Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaostrzę się |
zaostrzymy się |
|||
| 2 os. |
zaostrzysz się |
zaostrzycie się |
|||
| 3 os. |
zaostrzy się |
zaostrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaostrzyłem się +(e)m się zaostrzył |
zaostrzyłam się +(e)m się zaostrzyła |
zaostrzyłom się +(e)m się zaostrzyło |
zaostrzyliśmy się +(e)śmy się zaostrzyli |
zaostrzyłyśmy się +(e)śmy się zaostrzyły |
| 2 os. |
zaostrzyłeś się +(e)ś się zaostrzył |
zaostrzyłaś się +(e)ś się zaostrzyła |
zaostrzyłoś się +(e)ś się zaostrzyło |
zaostrzyliście się +(e)ście się zaostrzyli |
zaostrzyłyście się +(e)ście się zaostrzyły |
| 3 os. |
zaostrzył się |
zaostrzyła się |
zaostrzyło się |
zaostrzyli się |
zaostrzyły się |
bezosobnik: zaostrzono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaostrzmy się zaostrzyjmy się |
|
| 2 os. |
zaostrzyj się zaostrz się |
zaostrzcie się zaostrzyjcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaostrzyłbym się bym się zaostrzył |
zaostrzyłabym się bym się zaostrzyła |
zaostrzyłobym się bym się zaostrzyło |
zaostrzylibyśmy się byśmy się zaostrzyli |
zaostrzyłybyśmy się byśmy się zaostrzyły |
| 2 os. |
zaostrzyłbyś się byś się zaostrzył |
zaostrzyłabyś się byś się zaostrzyła |
zaostrzyłobyś się byś się zaostrzyło |
zaostrzylibyście się byście się zaostrzyli |
zaostrzyłybyście się byście się zaostrzyły |
| 3 os. |
zaostrzyłby się by się zaostrzył |
zaostrzyłaby się by się zaostrzyła |
zaostrzyłoby się by się zaostrzyło |
zaostrzyliby się by się zaostrzyli |
zaostrzyłyby się by się zaostrzyły |
bezosobnik: zaostrzono by się
bezokolicznik: zaostrzyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaostrzywszy się
gerundium: zaostrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaostrzenie się |
zaostrzenia się |
| D. | zaostrzenia się |
zaostrzeń się |
| C. | zaostrzeniu się |
zaostrzeniom się |
| B. | zaostrzenie się |
zaostrzenia się |
| N. | zaostrzeniem się |
zaostrzeniami się |
| Ms. | zaostrzeniu się |
zaostrzeniach się |
| W. | zaostrzenie się |
zaostrzenia się |
odpowiednik aspektowy: zaostrzać się
Pochodzenie
Zob. ostry
1. o rysach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wyostrzyć się |
Połączenia
- kontury, rysy (twarzy) zaostrzyły się
Cytaty
|
Rysy Księżnej zaostrzyły się, włosy pociemniały, oczy płonęły nieznanym, dziwnym blaskiem. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999 |
|
|
W jaśniejącym świetle kontury przedmiotów zaostrzyły się, barwy stały się bardziej intensywne. źródło: NKJP: Adam Wiśniewski-Snerg: Według łotra, 1978 |
|
|
Twarz mu wychudła, długi nos zaostrzył się. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód. Kroniki Drugiego Kręgu Księga III, 2003 |
Składnia
| Rznieżywotny | + | zaostrzyć się | + |
|
2. o objawach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wzmóc się |
Połączenia
- reumatyzm zaostrzył się; alergia, astma, choroba zaostrzyła się; objawy (choroby) zaostrzyły się
Cytaty
|
Pod względem biologicznym kobieta odżywa - podkreśla się dziś nadmiernie fakt, iż w ciąży mogą zaostrzyć się procesy chorobowe, ale zapomina się o tym, iż prawidłowa ciąża rozwija organizm kobiety. źródło: NKJP: Wanda Półtawska: Eros et iuventus!, 2009 |
