UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podnosić

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	podnoszę	podnosimy
2 os.	podnosisz	podnosicie
3 os.	podnosi	podnoszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	podnosiłem +(e)m podnosił	podnosiłam +(e)m podnosiła	podnosiłom +(e)m podnosiło	podnosiliśmy +(e)śmy podnosili	podnosiłyśmy +(e)śmy podnosiły
2 os.	podnosiłeś +(e)ś podnosił	podnosiłaś +(e)ś podnosiła	podnosiłoś +(e)ś podnosiło	podnosiliście +(e)ście podnosili	podnosiłyście +(e)ście podnosiły
3 os.	podnosił	podnosiła	podnosiło	podnosili	podnosiły

bezosobnik: podnoszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę podnosił będę podnosić	będę podnosiła będę podnosić	będę podnosiło będę podnosić	będziemy podnosili będziemy podnosić	będziemy podnosiły będziemy podnosić
2 os.	będziesz podnosił będziesz podnosić	będziesz podnosiła będziesz podnosić	będziesz podnosiło będziesz podnosić	będziecie podnosili będziecie podnosić	będziecie podnosiły będziecie podnosić
3 os.	będzie podnosił będzie podnosić	będzie podnosiła będzie podnosić	będzie podnosiło będzie podnosić	będą podnosili będą podnosić	będą podnosiły będą podnosić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		podnośmy
2 os.	podnoś	podnoście

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	podnosiłbym bym podnosił	podnosiłabym bym podnosiła	podnosiłobym bym podnosiło	podnosilibyśmy byśmy podnosili	podnosiłybyśmy byśmy podnosiły
2 os.	podnosiłbyś byś podnosił	podnosiłabyś byś podnosiła	podnosiłobyś byś podnosiło	podnosilibyście byście podnosili	podnosiłybyście byście podnosiły
3 os.	podnosiłby by podnosił	podnosiłaby by podnosiła	podnosiłoby by podnosiło	podnosiliby by podnosili	podnosiłyby by podnosiły

bezosobnik: podnoszono by

bezokolicznik: podnosić

imiesłów przysłówkowy współczesny: podnosząc

gerundium: podnoszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	podnoszenie	podnoszenia
D.	podnoszenia	podnoszeń
C.	podnoszeniu	podnoszeniom
B.	podnoszenie	podnoszenia
N.	podnoszeniem	podnoszeniami
Ms.	podnoszeniu	podnoszeniach
W.	podnoszenie	podnoszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: podnoszący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	podnoszący	podnoszący	podnoszący	podnoszące	podnosząca
D.	podnoszącego	podnoszącego	podnoszącego	podnoszącego	podnoszącej
C.	podnoszącemu	podnoszącemu	podnoszącemu	podnoszącemu	podnoszącej
B.	podnoszącego	podnoszącego	podnoszący	podnoszące	podnoszącą
N.	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącą
Ms.	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	podnoszący	podnoszący	podnoszące	podnoszące
D.	podnoszących	podnoszących	podnoszących	podnoszących
C.	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącym	podnoszącym
B.	podnoszących	podnoszących	podnoszących	podnoszące
N.	podnoszącymi	podnoszącymi	podnoszącymi	podnoszącymi
Ms.	podnoszących	podnoszących	podnoszących	podnoszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: podnoszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	podnoszony	podnoszony	podnoszony	podnoszone	podnoszona
D.	podnoszonego	podnoszonego	podnoszonego	podnoszonego	podnoszonej
C.	podnoszonemu	podnoszonemu	podnoszonemu	podnoszonemu	podnoszonej
B.	podnoszonego	podnoszonego	podnoszony	podnoszone	podnoszoną
N.	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonym	podnoszoną
Ms.	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	podnoszeni	podnoszeni	podnoszone	podnoszone
D.	podnoszonych	podnoszonych	podnoszonych	podnoszonych
C.	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonym	podnoszonym
B.	podnoszonych	podnoszonych	podnoszonych	podnoszone
N.	podnoszonymi	podnoszonymi	podnoszonymi	podnoszonymi
Ms.	podnoszonych	podnoszonych	podnoszonych	podnoszonych

odpowiednik aspektowy: podnieść

Pochodzenie

Zob. nosić

1. unosić

Definicja

umieszczać coś wyżej niż poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

antonimy:

opuszczać, spuszczać

Połączenia

podnosić klapę, pokrywkę, rolety
podnosić do góry; podnosić w górę

Cytaty

Zobaczyłem, jak zza autobusu wybiega mężczyzna, podnosi chłopaka do góry, jego twarz ocieka krwią.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Drżącą ręką podnoszę słuchawkę, wkładam żeton do przegródki i... i wtedy uświadamiam sobie, że w słuchawce panuje głucha cisza.

