Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. trząść
1. z pyłu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | oczyścić się, osuszyć się |
Połączenia
- otrząsnąć się z błota, z kurzu, z liści, z piasku, z trawy, z wody, ze śniegu
- otrząsnąć się energicznie
Cytaty
|
Dunaj wylazł z wody i otrząsnął się mocno, rozsiewając naokoło setki kropel. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961 |
|
|
Otrząsnął się z wody, chlapiąc na wszystkie strony. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
|
|
Pierwszy ocknął się Koloman, wstał i rozejrzał się dookoła. [...] Otrząsnął się z ziemi i począł cucić przyjaciół. źródło: NKJP: Konrad Staszewski: Koloman - „Księga Przeznaczenia”, Usenet -- pl.hum.pisarstwo, 2006-06-01 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
otrząsnę się |
otrząśniemy się |
|||
| 2 os. |
otrząśniesz się |
otrząśniecie się |
|||
| 3 os. |
otrząśnie się |
otrząsną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
otrząsnąłem się +(e)m się otrząsnął |
otrząsnęłam się +(e)m się otrząsnęła |
otrząsnęłom się +(e)m się otrząsnęło |
otrząsnęliśmy się +(e)śmy się otrząsnęli |
otrząsnęłyśmy się +(e)śmy się otrząsnęły |
| 2 os. |
otrząsnąłeś się +(e)ś się otrząsnął |
otrząsnęłaś się +(e)ś się otrząsnęła |
otrząsnęłoś się +(e)ś się otrząsnęło |
otrząsnęliście się +(e)ście się otrząsnęli |
otrząsnęłyście się +(e)ście się otrząsnęły |
| 3 os. |
otrząsnął się |
otrząsnęła się |
otrząsnęło się |
otrząsnęli się |
otrząsnęły się |
bezosobnik: otrząśnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
otrząśnijmy się |
|
| 2 os. |
otrząśnij się |
otrząśnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
otrząsnąłbym się bym się otrząsnął |
otrząsnęłabym się bym się otrząsnęła |
otrząsnęłobym się bym się otrząsnęło |
otrząsnęlibyśmy się byśmy się otrząsnęli |
otrząsnęłybyśmy się byśmy się otrząsnęły |
| 2 os. |
otrząsnąłbyś się byś się otrząsnął |
otrząsnęłabyś się byś się otrząsnęła |
otrząsnęłobyś się byś się otrząsnęło |
otrząsnęlibyście się byście się otrząsnęli |
otrząsnęłybyście się byście się otrząsnęły |
| 3 os. |
otrząsnąłby się by się otrząsnął |
otrząsnęłaby się by się otrząsnęła |
otrząsnęłoby się by się otrząsnęło |
otrząsnęliby się by się otrząsnęli |
otrząsnęłyby się by się otrząsnęły |
bezosobnik: otrząśnięto by się
bezokolicznik: otrząsnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
otrząsnąwszy się
gerundium: otrząśnięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
| D. | otrząśnięcia się |
otrząśnięć się |
| C. | otrząśnięciu się |
otrząśnięciom się |
| B. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
| N. | otrząśnięciem się |
otrząśnięciami się |
| Ms. | otrząśnięciu się |
otrząśnięciach się |
| W. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
odpowiednik aspektowy: otrząsać się
Składnia
| Rzżywotny | + | otrząsnąć się | + |
(z CZEGO)
|
2. ze wstrętem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wzdrygnąć się |
Połączenia
- otrząsnąć się na myśl o czymś
- otrząsnąć się po wypiciu czegoś
- otrząsnąć się z obrzydzenia
- otrząsnąć się ze wstrętem
Cytaty
|
Milva wzięła od niego menzurkę, wypiła z rozmachem i otrząsnęła się. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Marta siedziała obok niego i nie wiedziała, co ma począć. W końcu delikatnie dotknęła jego ramienia. Otrząsnął się. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999 |
|
|
Wyżej ściany „zdobiły” przypięte pineskami tandetne reprodukcje – Piotr otrząsnął się ze wstrętem. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Drzwi Do…, Esensja, 2007, nr 10 (LXXII) |
|
|
Podszedł do niej i oparł delikatnie dłonie na jej ramionach [...]. Sophie otrząsnęła się gwałtownie, a Mock splótł ręce na brzuchu. źródło: NKJP: Marek Krajwski: Koniec świata Breslau, 2003 |
|
|
Otrząsnęła się, słysząc głos Filipa, i trochę nieprzytomna spojrzała na niego. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
otrząsnę się |
otrząśniemy się |
|||
| 2 os. |
otrząśniesz się |
otrząśniecie się |
|||
| 3 os. |
otrząśnie się |
otrząsną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
otrząsnąłem się +(e)m się otrząsnął |
otrząsnęłam się +(e)m się otrząsnęła |
otrząsnęłom się +(e)m się otrząsnęło |
otrząsnęliśmy się +(e)śmy się otrząsnęli |
otrząsnęłyśmy się +(e)śmy się otrząsnęły |
| 2 os. |
otrząsnąłeś się +(e)ś się otrząsnął |
otrząsnęłaś się +(e)ś się otrząsnęła |
otrząsnęłoś się +(e)ś się otrząsnęło |
otrząsnęliście się +(e)ście się otrząsnęli |
otrząsnęłyście się +(e)ście się otrząsnęły |
| 3 os. |
otrząsnął się |
otrząsnęła się |
otrząsnęło się |
otrząsnęli się |
