UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uschnąć

Chronologizacja

1470, SStp

Pochodzenie

Zob. schnąć

1. obumrzeć

Definicja

obumrzeć z braku wody lub z powodu niesprzyjających warunków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poschnąć, zaschnąć, zeschnąć

Połączenia

  • gałąź; roślina uschła; drzewo uschło
  • natychmiast, szybko uschnąć

Cytaty

Między pawilonami rosło drzewo, [...] jednak do pnia woda nie docierała - ziemia była sucha, ubita. Nikt się tym nie interesował. W efekcie drzewo uschło.

źródło: NKJP: Danuta Orlewska: Ogłowione drzewa, Dziennik Polski, 2008-02-20

W drzewach krążą już soki, które pod wpływem mrozu zamarzają. Wtedy pękają pnie, a takie rany to otwarta droga dla różnych infekcji. Drzewa chorują i mogą nawet uschnąć.

źródło: NKJP: Katarzyna Kieta: Wiosna w styczniu, Gazeta Krakowska, 2005-01-12

[...] sąsiadka kompensowała brak potomstwa, matkując dziesiątkom istnień w donicach i doniczkach (w życiu bym nie zapamiętał, które już podlałem, a którym grozi uschnięcie) [...].

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Widmokrąg, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnę
uschniemy
2 os. uschniesz
uschniecie
3 os. uschnie
uschną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschłem
uschnąłem
+(e)m uschnął
+(e)m usechł
uschłam
uschnęłam
+(e)m uschła
+(e)m uschnęła
uschłom
uschnęłom
+(e)m uschło
+(e)m uschnęło
uschliśmy
uschnęliśmy
+(e)śmy uschli
+(e)śmy uschnęli
uschłyśmy
uschnęłyśmy
+(e)śmy uschły
+(e)śmy uschnęły
2 os. uschłeś
uschnąłeś
+(e)ś uschnął
+(e)ś usechł
uschłaś
uschnęłaś
+(e)ś uschła
+(e)ś uschnęła
uschłoś
uschnęłoś
+(e)ś uschło
+(e)ś uschnęło
uschliście
uschnęliście
+(e)ście uschli
+(e)ście uschnęli
uschłyście
uschnęłyście
+(e)ście uschły
+(e)ście uschnęły
3 os. uschnął
usechł
uschła
uschnęła
uschło
uschnęło
uschli
uschnęli
uschły
uschnęły

bezosobnik: uschnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnijmy
2 os. uschnij
uschnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschnąłbym
usechłbym
bym uschnął
bym usechł
uschłabym
uschnęłabym
bym uschła
bym uschnęła
uschłobym
uschnęłobym
bym uschło
bym uschnęło
uschlibyśmy
uschnęlibyśmy
byśmy uschli
byśmy uschnęli
uschłybyśmy
uschnęłybyśmy
byśmy uschły
byśmy uschnęły
2 os. uschnąłbyś
usechłbyś
byś uschnął
byś usechł
uschłabyś
uschnęłabyś
byś uschła
byś uschnęła
uschłobyś
uschnęłobyś
byś uschło
byś uschnęło
uschlibyście
uschnęlibyście
byście uschli
byście uschnęli
uschłybyście
uschnęłybyście
byście uschły
byście uschnęły
3 os. uschnąłby
usechłby
by uschnął
by usechł
uschłaby
uschnęłaby
by uschła
by uschnęła
uschłoby
uschnęłoby
by uschło
by uschnęło
uschliby
uschnęliby
by uschli
by uschnęli
uschłyby
uschnęłyby
by uschły
by uschnęły

bezosobnik: uschnięto by

bezokolicznik: uschnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uschnąwszy
usechłszy

gerundium: uschnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uschnięcie
uschnięcia
D. uschnięcia
uschnięć
C. uschnięciu
uschnięciom
B. uschnięcie
uschnięcia
N. uschnięciem
uschnięciami
Ms. uschnięciu
uschnięciach
W. uschnięcie
uschnięcia

odpowiedniki aspektowe: schnąć , usychać

2. z tęsknoty

Definicja

stracić energię i chęć do życia, cierpiąc z powodu niezaspokojonych pragnień

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • uschnąć z tęsknoty

Cytaty

Bez nas zanudzisz się na śmierć i uschniesz z tęsknoty.

źródło: NKJP: Barbara Wierzbicka: Groch z kapustą, czyli baby w kuchni rozmyślania, 2005

Postanowiłam, że nie będę już się do żadnego faceta brała, jak on mnie znajdzie, to super, a jak nie, to poczekam, najwyżej uschnę z braku miłości!

źródło: NKJP: Internet

[...] jak wreszcie spotkać tę drugą połówkę, która nie pozwoli uschnąć z samotności?

