UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niesforny

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL: niesworny, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zaprzeczony przymiotnik od sfora (dawne swora ) 'gromada psów myśliwskich; para lub więcej psów gończych, uwiązanych do rzemienia lub sznura; rzemień lub sznur (linka), służący do prowadzenia psów gończych, smycz'; niesforny pierwotnie o psie 'nie należący do sfory, nie przywiązany do sznura, smyczy z innymi psami gończymi, nieujarzmiony'; stąd 'nieposłuszny, niezdyscyplinowany' i dalsze znaczenia; dawne niestworny wskazuje na wtórne kojarzenie wyrazu z rodziną stwór , stworzyć , tworzyć ; zob. sfora

1. nieposłuszny

Definicja

taki, który nie chce się podporządkować panującej dyscyplinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	nieposłuszny
	sprzeczne:	posłuszny

Połączenia

niesforny chłopiec, syn, uczeń; piłkarz, poseł, sąsiad; niesforne dziecko; zwierzę; niesforni kibice, kierowcy, mieszkańcy, turyści; niesforne dzieciaki
bardzo, wyjątkowo niesforny

Cytaty

	Doskonale pamiętam wszystkie zakątki, bo jako nieco niesforne dziecko niejeden raz wyrywałam się z piwnicy, spod opieki rodziców, by troszkę pobuszować. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
	Każdego roku na niesfornych kierowców nakładanych jest kilka milionów mandatów. źródło: NKJP: Prolongata bezkarności, Dziennik Polski, 2001-12-10
	Oczywiście lekceważyliśmy język rosyjski, ale dlatego, że pani nie umiała utrzymać dyscypliny. Bardziej niesforna część klasy odreagowywała tu inne, stresujące lekcje [...]. źródło: NKJP: Agnieszka Stawiarska: Żałosna rewolucja, Gazeta Wyborcza, 1996-10-31/1996-11-01
	[...] w ślad za juhasem niemrawo sunęło stado owiec i pilny pies poganiał niesforne zwierzęta. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996
	Silne podmuchy niesfornego wiatru zrywały chmury drobnego piasku z wysokich wydm [...]. źródło: NKJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle: lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niesforny	niesforny	niesforny	niesforne	niesforna
D.	niesfornego	niesfornego	niesfornego	niesfornego	niesfornej
C.	niesfornemu	niesfornemu	niesfornemu	niesfornemu	niesfornej
B.	niesfornego	niesfornego	niesforny	niesforne	niesforną
N.	niesfornym	niesfornym	niesfornym	niesfornym	niesforną
Ms.	niesfornym	niesfornym	niesfornym	niesfornym	niesfornej
W.	niesforny	niesforny	niesforny	niesforne	niesforna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niesforni	niesforni	niesforne	niesforne
D.	niesfornych	niesfornych	niesfornych	niesfornych
C.	niesfornym	niesfornym	niesfornym	niesfornym
B.	niesfornych	niesfornych	niesfornych	niesforne
N.	niesfornymi	niesfornymi	niesfornymi	niesfornymi
Ms.	niesfornych	niesfornych	niesfornych	niesfornych
W.	niesforni	niesforni	niesforne	niesforne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	niesforniejszy	niesforniejszy	niesforniejszy	niesforniejsze	niesforniejsza
D.	niesforniejszego	niesforniejszego	niesforniejszego	niesforniejszego	niesforniejszej
C.	niesforniejszemu	niesforniejszemu	niesforniejszemu	niesforniejszemu	niesforniejszej
B.	niesforniejszego	niesforniejszego	niesforniejszy	niesforniejsze	niesforniejszą
N.	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszą
Ms.	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	niesforniejsi	niesforniejsi	niesforniejsze	niesforniejsze
D.	niesforniejszych	niesforniejszych	niesforniejszych	niesforniejszych
C.	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszym	niesforniejszym
B.	niesforniejszych	niesforniejszych	niesforniejszych	niesforniejsze
N.	niesforniejszymi	niesforniejszymi	niesforniejszymi	niesforniejszymi
Ms.	niesforniejszych	niesforniejszych	niesforniejszych	niesforniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Składnia

	+	niesforny	+
szyk: neutralny

2. o włosach

Definicja

taki, który nie daje się przy czesaniu łatwo ułożyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

niesforny lok; niesforna czupryna, fryzura; niesforne kosmyki, włosy

Cytaty

Niesforne kosmyki grzywki nigdy nie dawały się upiąć.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Niesforny lok łobuzersko opadł jej na oczy.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007

[...] młody człowiek, który gdy chciał uczesać tę swoją niesforną, bujną czuprynę, wpierw musiał nacierać ją garściami brylantyny... [...].

źródło: NKJP: Bohumil Hrabal: Odnaleziona Ósemka, Gazeta Wyborcza, 1997-02-05