Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. civilize
fr. civiliser
niem. zivilisieren
1. Indian
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- kolonizatorzy cywilizowali
- cywilizować Indian, kraj, ludność, miejscowych, naród, terytorium
- podbijać i cywilizować, zasiedlać i cywilizować
Cytaty
Usiłowali cywilizować i nawracać miejscową ludność w taki sam sposób, jak czynili to biali kolonizatorzy. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
Wracali po kilkuset latach - tyle minęło, od kiedy Węgrzy sprowadzili ich dziadów, żeby cywilizowali Siedmiogród. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Apostoł prostoty, Polityka, 2008-11-22 |
|
Podbijając nowe terytoria Ameryka wyzwalała je, cywilizowała, nawracała i anektowała zarazem. źródło: NKJP: Daniel Passent: Imperium Dobra, Polityka, 2003-04-19 |
|
Myśmy ten kraj zasiedlili i cywilizowali, na przekór islamskiej dominacji Turków czy serbskim wojennym zapędom. źródło: NKJP: Dawid Warszawski, Stanisław Tekieli: Bośnia krwawi nienawiścią, Gazeta Wyborcza, 1993-07-30 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
cywilizuję |
cywilizujemy |
|||
2 os. |
cywilizujesz |
cywilizujecie |
|||
3 os. |
cywilizuje |
cywilizują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
cywilizowałem +(e)m cywilizował |
cywilizowałam +(e)m cywilizowała |
cywilizowałom +(e)m cywilizowało |
cywilizowaliśmy +(e)śmy cywilizowali |
cywilizowałyśmy +(e)śmy cywilizowały |
2 os. |
cywilizowałeś +(e)ś cywilizował |
cywilizowałaś +(e)ś cywilizowała |
cywilizowałoś +(e)ś cywilizowało |
cywilizowaliście +(e)ście cywilizowali |
cywilizowałyście +(e)ście cywilizowały |
3 os. |
cywilizował |
cywilizowała |
cywilizowało |
cywilizowali |
cywilizowały |
bezosobnik: cywilizowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę cywilizował będę cywilizować |
będę cywilizowała będę cywilizować |
będę cywilizowało będę cywilizować |
będziemy cywilizowali będziemy cywilizować |
będziemy cywilizowały będziemy cywilizować |
2 os. |
będziesz cywilizował będziesz cywilizować |
będziesz cywilizowała będziesz cywilizować |
będziesz cywilizowało będziesz cywilizować |
będziecie cywilizowali będziecie cywilizować |
będziecie cywilizowały będziecie cywilizować |
3 os. |
będzie cywilizował będzie cywilizować |
będzie cywilizowała będzie cywilizować |
będzie cywilizowało będzie cywilizować |
będą cywilizowali będą cywilizować |
będą cywilizowały będą cywilizować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
cywilizujmy |
|
2 os. |
cywilizuj |
cywilizujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
cywilizowałbym bym cywilizował |
cywilizowałabym bym cywilizowała |
cywilizowałobym bym cywilizowało |
cywilizowalibyśmy byśmy cywilizowali |
cywilizowałybyśmy byśmy cywilizowały |
2 os. |
cywilizowałbyś byś cywilizował |
cywilizowałabyś byś cywilizowała |
cywilizowałobyś byś cywilizowało |
cywilizowalibyście byście cywilizowali |
cywilizowałybyście byście cywilizowały |
3 os. |
cywilizowałby by cywilizował |
cywilizowałaby by cywilizowała |
cywilizowałoby by cywilizowało |
cywilizowaliby by cywilizowali |
cywilizowałyby by cywilizowały |
bezosobnik: cywilizowano by
bezokolicznik: cywilizować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
cywilizując
gerundium: cywilizowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | cywilizowanie |
cywilizowania |
D. | cywilizowania |
cywilizowań |
C. | cywilizowaniu |
cywilizowaniom |
B. | cywilizowanie |
cywilizowania |
N. | cywilizowaniem |
cywilizowaniami |
Ms. | cywilizowaniu |
cywilizowaniach |
W. | cywilizowanie |
cywilizowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: cywilizujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | cywilizujący |
cywilizujący |
cywilizujący |
cywilizujące |
cywilizująca |
D. | cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizującej |
C. | cywilizującemu |
cywilizującemu |
cywilizującemu |
cywilizującemu |
cywilizującej |
B. | cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizujący |
cywilizujące |
cywilizującą |
N. | cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującą |
Ms. | cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | cywilizujący |
cywilizujący |
cywilizujące |
cywilizujące |
D. | cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
C. | cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
B. | cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujące |
N. | cywilizującymi |
cywilizującymi |
cywilizującymi |
cywilizującymi |
Ms. | cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: cywilizowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | cywilizowany |
cywilizowany |
cywilizowany |
cywilizowane |
cywilizowana |
D. | cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowanej |
C. | cywilizowanemu |
cywilizowanemu |
cywilizowanemu |
cywilizowanemu |
cywilizowanej |
B. | cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowany |
cywilizowane |
cywilizowaną |
N. | cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowaną |
Ms. | cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | cywilizowani |
cywilizowani |
cywilizowane |
cywilizowane |
D. | cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
C. | cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
B. | cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowane |
N. | cywilizowanymi |
cywilizowanymi |
cywilizowanymi |
cywilizowanymi |
Ms. | cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
odpowiednik aspektowy: ucywilizować