źródło: NKJP: Magda Huzarska-Szumiec: Nie jestem Bridget Jones, Gazeta Krakowska, 2002-02-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnę
uschniemy
2 os. uschniesz
uschniecie
3 os. uschnie
uschną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschłem
uschnąłem
+(e)m uschnął
+(e)m usechł
uschłam
uschnęłam
+(e)m uschła
+(e)m uschnęła
uschłom
uschnęłom
+(e)m uschło
+(e)m uschnęło
uschliśmy
uschnęliśmy
+(e)śmy uschli
+(e)śmy uschnęli
uschłyśmy
uschnęłyśmy
+(e)śmy uschły
+(e)śmy uschnęły
2 os. uschłeś
uschnąłeś
+(e)ś uschnął
+(e)ś usechł
uschłaś
uschnęłaś
+(e)ś uschła
+(e)ś uschnęła
uschłoś
uschnęłoś
+(e)ś uschło
+(e)ś uschnęło
uschliście
uschnęliście
+(e)ście uschli
+(e)ście uschnęli
uschłyście
uschnęłyście
+(e)ście uschły
+(e)ście uschnęły
3 os. uschnął
usechł
uschła
uschnęła
uschło
uschnęło
uschli
uschnęli
uschły
uschnęły

bezosobnik: uschnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnijmy
2 os. uschnij
uschnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschnąłbym
usechłbym
bym uschnął
bym usechł
uschłabym
uschnęłabym
bym uschła
bym uschnęła
uschłobym
uschnęłobym
bym uschło
bym uschnęło
uschlibyśmy
uschnęlibyśmy
byśmy uschli
byśmy uschnęli
uschłybyśmy
uschnęłybyśmy
byśmy uschły
byśmy uschnęły
2 os. uschnąłbyś
usechłbyś
byś uschnął
byś usechł
uschłabyś
uschnęłabyś
byś uschła
byś uschnęła
uschłobyś
uschnęłobyś
byś uschło
byś uschnęło
uschlibyście
uschnęlibyście
byście uschli
byście uschnęli
uschłybyście
uschnęłybyście
byście uschły
byście uschnęły
3 os. uschnąłby
usechłby
by uschnął
by usechł
uschłaby
uschnęłaby
by uschła
by uschnęła
uschłoby
uschnęłoby
by uschło
by uschnęło
uschliby
uschnęliby
by uschli
by uschnęli
uschłyby
uschnęłyby
by uschły
by uschnęły

bezosobnik: uschnięto by

bezokolicznik: uschnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uschnąwszy
usechłszy

gerundium: uschnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uschnięcie
uschnięcia
D. uschnięcia
uschnięć
C. uschnięciu
uschnięciom
B. uschnięcie
uschnięcia
N. uschnięciem
uschnięciami
Ms. uschnięciu
uschnięciach
W. uschnięcie
uschnięcia

odpowiedniki aspektowe: schnąć , usychać

Składnia

bez ograniczeń + uschnąć +
(z CZEGO)

3. o przedsięwzięciu

Definicja

pot. 
przestać funkcjonować lub działać, w ogóle lub w sposób aktywny, dynamiczny

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Chwała spekulantom, bo bez nich giełda uschłaby z braku obrotów.

źródło: NKJP: Gracze, Dziennik Polski, 1999-01-22

Demokraci [...] uważają globalną tarczę antyrakietową za wojskową mrzonkę i pewnie cały ten kosztowny program uschnie z braku funduszy.

źródło: NKJP: Marek Strzała: Zmieścić się w wirażu, Gazeta Krakowska, 2006-11-15

[...] te media [...] w pewnym momencie [...] zgasną po prostu, uschną bez tych środków finansowych

źródło: NKJP: 35. posiedzenie Senatu RP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnę
uschniemy
2 os. uschniesz
uschniecie
3 os. uschnie
uschną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschłem
uschnąłem
+(e)m uschnął
+(e)m usechł
uschłam
uschnęłam
+(e)m uschła
+(e)m uschnęła
uschłom
uschnęłom
+(e)m uschło
+(e)m uschnęło
uschliśmy
uschnęliśmy
+(e)śmy uschli
+(e)śmy uschnęli
uschłyśmy
uschnęłyśmy
+(e)śmy uschły
+(e)śmy uschnęły
2 os. uschłeś
uschnąłeś
+(e)ś uschnął
+(e)ś usechł
uschłaś
uschnęłaś
+(e)ś uschła
+(e)ś uschnęła
uschłoś
uschnęłoś
+(e)ś uschło
+(e)ś uschnęło
uschliście
uschnęliście
+(e)ście uschli
+(e)ście uschnęli
uschłyście
uschnęłyście
+(e)ście uschły
+(e)ście uschnęły
3 os. uschnął
usechł
uschła
uschnęła
uschło
uschnęło
uschli
uschnęli
uschły
uschnęły

