UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ekspansja

Chronologizacja

2 połowa XIX w., SJPWar

Pochodzenie

fr. expansion

niem. Expansion

z łac. expānsio

1. kolonialna

Definicja

zdobywanie i zajmowanie przez państwo nowych terytoriów lub rynków zbytu

Wymowa

[ekspansja] lub [ekspãsja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Połączenia

ekspansja imperialistyczna, kolonialna, morska, terytorialna; ekonomiczna, gospodarcza
ekspansja na Wschód, na Zachód
ekspansja na Bałkanach
ograniczyć, zahamować ekspansję

Cytaty

	Bezpośrednimi spadkobiercami Kreteńczyków stali się Achajowie z Grecji mykeńskiej, których morska ekspansja rozpoczęła się w XV wieku p.n.e., gdy załamała się potęga Krety. źródło: NKJP: Jarosław Włodarczyk: Wędrówki niebieskie czyli Wszechświat nie tylko dla poetów, 1999
	Był to nowy etap ekspansji kolonialnej - wchodzenie w głąb kontynentu, podbój i opanowanie jego wnętrza. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004
	Słowianie dotarli na Połabie przed połową VI wieku, zaś od końca VIII stulecia skutecznie stawiali na tych terenach opór ekspansji państwa Franków, najpierw jako tolerowani sprzymierzeńcy a później izolowani przeciwnicy. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007
	Żadna więc ze stron zainteresowanych w powstrzymaniu ekspansji rosyjskiej na Bałkanach, to znaczy ani Anglia, ani Austro-Węgry, nie chciała robić pierwszego kroku. źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 2010

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ekspansja	ekspansje
D.	ekspansji	ekspansji	neut
D.	ekspansji	ekspansyj	char
C.	ekspansji	ekspansjom
B.	ekspansję	ekspansje
N.	ekspansją	ekspansjami
Ms.	ekspansji	ekspansjach
W.	ekspansjo	ekspansje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	ekspansja	+	(KOGO/CZEGO) + GDZIE
	+	ekspansja	+	(KOGO/CZEGO) + DOKĄD

2. językowa

Definicja

rozwój czegoś połączony ze znacznym rozprzestrzenianiem się czegoś

Wymowa

[ekspansja] lub [ekspãsja]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

ekspansja językowa, kulturalna
ekspansja hipermarketów, kultury, sztuki, tandety, mediów, telewizji, usług; chrześcijaństwa, islamu, kościoła
ograniczyć, planować, zahamować, zapowiadać ekspansję

Cytaty

	Ekspansja coca-coli (a także pepsi) jest w Iranie tak gwałtowna, że już 40 procent miejscowego rynku napojów chłodzących wpadło w amerykańskie sidła. źródło: NKJP: Marek Kęskrawiec: Czwarty pożar Teheranu, 2010
	Ekspansję chrześcijaństwa w Indiach ułatwiało po części istnienie tutaj nestoriańskiego Kościoła św. Tomasza (rozwiniętego głównie w Indiach południowych). źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996
	Warszawska telewizja kablowa Aster City zapowiada ekspansję w Internecie. źródło: NKJP: Plan telewizji Aster City, Gazeta Wyborcza, 1996-06-24
	Niebywała eksplozja populacyjna tego gatunku i jego ekspansja na obszary dawniej przez niego nie zajmowane przyprawia o zawrót głowy myśliwych, leśników, ekologów i ornitologów. źródło: NKJP: Piotr Załęski: Panoszy się „sroczość”, Mazowieckie To i Owo, 2007-01-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ekspansja	ekspansje
D.	ekspansji	ekspansji	neut
D.	ekspansji	ekspansyj	char
C.	ekspansji	ekspansjom
B.	ekspansję	ekspansje
N.	ekspansją	ekspansjami
Ms.	ekspansji	ekspansjach
W.	ekspansjo	ekspansje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	ekspansja	+	CZEGO + (GDZIE)
	+	ekspansja	+	JAKA + (GDZIE)

3. sprężonej pary

Definicja

techn.

zwiększanie się objętości substancji lotnych w wyniku zmniejszenia się ciśnienia w urządzeniach technicznych

Wymowa

[ekspansja] lub [ekspãsja]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

ekspansja gazu, pary, powietrza

Cytaty

Ekspansja sprężonego gazu połączona z wykonaniem pracy zewnętrznej powoduje obniżenie temperatury.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ekspansja	ekspansje
D.	ekspansji	ekspansji	neut
D.	ekspansji	ekspansyj	char
C.	ekspansji	ekspansjom
B.	ekspansję	ekspansje
N.	ekspansją	ekspansjami
Ms.	ekspansji	ekspansjach
W.	ekspansjo	ekspansje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

ekspansja

CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 13.05.2014