źródło: NKJP: Jacek Głębsk: Kuracja, 1998

Kelnerka stawia przed Edkiem kufel, potem go podnosi, wyciera blat, stawia, zabiera pustą popielniczkę, przynosi nową, znów kręci zawijasy ścierką pomiędzy łokciami siedzących i doczekuje się w końcu przelotnego spojrzenia.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Składnia

podnosić

KOGO/CO

2. kierować

Definicja

kierować w górę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

opuszczać, spuszczać

Połączenia

podnosić brwi, powieki; głowę, dłoń, nogę, palec, rękę, twarz; dziób, łeb; wzrok

Cytaty

Nagle jednak słyszę nad sobą donośny głos. Podnoszę głowę. Nade mną stoi mężczyzna i stanowczym tonem mówi coś w niezrozumiałym dla mnie języku.

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000

Sto metrów przed domem przechodzę w trucht. Potem robię skłony, podnoszę stopy, po kolei opieram je o moją obronną bramę i bez pośpiechu rozciągam mięśnie.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

źródło: NKJP:

Składnia

podnosić

3. z ziemi

Definicja

brać z ziemi, podłogi coś, co upadło i leżało tam

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

podnosić ulotkę, walizkę
podnosić z podłogi, z ziemi

Cytaty

Podnoszę z podłogi kwestionariusz i trzy broszury.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007

Anastazja podnosi walizkę i wychodzi na prawo.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1 (Miłość na Krymie 1993, Wdowy 1992, Portret 1987, Kontrakt 1986), 1986

Nie podnosimy nic z ziemi, tu nawet długopis może być miną-pułapką.

źródło: NKJP: Michał Okoński: Nadgodziny Pana Boga, Tygodnik Powszechny, nr 47, 1994

Składnia

podnosić

CO + (z CZEGO)

4. przybliżać

Definicja

unosząc coś ręką, przybliżać do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

podnosić filiżankę, kieliszek, łyżkę, szklankę
podnosić do oczu, do ust

Cytaty

Tęgawy burmistrz z partii islamistów rozpiera się wygodnie jak basza w miękkim, skórzanym fotelu. W lewej ręce obraca paciorki muzułmańskiego różańca, prawą podnosi do ucha telefon komórkowy.

źródło: NKJP: Piotr Gaszyński:Gazeta Wyborcza, 1998-10-16

Gdy Napoleon po bitwie pod Waterloo podnosił filiżankę kawy do ust, kula wytrąciła mu ją z rąk.

źródło: NKJP: Stanisław Wasylewski: Życie polskie w XIX wieku, 2008

- W porządku - mruknął, obracając się na brzuch i podnosząc lornetkę do oczu.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Składnia

podnosić

CO + do CZEGO

5. pomagać wstać

Definicja

pomagać komuś wstać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

podnosić z klęczek, z kolan

Cytaty

Lecz Osterhoffa niepokoi jedynie, czy po tym, co zrobi, nie zostanie aresztowany. Mimo to podnosi Brygidę z krzesła i bez słowa wypycha za drzwi.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Jan Paweł II podnosi z klęczek prymasa Stefana Wyszyńskiego.

źródło: NKJP: Agata Pustułka: To my potrzebujemy pomników, a nie On, Dziennik Zachodni, 2009-04-03

Składnia

podnosić

KOGO + (z CZEGO)

6. na maszt

Definicja

umieszczać coś wysoko na maszcie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opuszczać

Połączenia

podnosić banderę, flagę

Cytaty

Okręty marynarek wojennych podnoszą bandery wojenne, straży przybrzeżnych – bandery morskich służb granicznych, statki handlowe i pasażerskie – bandery marynarki handlowej, a jachty – bandery sportowe.