otrząsnęły się |
bezosobnik: otrząśnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
otrząśnijmy się |
|
| 2 os. |
otrząśnij się |
otrząśnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
otrząsnąłbym się bym się otrząsnął |
otrząsnęłabym się bym się otrząsnęła |
otrząsnęłobym się bym się otrząsnęło |
otrząsnęlibyśmy się byśmy się otrząsnęli |
otrząsnęłybyśmy się byśmy się otrząsnęły |
| 2 os. |
otrząsnąłbyś się byś się otrząsnął |
otrząsnęłabyś się byś się otrząsnęła |
otrząsnęłobyś się byś się otrząsnęło |
otrząsnęlibyście się byście się otrząsnęli |
otrząsnęłybyście się byście się otrząsnęły |
| 3 os. |
otrząsnąłby się by się otrząsnął |
otrząsnęłaby się by się otrząsnęła |
otrząsnęłoby się by się otrząsnęło |
otrząsnęliby się by się otrząsnęli |
otrząsnęłyby się by się otrząsnęły |
bezosobnik: otrząśnięto by się
bezokolicznik: otrząsnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
otrząsnąwszy się
gerundium: otrząśnięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
| D. | otrząśnięcia się |
otrząśnięć się |
| C. | otrząśnięciu się |
otrząśnięciom się |
| B. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
| N. | otrząśnięciem się |
otrząśnięciami się |
| Ms. | otrząśnięciu się |
otrząśnięciach się |
| W. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
odpowiednik aspektowy: otrząsać się
Składnia
| Rzosobowy | + | otrząsnąć się | + |
|
3. z przygnębienia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- otrząsnąć się po czyjejś śmierci, po wojnie
- otrząsnąć się z przygnębienia, ze zdumienia
- nie móc otrząsnąć się
Cytaty
|
- Tomasz zatroskał się nad przyszłością instytutu. Po chwili jednak otrząsnął się i pociągnął Jakuba do wyjścia. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996 |
|
|
Przyjaciele w milczeniu przeżywali porażkę. [...] Pierwszy otrząsnął się Piotr. - No i co teraz zrobimy? - zapytał. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |
|
|
Tak szybko otrząsnęła się z szoku, iż zdawało się to świadczyć przeciwko niej, potwierdzać powierzchowność uczuć. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
W tym momencie pan Doyle przerwał na chwilę i powiedział głosem człowieka, który nie może otrząsnąć się po doznanej tragedii. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Déjà Vu i inne opowiadania, 2003 |
|
|
[...] nie jest łatwo otrząsnąć się po przeżyciu, jakim jest przystawienie pistoletu do brzucha. źródło: NKJP: Komórkowa „ośmiornica”, Tygodnik Ciechanowski, 2006-07-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
otrząsnę się |
otrząśniemy się |
|||
| 2 os. |
otrząśniesz się |
otrząśniecie się |
|||
| 3 os. |
otrząśnie się |
otrząsną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
otrząsnąłem się +(e)m się otrząsnął |
otrząsnęłam się +(e)m się otrząsnęła |
otrząsnęłom się +(e)m się otrząsnęło |
otrząsnęliśmy się +(e)śmy się otrząsnęli |
otrząsnęłyśmy się +(e)śmy się otrząsnęły |
| 2 os. |
otrząsnąłeś się +(e)ś się otrząsnął |
otrząsnęłaś się +(e)ś się otrząsnęła |
otrząsnęłoś się +(e)ś się otrząsnęło |
otrząsnęliście się +(e)ście się otrząsnęli |
otrząsnęłyście się +(e)ście się otrząsnęły |
| 3 os. |
otrząsnął się |
otrząsnęła się |
otrząsnęło się |
otrząsnęli się |
otrząsnęły się |
bezosobnik: otrząśnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
otrząśnijmy się |
|
| 2 os. |
otrząśnij się |
otrząśnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
otrząsnąłbym się bym się otrząsnął |
otrząsnęłabym się bym się otrząsnęła |
otrząsnęłobym się bym się otrząsnęło |
otrząsnęlibyśmy się byśmy się otrząsnęli |
otrząsnęłybyśmy się byśmy się otrząsnęły |
| 2 os. |
otrząsnąłbyś się byś się otrząsnął |
otrząsnęłabyś się byś się otrząsnęła |
otrząsnęłobyś się byś się otrząsnęło |
otrząsnęlibyście się byście się otrząsnęli |
otrząsnęłybyście się byście się otrząsnęły |
| 3 os. |
otrząsnąłby się by się otrząsnął |
otrząsnęłaby się by się otrząsnęła |
otrząsnęłoby się by się otrząsnęło |
otrząsnęliby się by się otrząsnęli |
otrząsnęłyby się by się otrząsnęły |
bezosobnik: otrząśnięto by się
bezokolicznik: otrząsnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
otrząsnąwszy się
gerundium: otrząśnięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
| D. | otrząśnięcia się |
otrząśnięć się |
| C. | otrząśnięciu się |
otrząśnięciom się |
| B. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
| N. | otrząśnięciem się |
otrząśnięciami się |
| Ms. | otrząśnięciu się |
otrząśnięciach się |
| W. | otrząśnięcie się |
otrząśnięcia się |
odpowiednik aspektowy: otrząsać się
Składnia
| Rzosobowy | + | otrząsnąć się | + |
(z CZEGO | po CZYM)
|