Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *rǫkavъ
Od *rǫka (zob. ręka ) przyrostkiem -*avъ.
1. koszuli
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Połączenia
- lewy, prawy; długi, krótki, przydługi, przykrótki; koronkowy; bufiasty, gruby; luźny, obszerny, szeroki, wąski; biały; opuszczony, podkasany; pusty; odcięty, oderwany, rozerwany, rozcięty, urwany; podarty; przemoczony rękaw; podwinięte, zawinięte do łokci, po łokcie; odpinane rękawy; rękaw trzy czwarte
- jeden, drugi rękaw
- rękaw bluzki, bluzy, fartucha, futra, habitu, kaftana, kimona, kombinezonu, koszuli, kurtki, marynarki, mundurka, munduru, płaszcza, sukienki, sukni, surduta, swetra, szaty, szlafroka, wiatrówki
- rękaw od kurtki, u koszuli
- rękawy i naramienniki, rękawy i nogawki
- brzeg, krawędź, kawałek, mankiet; długość rękawa
- bluzka, bluzeczka, koszulka, podkoszulek, sukienka, suknia bez rękawów
- bluzeczka, bluzka, bolerko, fartuch, koszula, koszulka, podkoszulek, sukienka, suknia, szata, tunika, T-shirt z (krótkim, długim) rękawem, z rękawami; naszywki, lampasy, opaska, tarcza na rękawie
- odwinąć; opuścić/opuszczać; podciągnąć/podciągać, podkasać/podkasywać, podwinąć/podwijać, zakasać; otrzepać; wszyć rękaw
- obcierać, otrzeć/ocierać (czoło, nos, twarz, usta...), przetrzeć/przecierać, wytrzeć/wycierać rękawem
- chować coś do rękawa; coś wystaje z rękawa
- chwytać kogoś, łapać, złapać, ciągnąć, pociągnąć, szarpnąć/szarpać za rękaw; nie móc trafić w rękawy; wyciągnąć/wyciągać coś z rękawa
- nosić opaskę na rękawie; chować coś, trzymać, ukryć w rękawie
Cytaty
|
Miała na sobie pomarańczową koszulę z podwiniętymi rękawami, białą spódnicę i japonki. Wyglądała jak alegoria lata. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie 2007 |
|
|
Pismo musiało być piękne, kaligraficzne, bez tzw. kleksów, gdyż uczeń pisał wówczas piórem maczanym w kałamarzu. Obowiązkowo fartuszek szkolny, z białym kołnierzykiem i tarczą na rękawie. Włosy splecione lub spięte, by nie wpadały do oczu... itd. źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Kącik wspomnień, Nakielski Czas, 2003-09-10, |
|
|
– Marta, błagam cię, odezwij się choć słowem. Chwycił ją za rękaw kurtki i zmusił, żeby spojrzała mu w oczy. Strząsnęła jego rękę. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999 |
|
|
Ale teraz byli zmęczeni. Jednakowym ruchem zdjęli z głowy przepocone czapki, otarli rękawami mokre czoła, poskrobali poskręcane z upału włosy i zadarli głowy do góry. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
|
Jest mały i drobny, ubrany w granatowy, dopasowany garnitur z przykrótkimi na amerykańską modłę rękawami i nogawkami. źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rękaw |
rękawy |
|
| D. | rękawa |
rękawów |
|
| C. | rękawowi |
rękawom |
|
| B. | rękaw |
rękawy |
|
| N. | rękawem |
rękawami |
|
| Ms. | rękawie |
rękawach |
|
| W. | rękawie |
rękawy |
2. przejście
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
Połączenia
- lotniczy; ochronny; specjalny rękaw
Cytaty
|
Tam ustawimy barierki i urządzimy rękawy wpustowe, przez które ludzie będą wchodzić w rejon placu (od strony ul. Poselskiej). źródło: NKJP: (MM): Żółte na białe, Dziennik Polski, 2002-07-26 |
|
|
W tej kwocie uda się nam też zakupić rękaw ochronny dla piłkarzy, który po rozłożeniu będzie zaczynał się od trybun a kończył na murawie boiska. źródło: NKJP: Sławomir Czwal: Znalazły się pieniądze na remont piłkarskiego stadionu, Echo Dnia, 2007-07-31 |
|
|
Podnośnik jest najcenniejszym nabytkiem oświęcimskich strażaków w ubiegłym roku. Po uzupełnieniu wyposażenia podnośnika ich marzeniem jest już teraz tylko 40-metrowy rękaw ratowniczy. źródło: NKJP: (bk): Podnośnik do boju, Dziennik Polski, 2002-01-18 |
|
|
Mimo ogromnych rozmiarów B-777 będzie można zaparkować na lotnisku przy standardowych rękawach. źródło: NKJP: Paweł Rożyński, Gazeta Wyborcza,1994-11-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rękaw |
rękawy |
|
| D. | rękawa |
rękawów |
|
| C. | rękawowi |
rękawom |
|
| B. | rękaw |
rękawy |
|
| N. | rękawem |
rękawami |
|
| Ms. | rękawie |
rękawach |
|
| W. | rękawie |
rękawy |
3. ochronny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
Połączenia
- specjalny rękaw
Cytaty
|
W trakcie prowadzonych prac remontowych specjalnym rękawem uszczelniono fragment kanalizacji ogólnospławnej. źródło: NKJP: (T.D.): Woreczki i butelki w studzienkach, Dziennik Polski, 2003-05-22 |
|
|
W ramach prowadzonych ćwiczeń prezentowano sposoby układania worków i zabezpieczania brzegów 30-metrowym rękawem wodnym. źródło: NKJP: TEZ: Ćwiczenia sił ratowniczych, Dziennik Polski - 2000-08-04 |
|
|
Robotnicy ładują siarkę przez specjalne rękawy na ciężarówki, potem opatulają je jak najdokładniej, żeby nie został ślad pyłu. źródło: NKJP: Ewa Nocuń, Gazeta Wyborcza, 1992-08-04 |
|
|
Gruz wyrzucają przez okno na drugim piętrze, wprost na podwórko. Jest taki huk, że trudno usłyszeć rozmówcę. Dopiero gdy widzą, że interesujemy się nimi, gruz ląduje na ziemi poprzez specjalny rękaw. Jest dużo ciszej. źródło: NKJP: (ATA), Tumany z budowy, Echo Dnia, 2005-09-28 |
|
|
Wysięgnice nalewaków zaopatruje się w rękawy zabezpieczające przed rozpryskiwaniem cieczy podczas jej dopływu do cystern. źródło: NKJP: Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi z dnia 28 czerwca 2002 - Dz.U. z 2002r. Nr 109, poz. 961 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rękaw |
rękawy |
|
| D. | rękawa |
rękawów |
|
| C. | rękawowi |
rękawom |
|
| B. | rękaw |
rękawy |
|
| N. | rękawem |
rękawami |
|
| Ms. | rękawie |
rękawach |
|
| W. | rękawie |
rękawy |