źródło: NKJP: Słowniczek portowy (13), Dziennik Bałtycki, 2005-03-02

Na obozach YMCA i harcerskich zawsze flaga była podnoszona i opuszczana w obecności kompletu uczestników uroczystości, przy dźwiękach sygnału, ze specjalnym ceremoniałem zawieszenia i odpięcia płótna, które następnie było w odpowiedni sposób składane i niesione do kancelarii.

źródło: NKJP: Opuszanie flagi, Dziennik Polski, 2000-08-22

Składnia

podnosić

7. budynek o piętro

Definicja

czynić coś wyższym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podwyższać

Połączenia

podnosić budynek, wieżę

Cytaty

W latach 1549-1570 przebudowano bramę na wieżę, podnosząc ją o dwa piętra.

źródło: NKJP: Internet

W zależności od potrzeb, robotnicy podnoszą tam wały oraz znajdujące się na nich murki, na których w przyszłości będą mogły być osadzane przesłony.

źródło: NKJP: Mają przetrzymać „wodę tysiąclecia”, Dziennik Polski, 2001-07-24

Składnia

podnosić

8. podatki

Definicja

powiększać pod względem rozmiaru, natężenia, intensywności, jakości, wartości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zwiększać

Połączenia

podnosić podatki, koszty, pensje,wynagrodzenie; sprzedaż; kwalifikacje; ciśnienie, temperaturę; oglądalność

Cytaty

	- Jeżeli ja z klientem zawieram umowę, to w ciągu roku nie podnoszę składki. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Klient by nie wybaczył, Gazeta Wyborcza, 1992-12-09
	Pewne jest natomiast jedno: Być dyrektorem albo prezesem nie jest źle, tym bardziej że do płacy podstawowej można sobie dołożyć 13 i 14 pensję, deputat węglowy i kasę należącą się z tzw. karty górnika, która podnosi pensję o... 60 procent! źródło: NKJP: Maciej Kołodziejczyk: Tajne pensje dyrektorów, Trybuna Śląska, 2003-10-24
	Grając ciągle ze starszymi, szybko podnosiłem swoje umiejętności i trafiłem do pierwszej drużyny Podhala już w wieku 16 lat. źródło: NKJP: Duchowe posłannictwo, Dziennik Polski, 2002-04-15
	Zdaniem specjalistów, również ludzie starsi pragną podnosić swoje kwalifikacje. źródło: NKJP: (jm): Nauka na wszystkich poziomach, Dziennik Bałtycki, 2011
	Ostatecznie radni przegłosowali uchwałę podnoszącą czesne do wysokości 70 zł, natomiast zniżkę na drugie dziecko z rodziny zachowali. źródło: NKJP: (AnKa): Przedszkolna opłata, Gazeta Krakowska, 2003-11-26

Składnia

podnosić

CO + (do CZEGO|o CO)

9. do godności kardynalskiej

Definicja

książk.

nadawać wyższą rangę w określonej hierarchii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Połączenia

podnosić kogoś|coś do godności kogoś|czegoś; podnosić coś do rangi czegoś

Cytaty

W XVI wieku władcy irańskiej dynastii Safavidów podnoszą szyityzm do godności religii oficjalnej.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Szachinszach, 2005

– To naturalne, że z biegiem czasu znane miejsca kultu podnoszone są do rangi bazyliki, ale w przypadku sanktuarium w Legnickim Polu formalnie takich działań jeszcze nie rozpoczęto – mówi ks. Piotr Nowosielski, rzecznik prasowy diecezji legnickiej.

źródło: NKJP: Grzegorz Chmielowski: Droga do bazyliki, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2004-07-17

- Od niedawna, bodaj od Pawła VI, jest taki zwyczaj, że do godności kardynalskiej podnosi się ludzi, którzy w Kościele zaznaczyli się w jakiś szczególny sposób, ale nie zostali przez Kościół przeznaczeni do specjalnej posługi hierarchicznej. Są to np. wybitni teologowie, będący często zwyczajnymi zakonnikami.

