UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zadąć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. dąć

1. w żagle

Definicja

mocno powiać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

powiać

Połączenia

wiatr, wicher zadął
zadąć od morza, od oceanu
zadąć w plecy, w twarz, w żagle

Cytaty

Od otwartych pól zadął ostro wiatr.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Wiatr zadął silniej, uniósł tuman kurzu i piasku.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem, 2005

Wysoka jak na tę porę roku temperatura (około 5 stopni) szybko wygoniła nas na niedzielny spacer. Ale potem zawiało, zadęło, zawirowało płatami śniegu. W tę niedzielę wichury wyginały gałęzie drzew.

źródło: NKJP: Beata Sypuła; Magiczna prognoza pogody: Gazeta Krakowska data, 2004-01-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zadmę	zadmiemy
2 os.	zadmiesz	zadmiecie
3 os.	zadmie	zadmą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zadąłem +(e)m zadął	zadęłam +(e)m zadęła	zadęłom +(e)m zadęło	zadęliśmy +(e)śmy zadęli	zadęłyśmy +(e)śmy zadęły
2 os.	zadąłeś +(e)ś zadął	zadęłaś +(e)ś zadęła	zadęłoś +(e)ś zadęło	zadęliście +(e)ście zadęli	zadęłyście +(e)ście zadęły
3 os.	zadął	zadęła	zadęło	zadęli	zadęły

bezosobnik: zadęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zadmijmy
2 os.	zadmij	zadmijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zadąłbym bym zadął	zadęłabym bym zadęła	zadęłobym bym zadęło	zadęlibyśmy byśmy zadęli	zadęłybyśmy byśmy zadęły
2 os.	zadąłbyś byś zadął	zadęłabyś byś zadęła	zadęłobyś byś zadęło	zadęlibyście byście zadęli	zadęłybyście byście zadęły
3 os.	zadąłby by zadął	zadęłaby by zadęła	zadęłoby by zadęło	zadęliby by zadęli	zadęłyby by zadęły

bezosobnik: zadęto by

bezokolicznik: zadąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zadąwszy

gerundium: zadęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zadęcie	zadęcia
D.	zadęcia	zadęć
C.	zadęciu	zadęciom
B.	zadęcie	zadęcia
N.	zadęciem	zadęciami
Ms.	zadęciu	zadęciach
W.	zadęcie	zadęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zadęty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zadęty	zadęty	zadęty	zadęte	zadęta
D.	zadętego	zadętego	zadętego	zadętego	zadętej
C.	zadętemu	zadętemu	zadętemu	zadętemu	zadętej
B.	zadętego	zadętego	zadęty	zadęte	zadętą
N.	zadętym	zadętym	zadętym	zadętym	zadętą
Ms.	zadętym	zadętym	zadętym	zadętym	zadętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zadęci	zadęci	zadęte	zadęte
D.	zadętych	zadętych	zadętych	zadętych
C.	zadętym	zadętym	zadętym	zadętym
B.	zadętych	zadętych	zadętych	zadęte
N.	zadętymi	zadętymi	zadętymi	zadętymi
Ms.	zadętych	zadętych	zadętych	zadętych

odpowiednik aspektowy: dąć

Składnia

ø	+	zadąć	+	(w CO\|od CZEGO)
Rz_nieżywotny	+	zadąć	+	(w CO\|od CZEGO)

2. w róg

Definicja

dmuchnąć w przedmiot wydający dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

dmuchnąć, zagrać

Połączenia

muzyk, myśliwy, sędzia, strażak, trębacz zadął
zadąć w dudy, w gwizdek, w puzon, w róg, w saksofon, w trąbkę

Cytaty

[...] zadął w róg i obwieścił przybycie kuzyna poległego monarchy.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Furknęły proporczyki i trębacze zadęli w trąbki.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Orkiestra zadęła jeszcze mocniej w instrumenty, potem kondukt zaczął się oddalać.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006