|
|
– Za pierwszym razem zaostrzyły się u mnie objawy choroby. Skóra mnie piekła i swędziała. źródło: NKJP: Mariola Marklowska: Trzy kwadranse w morskiej soli, Dziennik Zachodni, 2004-05-15 |
|
|
[...] ponieważ trudności oddechowe zaostrzyły się, Ojciec Święty znów wrócił do kliniki i został poddany zabiegowi tracheotomii. źródło: NKJP: Stanisław Dziwisz: Pozwólcie mi odejść: siła w słabości Jana Pawła II, 2006 |
|
|
Zimą ubiegłego roku zaostrzyły się dolegliwości chłopca. źródło: NKJP: I. Koba: Słońce w ciemnej uliczce, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-26 |
|
|
A mnie się zaostrzyła grypa żołądkowa. źródło: NKJP: Biblia terroru: CKM, 03/03, 2001 |
Składnia
| Rznieżywotny | + | zaostrzyć się | + |
|
3. o apetycie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Połączenia
- apetyt, wzrok, słuch zaostrzył się
Cytaty
|
Zatrzęsło nim, zatelepało, ale równoczesnie umysł mu jakby przejaśniał, wzrok się zaostrzył. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967 |
|
|
Strasznie zaostrzył się jej apetyt i je nawet 6 razy po 180 ml. źródło: Internet: dobramama.pl |
Składnia
| Rznieżywotny | + | zaostrzyć się | + |
|
4. o dyscyplinie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- kodeks, nadzór, reżim, rygor zaostrzył się; cenzura, dyscyplina, kontrola, zaostrzyła się; kary, kryteria czegoś, procedury, przepisy, regulacje, reguły, sankcje, środki, wymagania, wymogi, zakazy zaostrzyły się
Cytaty
|
Koszty wzrosły, ponieważ z zagranicy nie można już sprowadzać towaru niesortowanego. Zaostrzyły się kontrole. źródło: NKJP: Anna Kajtoch: Koniec drugiej ręki?, Gazeta Krakowska, 2002-08-08 |
|
|
Przepisy dotyczące wymagań technicznych i norm czystości zaostrzą się także w Polsce - mówią w Renault. źródło: NKJP: Adam Taukert: Drugie wejście Renault, Gazeta Wyborcza, 1994-10-10 |
|
|
Establishment holenderski stawia na integrację imigrantów. Zaostrzą się wymagania, zwłaszcza co do znajomości języka. źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Filary runęły, Polityka, 2009, nr 2696 |
|
|
W nowym roku szkolnym ma zaostrzyć się dyscyplina. źródło: NKJP: Magdalena Brzezińska: Szkoła jak wojsko, Echo Dnia, 2007-09-04 |
Składnia
| Rznieżywotny | + | zaostrzyć się | + |
|
5. o konflikcie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozognić się, zaognić się |
Połączenia
- konflikt, kryzys, problem, protest, spór zaostrzył się; sytuacja zaostrzyła się; stosunki, walki, napięcia zaostrzyły się
Cytaty
|
Gdy konflikt zaostrzył się, Gomułka dla świętego spokoju przeniósł Moczara na drugą stronę Wisły. źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002 |
|
|
Zanim zdecydowałem się skorzystać z jego rad, sytuacja polityczna zaostrzyła się i wiele już wskazywało na to, że wybuchnie wojna. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009 |
|
|
W ostatnich dniach jeszcze bardziej zaostrzył się protest plantatorów buraka cukrowego i pracowników cukrowni. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.02.2000 |
|
|
Spór zaostrzył się latem ubiegłego roku. źródło: NKJP: (PAP): Koniec konfliktu, Dziennik Polski - Gospodarka, 2001-04-04 |
Składnia
| Rznieżywotny | + | zaostrzyć się | + |
|