źródło: NKJP: Trzeba być porządnym katolikiem, Dziennik Polski, 2003-10-13

Składnia

podnosić

KOGO/CO + do CZEGO

10. wrzask

Definicja

zaczynać wydawać głośne dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

podnosić krzyk, wrzask

Cytaty

Baby podnoszą wrzask - czemu się zresztą nie dziwię, nie chcą nas puścić, klną, wołają dyżurnego.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

W teatrze był już spory tłok, bo nie tylko oni utracili dotychczasowe locum. Przeniósł się tutaj także sam dyrektor z żoną i jej nieznośnymi jamniczkami, które co chwila podnosiły straszliwy jazgot i przypadały do czyjejś kostki.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: piołun, 1992

- Poszczególne osobniki, nawet młode jednej pary, bardzo różnie reagują na kontakt z człowiekiem - twierdzi Marek Ziółkowski, ornitolog z pobliskiego Słupska. - Część zachowuje się spokojnie, inne podnoszą krzyk i krążą dookoła, niektóre atakują.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Bój się mewy, Polityka, 2001-07-07

Składnia

podnosić

11. protest

Definicja

książk.

zaczynać działanie nazwane następującym wyrazem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zaczynać

Połączenia

podnosić protest, sprzeciw

Cytaty

Urzędnicy magistratu nie podnoszą protestu, choć w nieoficjalnych rozmowach skarżą się, że władze miasta utrudniają im pełnienie służbowych obowiązków.

źródło: NKJP: Józef Diaczenko: Pożegnanie z przywilejami, Gazeta Poznańska, 2004-04-24

- Pewnie siedzi w piwnicy, a wy zaraz podnosicie raban.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

W przypadku gdy w grę wchodzi likwidacja szkoły lub jej reorganizacja wymagana jest pozytywna opinia kuratora. Te gminy, w których nie ma protestów mieszkańców, mają większą szansę na jej uzyskanie. W tych miejscowościach, gdzie mieszkańcy śmiało podnoszą swój sprzeciw wobec planów samorządu będzie o nią trudno.

źródło: NKJP: Reorganizują, likwidują, Dziennik Polski, 2003-02-13

Składnia

podnosić

12. czyjeś zalety

Definicja

książk.

poruszać w wypowiedzi jakiś temat, który się uważa za szczególnie istotny w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

poruszać

Połączenia

podnosić argument, kwestię, problem, temat; czyjeś zalety, zasługi

Cytaty

	Strażnicy, co podnosili w dyskusji, czują się często bezradni w swojej działalności i zastanawiają się, po co oni właściwie są, skoro nie mogą nikogo podejrzanego zatrzymać ani tym bardziej zmusić do okazania dokumentów. źródło: NKJP: (AW): Opoczyński zalew czeka na czyszczenie Jak ukrócić kłusownictwo - radzili strażnicy rybaccy, Dziennik Łódzki, 2002-02-25
	Sellin trafnie podnosił, że poza kryminologią czy socjologią przestępczości nie ma żadnej innej dyscypliny naukowej, w której naukowcy pozwalaliby „laikom” (na przykład prawodawcy) zakreślać podstawowe obszary zainteresowań oraz siatkę pojęciową. źródło: NKJP: Andrzej Siemaszko: Granice tolerancji: o teoriach zachowań dewiacyjnych, 1993
	Obecni na sali rolnicy podnosili problemy, z którymi na co dzień nie mogą sobie poradzić. źródło: NKJP: (Gaj): Problem za problemem, Gazeta Krakowska, 2003-03-03
	Ksiądz pożegnał Aleksandra Jabłońskiego, podnosząc jego zasługi jako prawnika i wskazując na wielokrotnie przezeń okazywaną życzliwość dla ludzi. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Déj? vu i inne opowiadania, 2006

Składnia

	+	podnosić	+	CO
	+	podnosić	+	że ZDANIE

Frazeologizmy

ktoś łapie oczka
ktoś podnosi oczka
ktoś podnosi ciężary
ktoś podnosi coś do jakiejś potęgi
ktoś podnosi coś do kwadratu
ktoś podnosi coś do sześcianu
ktoś podnosi głos
ktoś podnosi głowę
ktoś podnosi łeb
ktoś podnosi kotwicę
ktoś podnosi rękę na kogoś
ktoś podnosi rękę na kogoś/coś
ktoś podnosi z ruin coś
ktoś podnosi z gruzów coś
ktoś podnosi z upadku coś
ktoś podnosi z upadku kogoś
ktoś/coś podnosi na duchu kogoś
ktoś/coś podnosi na nogi kogoś
podnoszenie ciężarów

Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2019