Chronologizacja
Pochodzenie
Od: taniec
1. na parkiecie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zatańcować |
Połączenia
- dzieci, dziewczyny zatańczyły; artyści, tancerze, uczniowie zatańczyli
- zatańczyć breakdance, charlestona, disco, flamenco, kankana, kozaka, krakowiaka, kujawiaka, mazura, menueta, oberka, polkę, poloneza, salsę, sambę, tango, twista, walca, zorbę, zumbę
- zatańczyć na balu, na dyskotece, na estradzie, na imprezie, na parkiecie, na rurze, na scenie, na studniówce, na ulicy, na weselu
- zatańczyć w balecie, w klubie, w zespole; w parach, w rytm; w bieliźnie, w butach na obcasie, w jakimś stroju
- zatańczył wokół ogniska
- zatańczyć z radości, ze szczęścia; z dziewczyną, z ukochaną, z żoną
- zatańczyć boso, nago; dobrze, kiepsko, znakomicie
Cytaty
|
Zatańczysz ze mną, Piotrze? źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967 |
|
|
Najchętniej zatańczyłaby mazura. To, według niej, najpiękniejszy taniec. źródło: NKJP: Alicja Giedroyć: Jak w filmie, Gazeta Wrocławska, 2003-03-21 |
|
|
Poszczególne figury tanga zatańczone w odpowiednim momencie i w odpowiedni sposób pozwalają dać upust emocjom. źródło: NKJP: Tango. Ósmy zmysł, Polityka, 2004-06-26 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zatańczę |
zatańczymy |
|||
| 2 os. |
zatańczysz |
zatańczycie |
|||
| 3 os. |
zatańczy |
zatańczą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zatańczyłem +(e)m zatańczył |
zatańczyłam +(e)m zatańczyła |
zatańczyłom +(e)m zatańczyło |
zatańczyliśmy +(e)śmy zatańczyli |
zatańczyłyśmy +(e)śmy zatańczyły |
| 2 os. |
zatańczyłeś +(e)ś zatańczył |
zatańczyłaś +(e)ś zatańczyła |
zatańczyłoś +(e)ś zatańczyło |
zatańczyliście +(e)ście zatańczyli |
zatańczyłyście +(e)ście zatańczyły |
| 3 os. |
zatańczył |
zatańczyła |
zatańczyło |
zatańczyli |
zatańczyły |
bezosobnik: zatańczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zatańczmy |
|
| 2 os. |
zatańcz |
zatańczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zatańczyłbym bym zatańczył |
zatańczyłabym bym zatańczyła |
zatańczyłobym bym zatańczyło |
zatańczylibyśmy byśmy zatańczyli |
zatańczyłybyśmy byśmy zatańczyły |
| 2 os. |
zatańczyłbyś byś zatańczył |
zatańczyłabyś byś zatańczyła |
zatańczyłobyś byś zatańczyło |
zatańczylibyście byście zatańczyli |
zatańczyłybyście byście zatańczyły |
| 3 os. |
zatańczyłby by zatańczył |
zatańczyłaby by zatańczyła |
zatańczyłoby by zatańczyło |
zatańczyliby by zatańczyli |
zatańczyłyby by zatańczyły |
bezosobnik: zatańczono by
bezokolicznik: zatańczyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zatańczywszy
gerundium: zatańczenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zatańczenie |
zatańczenia |
| D. | zatańczenia |
zatańczeń |
| C. | zatańczeniu |
zatańczeniom |
| B. | zatańczenie |
zatańczenia |
| N. | zatańczeniem |
zatańczeniami |
| Ms. | zatańczeniu |
zatańczeniach |
| W. | zatańczenie |
zatańczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zatańczony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zatańczony |
zatańczony |
zatańczony |
zatańczone |
zatańczona |
| D. | zatańczonego |
zatańczonego |
zatańczonego |
zatańczonego |
zatańczonej |
| C. | zatańczonemu |
zatańczonemu |
zatańczonemu |
zatańczonemu |
zatańczonej |