Składnia
Rzosobowy | + | cywilizować | + |
KOGO/CO
|
2. obyczaje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | dostosowywać |
Połączenia
- cywilizować czyjeś działania, handel, ideę, komunikację, jakąś kwestię, obyczaje, polski populizm, projekt rządowy, przepisy, rynek, sprawę, ustawę
Cytaty
Uważamy, że trzeba cywilizować wszystkie procesy w państwie, także strajki. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Za dziki strajk - na bruk, Gazeta Wyborcza, 1995-07-25 |
|
Minął czas, kiedy ten system można było cywilizować od wewnątrz, i jedyną szansą jest zbudowanie realnej siły opozycyjnej. źródło: NKJP: Adam Michnik: Między Panem a Plebanem źródło, 1995 |
|
Niech pan to przemyśli, redaktorze: kto ten kraj tak naprawdę cywilizuje, kto tu ciągnie postęp, nowoczesność? Dzięki komu się ludzie bogacą, budują, kupują, coraz lepiej żyją? źródło: NKJP: Rafał A Ziemkiewicz: Żywina, 208 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
cywilizuję |
cywilizujemy |
|||
2 os. |
cywilizujesz |
cywilizujecie |
|||
3 os. |
cywilizuje |
cywilizują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
cywilizowałem +(e)m cywilizował |
cywilizowałam +(e)m cywilizowała |
cywilizowałom +(e)m cywilizowało |
cywilizowaliśmy +(e)śmy cywilizowali |
cywilizowałyśmy +(e)śmy cywilizowały |
2 os. |
cywilizowałeś +(e)ś cywilizował |
cywilizowałaś +(e)ś cywilizowała |
cywilizowałoś +(e)ś cywilizowało |
cywilizowaliście +(e)ście cywilizowali |
cywilizowałyście +(e)ście cywilizowały |
3 os. |
cywilizował |
cywilizowała |
cywilizowało |
cywilizowali |
cywilizowały |
bezosobnik: cywilizowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę cywilizował będę cywilizować |
będę cywilizowała będę cywilizować |
będę cywilizowało będę cywilizować |
będziemy cywilizowali będziemy cywilizować |
będziemy cywilizowały będziemy cywilizować |
2 os. |
będziesz cywilizował będziesz cywilizować |
będziesz cywilizowała będziesz cywilizować |
będziesz cywilizowało będziesz cywilizować |
będziecie cywilizowali będziecie cywilizować |
będziecie cywilizowały będziecie cywilizować |
3 os. |
będzie cywilizował będzie cywilizować |
będzie cywilizowała będzie cywilizować |
będzie cywilizowało będzie cywilizować |
będą cywilizowali będą cywilizować |
będą cywilizowały będą cywilizować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
cywilizujmy |
|
2 os. |
cywilizuj |
cywilizujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
cywilizowałbym bym cywilizował |
cywilizowałabym bym cywilizowała |
cywilizowałobym bym cywilizowało |
cywilizowalibyśmy byśmy cywilizowali |
cywilizowałybyśmy byśmy cywilizowały |
2 os. |
cywilizowałbyś byś cywilizował |
cywilizowałabyś byś cywilizowała |
cywilizowałobyś byś cywilizowało |
cywilizowalibyście byście cywilizowali |
cywilizowałybyście byście cywilizowały |
3 os. |
cywilizowałby by cywilizował |
cywilizowałaby by cywilizowała |
cywilizowałoby by cywilizowało |
cywilizowaliby by cywilizowali |
cywilizowałyby by cywilizowały |
bezosobnik: cywilizowano by
bezokolicznik: cywilizować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
cywilizując
gerundium: cywilizowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | cywilizowanie |
cywilizowania |
D. | cywilizowania |
cywilizowań |
C. | cywilizowaniu |
cywilizowaniom |
B. | cywilizowanie |
cywilizowania |
N. | cywilizowaniem |
cywilizowaniami |
Ms. | cywilizowaniu |
cywilizowaniach |
W. | cywilizowanie |
cywilizowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: cywilizujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | cywilizujący |
cywilizujący |
cywilizujący |
cywilizujące |
cywilizująca |
D. | cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizującej |
C. | cywilizującemu |
cywilizującemu |
cywilizującemu |
cywilizującemu |
cywilizującej |
B. | cywilizującego |
cywilizującego |
cywilizujący |
cywilizujące |
cywilizującą |
N. | cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującą |
Ms. | cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | cywilizujący |
cywilizujący |
cywilizujące |
cywilizujące |
D. | cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
C. | cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
cywilizującym |
B. | cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujące |
N. | cywilizującymi |
cywilizującymi |
cywilizującymi |
cywilizującymi |
Ms. | cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
cywilizujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: cywilizowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | cywilizowany |
cywilizowany |
cywilizowany |
cywilizowane |
cywilizowana |
D. | cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowanej |
C. | cywilizowanemu |
cywilizowanemu |
cywilizowanemu |
cywilizowanemu |
cywilizowanej |
B. | cywilizowanego |
cywilizowanego |
cywilizowany |
cywilizowane |
cywilizowaną |
N. | cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowaną |
Ms. | cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | cywilizowani |
cywilizowani |
cywilizowane |
cywilizowane |
D. | cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
C. | cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
cywilizowanym |
B. | cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowane |
N. | cywilizowanymi |
cywilizowanymi |
cywilizowanymi |
cywilizowanymi |
Ms. | cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
cywilizowanych |
odpowiednik aspektowy: ucywilizować
Składnia
Rzosobowy | + | cywilizować | + |
KOGO/CO
|