bezosobnik: uschnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnijmy
2 os. uschnij
uschnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschnąłbym
usechłbym
bym uschnął
bym usechł
uschłabym
uschnęłabym
bym uschła
bym uschnęła
uschłobym
uschnęłobym
bym uschło
bym uschnęło
uschlibyśmy
uschnęlibyśmy
byśmy uschli
byśmy uschnęli
uschłybyśmy
uschnęłybyśmy
byśmy uschły
byśmy uschnęły
2 os. uschnąłbyś
usechłbyś
byś uschnął
byś usechł
uschłabyś
uschnęłabyś
byś uschła
byś uschnęła
uschłobyś
uschnęłobyś
byś uschło
byś uschnęło
uschlibyście
uschnęlibyście
byście uschli
byście uschnęli
uschłybyście
uschnęłybyście
byście uschły
byście uschnęły
3 os. uschnąłby
usechłby
by uschnął
by usechł
uschłaby
uschnęłaby
by uschła
by uschnęła
uschłoby
uschnęłoby
by uschło
by uschnęło
uschliby
uschnęliby
by uschli
by uschnęli
uschłyby
uschnęłyby
by uschły
by uschnęły

bezosobnik: uschnięto by

bezokolicznik: uschnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uschnąwszy
usechłszy

gerundium: uschnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uschnięcie
uschnięcia
D. uschnięcia
uschnięć
C. uschnięciu
uschnięciom
B. uschnięcie
uschnięcia
N. uschnięciem
uschnięciami
Ms. uschnięciu
uschnięciach
W. uschnięcie
uschnięcia

odpowiednik aspektowy: usychać

Składnia

bez ograniczeń + uschnąć +
(bez CZEGO | z CZEGO)

4. o ręce

Definicja

o kończynach człowieka i zwierząt: przestać funkcjonować wskutek choroby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

Nigdy nie podnoś ręki na mamę, bo jak mawiała Twoja Babcia - jeszcze Ci uschnie...

źródło: Internet: http://zabawawslowa.blox.pl/2009/03/Bo-ci-reka-uschnie.html

Niestety, nogi pewnie nie da się uratować. Jak jest poważniejsze złamanie, to pewnie zostały uszkodzone naczynia krwionośne i noga uschnie.

źródło: Internet: kanarki.eu › Podstawy hodowli › Choroby

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnę
uschniemy
2 os. uschniesz
uschniecie
3 os. uschnie
uschną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschłem
uschnąłem
+(e)m uschnął
+(e)m usechł
uschłam
uschnęłam
+(e)m uschła
+(e)m uschnęła
uschłom
uschnęłom
+(e)m uschło
+(e)m uschnęło
uschliśmy
uschnęliśmy
+(e)śmy uschli
+(e)śmy uschnęli
uschłyśmy
uschnęłyśmy
+(e)śmy uschły
+(e)śmy uschnęły
2 os. uschłeś
uschnąłeś
+(e)ś uschnął
+(e)ś usechł
uschłaś
uschnęłaś
+(e)ś uschła
+(e)ś uschnęła
uschłoś
uschnęłoś
+(e)ś uschło
+(e)ś uschnęło
uschliście
uschnęliście
+(e)ście uschli
+(e)ście uschnęli
uschłyście
uschnęłyście
+(e)ście uschły
+(e)ście uschnęły
3 os. uschnął
usechł
uschła
uschnęła
uschło
uschnęło
uschli
uschnęli
uschły
uschnęły

bezosobnik: uschnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uschnijmy
2 os. uschnij
uschnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uschnąłbym
usechłbym
bym uschnął
bym usechł
uschłabym
uschnęłabym
bym uschła
bym uschnęła
uschłobym
uschnęłobym
bym uschło
bym uschnęło
uschlibyśmy
uschnęlibyśmy
byśmy uschli
byśmy uschnęli
uschłybyśmy
uschnęłybyśmy
byśmy uschły
byśmy uschnęły
2 os. uschnąłbyś
usechłbyś
byś uschnął
byś usechł
uschłabyś
uschnęłabyś
byś uschła
byś uschnęła
uschłobyś
uschnęłobyś
byś uschło
byś uschnęło
uschlibyście
uschnęlibyście
byście uschli
byście uschnęli
uschłybyście
uschnęłybyście
byście uschły
byście uschnęły
3 os. uschnąłby
usechłby
by uschnął
by usechł
uschłaby
uschnęłaby
by uschła
by uschnęła
uschłoby
uschnęłoby
by uschło
by uschnęło
uschliby
uschnęliby
by uschli
by uschnęli
uschłyby
uschnęłyby
by uschły
by uschnęły

bezosobnik: uschnięto by

bezokolicznik: uschnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uschnąwszy
usechłszy

gerundium: uschnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uschnięcie
uschnięcia
D. uschnięcia
uschnięć
C. uschnięciu
uschnięciom
B. uschnięcie
uschnięcia
N. uschnięciem
uschnięciami
Ms. uschnięciu
uschnięciach
W. uschnięcie
uschnięcia

Frazeologizmy

niech ręka uschnie komuś
oby/bodaj ręka uschła komuś
Data ostatniej modyfikacji: 16.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj