UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

drzemać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *drěmati

1. spać

Definicja

spać krótko płytkim snem

Wymowa

[d-rzemać] lub [dż-żemać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ktoś ucina sobie drzemkę
	hiperonimy:	spać

Połączenia

drzemać na kazaniu, na ławce, na kanapie, na krześle
drzemać przy stole
drzemać w cieniu, w słońcu; w fotelu
drzemać z nudów
drzemać za biurkiem
drzemać rozkosznie, smacznie, spokojnie; na wpół drzemiąc

Cytaty

	Trwał święty miesiąc postu. Partyzanci w dzień drzemali w okopach i wygrzewali się w południowym słońcu. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	Julia drzemała z książką na kolanach. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	Przeszli przez jezdnię, wcisnęli się między kosze handlarzy, którzy drzemali wśród gwaru, odruchowo z przymkniętymi oczami zachwalając owoce. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	W żółtych od brudu, deszczu i starości domach naprzeciwko kobiety rozwieszały na balkonach pranie, a ich mężowie drzemali w hamakach. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Przeklęci wybawcy, Gazeta Wyborcza, 1993-07-17
	Burek, drzemiący w budzie za schroniskiem, podniósł się na jego widok i zaczął merdać ogonem. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	drzemię	drzemiemy
2 os.	drzemiesz	drzemiecie
3 os.	drzemie	drzemią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drzemałem +(e)m drzemał	drzemałam +(e)m drzemała	drzemałom +(e)m drzemało	drzemaliśmy +(e)śmy drzemali	drzemałyśmy +(e)śmy drzemały
2 os.	drzemałeś +(e)ś drzemał	drzemałaś +(e)ś drzemała	drzemałoś +(e)ś drzemało	drzemaliście +(e)ście drzemali	drzemałyście +(e)ście drzemały
3 os.	drzemał	drzemała	drzemało	drzemali	drzemały

bezosobnik: drzemano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę drzemał będę drzemać	będę drzemała będę drzemać	będę drzemało będę drzemać	będziemy drzemali będziemy drzemać	będziemy drzemały będziemy drzemać
2 os.	będziesz drzemał będziesz drzemać	będziesz drzemała będziesz drzemać	będziesz drzemało będziesz drzemać	będziecie drzemali będziecie drzemać	będziecie drzemały będziecie drzemać
3 os.	będzie drzemał będzie drzemać	będzie drzemała będzie drzemać	będzie drzemało będzie drzemać	będą drzemali będą drzemać	będą drzemały będą drzemać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		drzemmy
2 os.	drzem	drzemcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drzemałbym bym drzemał	drzemałabym bym drzemała	drzemałobym bym drzemało	drzemalibyśmy byśmy drzemali	drzemałybyśmy byśmy drzemały
2 os.	drzemałbyś byś drzemał	drzemałabyś byś drzemała	drzemałobyś byś drzemało	drzemalibyście byście drzemali	drzemałybyście byście drzemały
3 os.	drzemałby by drzemał	drzemałaby by drzemała	drzemałoby by drzemało	drzemaliby by drzemali	drzemałyby by drzemały

bezosobnik: drzemano by

bezokolicznik: drzemać

imiesłów przysłówkowy współczesny: drzemiąc

gerundium: drzemanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	drzemanie	drzemania
D.	drzemania	drzemań
C.	drzemaniu	drzemaniom
B.	drzemanie	drzemania
N.	drzemaniem	drzemaniami
Ms.	drzemaniu	drzemaniach
W.	drzemanie	drzemania

imiesłów przymiotnikowy czynny: drzemiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	drzemiący	drzemiący	drzemiący	drzemiące	drzemiąca
D.	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącej
C.	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącej
B.	drzemiącego	drzemiącego	drzemiący	drzemiące	drzemiącą
N.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącą
Ms.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	drzemiący	drzemiący	drzemiące	drzemiące
D.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiących
C.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym
B.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiące
N.	drzemiącymi	drzemiącymi	drzemiącymi	drzemiącymi
Ms.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiących

Składnia

tylko Rz żywotny

drzemać

2. tkwić w kimś

Definicja

tkwić w kimś lub czymś potencjalnie

Wymowa

[d-rzemać] lub [dż-żemać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

agresja, bestia, pokusa, potencjał, potrzeba, strach, talent, tęsknota, współczucie, zło drzemie w kimś; energia, siła drzemie w kimś/czymś; lęki, (spore, wielkie) możliwości, obawy, pokłady czegoś, rezerwy, skłonności, zdolności, złe moce drzemią w kimś
coś drzemie w czyimś ciele, w człowieku, w drużynie, w dzieciach, w każdym z nas, w sercach, w społeczeństwie, w zawodniku, w zespole

Cytaty

	W każdym drzemią skłonności materialistyczne, konsumpcyjne, chęć, by posiadać; sztuka polega na tym, żeby umieć je powściągnąć. źródło: NKJP: Mniej znaczy więcej, Cosmopolitan, 1998, nr 7
	Pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Raciborzu chcą zainspirować dzieci i młodzież do rozwijania talentów, które drzemią w nich często głęboko ukryte. źródło: NKJP: (w): Zbadaj wzrok, Nowiny Raciborskie, 2005-01-11
	W głębi podświadomości każdego człowieka drzemie pokusa, by czasem, choć przez chwilę, być kimś innym, powrócić do uśpionych marzeń z dzieciństwa albo niespełnionych planów wieku młodzieńczego. źródło: NKJP: (e): Kostiumowe szaleństwo, Nowiny Raciborskie, 2002-02-06
	Czy da się stwierdzić, jak wielka energia drzemie we wnętrzu wulkanu? źródło: NKJP: Erupcja nam nie grozi, Dziennik Polski, 2001-08-01
	Artystyczny polot i umiejętności drzemały w nim niemal od dzieciństwa. źródło: NKJP: M. Rutkowska: Wspomnienie. Odszedł mazowiecki Hefajstos, Tygodnik Ciechanowski, 2005-05-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	drzemię	drzemiemy
2 os.	drzemiesz	drzemiecie
3 os.	drzemie	drzemią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drzemałem +(e)m drzemał	drzemałam +(e)m drzemała	drzemałom +(e)m drzemało	drzemaliśmy +(e)śmy drzemali	drzemałyśmy +(e)śmy drzemały
2 os.	drzemałeś +(e)ś drzemał	drzemałaś +(e)ś drzemała	drzemałoś +(e)ś drzemało	drzemaliście +(e)ście drzemali	drzemałyście +(e)ście drzemały
3 os.	drzemał	drzemała	drzemało	drzemali	drzemały

bezosobnik: drzemano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę drzemał będę drzemać	będę drzemała będę drzemać	będę drzemało będę drzemać	będziemy drzemali będziemy drzemać	będziemy drzemały będziemy drzemać
2 os.	będziesz drzemał będziesz drzemać	będziesz drzemała będziesz drzemać	będziesz drzemało będziesz drzemać	będziecie drzemali będziecie drzemać	będziecie drzemały będziecie drzemać
3 os.	będzie drzemał będzie drzemać	będzie drzemała będzie drzemać	będzie drzemało będzie drzemać	będą drzemali będą drzemać	będą drzemały będą drzemać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		drzemmy
2 os.	drzem	drzemcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drzemałbym bym drzemał	drzemałabym bym drzemała	drzemałobym bym drzemało	drzemalibyśmy byśmy drzemali	drzemałybyśmy byśmy drzemały
2 os.	drzemałbyś byś drzemał	drzemałabyś byś drzemała	drzemałobyś byś drzemało	drzemalibyście byście drzemali	drzemałybyście byście drzemały
3 os.	drzemałby by drzemał	drzemałaby by drzemała	drzemałoby by drzemało	drzemaliby by drzemali	drzemałyby by drzemały

bezosobnik: drzemano by

bezokolicznik: drzemać

imiesłów przysłówkowy współczesny: drzemiąc

gerundium: drzemanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	drzemanie	drzemania
D.	drzemania	drzemań
C.	drzemaniu	drzemaniom
B.	drzemanie	drzemania
N.	drzemaniem	drzemaniami
Ms.	drzemaniu	drzemaniach
W.	drzemanie	drzemania

imiesłów przymiotnikowy czynny: drzemiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	drzemiący	drzemiący	drzemiący	drzemiące	drzemiąca
D.	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącej
C.	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącej
B.	drzemiącego	drzemiącego	drzemiący	drzemiące	drzemiącą
N.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącą
Ms.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	drzemiący	drzemiący	drzemiące	drzemiące
D.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiących
C.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym
B.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiące
N.	drzemiącymi	drzemiącymi	drzemiącymi	drzemiącymi
Ms.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiących

Składnia

tylko Rz nieżywotny

drzemać

w + KIM/CZYM

3. pozostawać w bezruchu

Definicja

być w stanie bezruchu, zastoju lub utajenia

Wymowa

[d-rzemać] lub [dż-żemać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

	Morze drzemie bez ruchu, gładkie, błękitne, nieogarnione. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976
	Synowie wyjechali na wakacje, miasto drzemało w upale, rozleniwieni robotnicy stroili je w czerwień i biel. źródło: NKJP: Straszna babunia, Dziennik Polski, 2003-08-30
	Opustoszałe pola drzemały w słońcu, żółte i czerwonawe. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Atmosfera miasteczka drzemiącego wśród parków i szemrzących strumyków zdaje się przyciągać ludzi o twórczej duszy. źródło: NKJP: Co w życiu najważniejsze, Dziennik Polski, 2003-07-18
	Zwały ziemi, ogromne głazy i pnie drzew drzemią pod śniegiem. Gdy mróz puści, nasiąknięta wodą ziemia może znowu ruszyć źródło: NKJP: Powódź śpi w śniegu, Dziennik Polski, 2002-01-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	drzemię	drzemiemy
2 os.	drzemiesz	drzemiecie
3 os.	drzemie	drzemią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drzemałem +(e)m drzemał	drzemałam +(e)m drzemała	drzemałom +(e)m drzemało	drzemaliśmy +(e)śmy drzemali	drzemałyśmy +(e)śmy drzemały
2 os.	drzemałeś +(e)ś drzemał	drzemałaś +(e)ś drzemała	drzemałoś +(e)ś drzemało	drzemaliście +(e)ście drzemali	drzemałyście +(e)ście drzemały
3 os.	drzemał	drzemała	drzemało	drzemali	drzemały

bezosobnik: drzemano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę drzemał będę drzemać	będę drzemała będę drzemać	będę drzemało będę drzemać	będziemy drzemali będziemy drzemać	będziemy drzemały będziemy drzemać
2 os.	będziesz drzemał będziesz drzemać	będziesz drzemała będziesz drzemać	będziesz drzemało będziesz drzemać	będziecie drzemali będziecie drzemać	będziecie drzemały będziecie drzemać
3 os.	będzie drzemał będzie drzemać	będzie drzemała będzie drzemać	będzie drzemało będzie drzemać	będą drzemali będą drzemać	będą drzemały będą drzemać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		drzemmy
2 os.	drzem	drzemcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drzemałbym bym drzemał	drzemałabym bym drzemała	drzemałobym bym drzemało	drzemalibyśmy byśmy drzemali	drzemałybyśmy byśmy drzemały
2 os.	drzemałbyś byś drzemał	drzemałabyś byś drzemała	drzemałobyś byś drzemało	drzemalibyście byście drzemali	drzemałybyście byście drzemały
3 os.	drzemałby by drzemał	drzemałaby by drzemała	drzemałoby by drzemało	drzemaliby by drzemali	drzemałyby by drzemały

bezosobnik: drzemano by

bezokolicznik: drzemać

imiesłów przysłówkowy współczesny: drzemiąc

gerundium: drzemanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	drzemanie	drzemania
D.	drzemania	drzemań
C.	drzemaniu	drzemaniom
B.	drzemanie	drzemania
N.	drzemaniem	drzemaniami
Ms.	drzemaniu	drzemaniach
W.	drzemanie	drzemania

imiesłów przymiotnikowy czynny: drzemiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	drzemiący	drzemiący	drzemiący	drzemiące	drzemiąca
D.	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącego	drzemiącej
C.	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącemu	drzemiącej
B.	drzemiącego	drzemiącego	drzemiący	drzemiące	drzemiącą
N.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącą
Ms.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	drzemiący	drzemiący	drzemiące	drzemiące
D.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiących
C.	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym	drzemiącym
B.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiące
N.	drzemiącymi	drzemiącymi	drzemiącymi	drzemiącymi
Ms.	drzemiących	drzemiących	drzemiących	drzemiących

Składnia

tylko Rz nieżywotny

drzemać

Data ostatniej modyfikacji: 10.12.2013