UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stosunki

Chronologizacja

Zob.  stosunek 

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. stosunki
D. stosunków
C. stosunkom
B. stosunki
N. stosunkami
Ms. stosunkach
W. stosunki

Pochodzenie

Por.  stosunek .
Kalka semantyczna  ang.  connections, contacts, relations.

1. kontakty

Definicja

utrzymywanie łączności z czymś, z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie

Połączenia

  • dobre, doskonałe; chłodne, napięte, wrogie; bliskie, bliższe, dobrosąsiedzkie, przyjacielskie, wzajemne stosunki; stosunki dyplomatyczne, międzynarodowe; domowe, rodzinne; koleżeńskie; służbowe
  • stosunki z sąsiadami, z synem
  • stosunki w pracy
  • stosunki ułożyły się/układają się dobrze, źle; polepszyły się, pogorszyły się; uległy ochłodzeniu
  • nawiązać, utrzymywać, zerwać; popsuć, psuć, zepsuć stosunki

Cytaty

Maglują mnie przed kamerą o stosunki niemiecko-polskie, czy zawsze były problematyczne. Odpowiadam, że były sadomasochistyczne, tak to bywa między silniejszym i słabszym.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Matka prawie nie odzywała się do mnie. Od pewnego czasu nasze stosunki stale się pogarszały, a ja nie robiłem nic, by je poprawić.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Żeby przeanalizować sprawę polską z punktu widzenia prawa międzynarodowego, wystarczy zbadać ją w świetle ogólnych zasad kształtujących stosunki między narodami i między państwami, a więc zasady równowagi i zasady narodowości.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić : ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Składnia

bez ograniczeń + stosunki +
(z KIM/CZYM)
bez ograniczeń + stosunki +
(MIĘDZY KIM/CZYM)

2. znajomości

Definicja

znajomości z osobami wpływowymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • rozległe stosunki
  • stosunki policji, we władzach
  • stosunki i wpływy
  • mieć stosunki

Cytaty

Uczynny człowiek. Uczynny i ze stosunkami - dodał obrzucając pannę Wiesię karcącym spojrzeniem.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

Pan Henryk był bardzo znany i bardzo bogaty. I do tego miał pan Henryk rozległe stosunki.

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

Dodam jeszcze, że mam stosunki w skarbowości, bo to wszystko dawni koledzy po fachu. Dorobimy się, panie magistrze. Kupi pan sobie willę z ogródkiem.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

3. warunki

Definicja

warunki i okoliczności, w jakich się żyje i w jakich coś się dzieje

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • stosunki ekonomiczne, gospodarcze, handlowe, majątkowe, prawne
  • kształtować, regulować stosunki

Cytaty

Ale tak liberalne stosunki panują tylko w tych krajach Ameryki Łacińskiej, w których jest jakaś demokracja, natomiast tam, gdzie rządzą dyktatury, więzień ma znikomą nadzieję, że odzyska wolność i, przede wszystkim, że będzie żyć.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Dlaczego zginął Karl von Spreti, 1970

Przedstawcie, pułkowniku, wasze ogólne wrażenie z pobytu w kraju, zobrazujcie panujące tam stosunki wewnętrzne, nastrój społeczeństwa i jego stosunek do władz naczelnych w Londynie.

źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie : wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004

4. seksualne

Definicja

kontakty seksualne między ludźmi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

  • stosunki heteroseksualne, homoseksualne, seksualne
  • odbywać, utrzymywać stosunki

Cytaty

Rozmawiając w cywilu z ludźmi, którzy nie byli w wojsku (a zwłaszcza kobietami), spotkałem się z domysłami jakoby w wojsku normalne były stosunki homoseksualne. Muszę tutaj ostro zaoponować.

źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek: 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000

Kobieta, nawet początkowo chłodna, seksualnie rozwija się w pełni dopiero po trzydziestym roku życia, a szczyt swoich możliwości osiąga między trzydziestym piątym i pięćdziesiątym rokiem życia, i praktycznie rzecz biorąc, możliwości jej nie zmniejszają się z upływem lat, jeżeli kontynuuje stosunki płciowe.

źródło: NKJP: Michalina Wistocka: Sztuka kochania, 2009

Składnia

bez ograniczeń + stosunki +
(z KIM)

Frazeologizmy

stosunki produkcji
Data ostatniej modyfikacji: 29.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN