnęłabym się bym się zaciągnęła |
zaciągnęłobym się bym się zaciągnęło |
zaciągnęlibyśmy się byśmy się zaciągnęli |
zaciągnęłybyśmy się byśmy się zaciągnęły |
| 2 os. |
zaciągnąłbyś się byś się zaciągnął |
zaciągnęłabyś się byś się zaciągnęła |
zaciągnęłobyś się byś się zaciągnęło |
zaciągnęlibyście się byście się zaciągnęli |
zaciągnęłybyście się byście się zaciągnęły |
| 3 os. |
zaciągnąłby się by się zaciągnął |
zaciągnęłaby się by się zaciągnęła |
zaciągnęłoby się by się zaciągnęło |
zaciągnęliby się by się zaciągnęli |
zaciągnęłyby się by się zaciągnęły |
bezosobnik: zaciągnięto by się
bezokolicznik: zaciągnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaciągnąwszy się
gerundium: zaciągnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
| D. | zaciągnięcia się |
zaciągnięć się |
| C. | zaciągnięciu się |
zaciągnięciom się |
| B. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
| N. | zaciągnięciem się |
zaciągnięciami się |
| Ms. | zaciągnięciu się |
zaciągnięciach się |
| W. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
odpowiednik aspektowy: zaciągać się
Składnia
|
|
+ | zaciągnąć się | + |
CZYM
|
3. chmurami
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pokryć się |
Połączenia
- niebo zaciągnęło się; pola zaciągnęły się
- zaciągnąć się chmurami, mgłą
Cytaty
|
Pół godziny przed zawodami zaczął padać deszcz, niebo zaś zaciągnęło się ciemnymi chmurami. źródło: NKJP: Nie mieli litości, Dziennik Polski, 2001-05-07 |
|
|
W istocie deszcz wisiał w powietrzu, niebo zaciągnęło się granatem i w każdej chwili można się było spodziewać kwietniowej ulewy. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaciągnę się |
zaciągniemy się |
|||
| 2 os. |
zaciągniesz się |
zaciągniecie się |
|||
| 3 os. |
zaciągnie się |
zaciągną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaciągnąłem się +(e)m się zaciągnął |
zaciągnęłam się +(e)m się zaciągnęła |
zaciągnęłom się +(e)m się zaciągnęło |
zaciągnęliśmy się +(e)śmy się zaciągnęli |
zaciągnęłyśmy się +(e)śmy się zaciągnęły |
| 2 os. |
zaciągnąłeś się +(e)ś się zaciągnął |
zaciągnęłaś się +(e)ś się zaciągnęła |
zaciągnęłoś się +(e)ś się zaciągnęło |
zaciągnęliście się +(e)ście się zaciągnęli |
zaciągnęłyście się +(e)ście się zaciągnęły |
| 3 os. |
zaciągnął się |
zaciągnęła się |
zaciągnęło się |
zaciągnęli się |
zaciągnęły się |
bezosobnik: zaciągnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaciągnijmy się |
|
| 2 os. |
zaciągnij się |
zaciągnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaciągnąłbym się bym się zaciągnął |
zaciągnęłabym się bym się zaciągnęła |
zaciągnęłobym się bym się zaciągnęło |
zaciągnęlibyśmy się byśmy się zaciągnęli |
zaciągnęłybyśmy się byśmy się zaciągnęły |
| 2 os. |
zaciągnąłbyś się byś się zaciągnął |
zaciągnęłabyś się byś się zaciągnęła |
zaciągnęłobyś się byś się zaciągnęło |
zaciągnęlibyście się byście się zaciągnęli |
zaciągnęłybyście się byście się zaciągnęły |
| 3 os. |
zaciągnąłby się by się zaciągnął |
zaciągnęłaby się by się zaciągnęła |
zaciągnęłoby się by się zaciągnęło |
zaciągnęliby się by się zaciągnęli |
zaciągnęłyby się by się zaciągnęły |
bezosobnik: zaciągnięto by się
bezokolicznik: zaciągnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaciągnąwszy się
gerundium: zaciągnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
| D. | zaciągnięcia się |
zaciągnięć się |
| C. | zaciągnięciu się |
zaciągnięciom się |
| B. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
| N. | zaciągnięciem się |
zaciągnięciami się |
| Ms. | zaciągnięciu się |
zaciągnięciach się |
| W. | zaciągnięcie się |
zaciągnięcia się |
odpowiednik aspektowy: zaciągać się
Składnia
|
|
+ | zaciągnąć się | + |
CZYM
|