| B. | zatańczonego |
zatańczonego |
zatańczony |
zatańczone |
zatańczoną |
| N. | zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczoną |
| Ms. | zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zatańczeni |
zatańczeni |
zatańczone |
zatańczone |
| D. | zatańczonych |
zatańczonych |
zatańczonych |
zatańczonych |
| C. | zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonym |
zatańczonym |
| B. | zatańczonych |
zatańczonych |
zatańczonych |
zatańczone |
| N. | zatańczonymi |
zatańczonymi |
zatańczonymi |
zatańczonymi |
| Ms. | zatańczonych |
zatańczonych |
zatańczonych |
zatańczonych |
odpowiednik aspektowy: tańczyć
Składnia
| Rzosobowy | + | zatańczyć | + |
(CO)
|
2. na fali
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zatańcować | |
| hiperonimy: | poruszyć się |
Połączenia
- koń, samochód zatańczył; piłka zatańczyła; światło zatańczyło; cienie, iskierki, liście, płatki śniegu, płomienie, promienie zatańczyły
- zatańczyć na fali, na linii bramkowej, na powierzchni, na ścianie, na trawie, na ulicy
Cytaty
|
Poniosłem ją do ust, odruchowo zdejmując nogę z gazu, a samochód zatańczył na drodze. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1996 |
|
|
Karolina nacisnęła złoty przycisk na krawędzi, z dziurek wyplusnęła miękka, kołysząca fala, a wokół dna wanny zatańczyły światełka. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
|
|
Ręka z kieliszkiem drgnęła, wino zatańczyło w przezroczystym szkle. - źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005 |
|
|
Uchylił firankę, jaskrawe promienie zatańczyły na szafie. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zatańczę |
zatańczymy |
|||
| 2 os. |
zatańczysz |
zatańczycie |
|||
| 3 os. |
zatańczy |
zatańczą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zatańczyłem +(e)m zatańczył |
zatańczyłam +(e)m zatańczyła |
zatańczyłom +(e)m zatańczyło |
zatańczyliśmy +(e)śmy zatańczyli |
zatańczyłyśmy +(e)śmy zatańczyły |
| 2 os. |
zatańczyłeś +(e)ś zatańczył |
zatańczyłaś +(e)ś zatańczyła |
zatańczyłoś +(e)ś zatańczyło |
zatańczyliście +(e)ście zatańczyli |
zatańczyłyście +(e)ście zatańczyły |
| 3 os. |
zatańczył |
zatańczyła |
zatańczyło |
zatańczyli |
zatańczyły |
bezosobnik: zatańczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zatańczmy |
|
| 2 os. |
zatańcz |
zatańczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zatańczyłbym bym zatańczył |
zatańczyłabym bym zatańczyła |
zatańczyłobym bym zatańczyło |
zatańczylibyśmy byśmy zatańczyli |
zatańczyłybyśmy byśmy zatańczyły |
| 2 os. |
zatańczyłbyś byś zatańczył |
zatańczyłabyś byś zatańczyła |
zatańczyłobyś byś zatańczyło |
zatańczylibyście byście zatańczyli |
zatańczyłybyście byście zatańczyły |
| 3 os. |
zatańczyłby by zatańczył |
zatańczyłaby by zatańczyła |
zatańczyłoby by zatańczyło |
zatańczyliby by zatańczyli |
zatańczyłyby by zatańczyły |
bezosobnik: zatańczono by
bezokolicznik: zatańczyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zatańczywszy
gerundium: zatańczenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zatańczenie |
zatańczenia |
| D. | zatańczenia |
zatańczeń |
| C. | zatańczeniu |
zatańczeniom |
| B. | zatańczenie |
zatańczenia |
| N. | zatańczeniem |
zatańczeniami |
| Ms. | zatańczeniu |
zatańczeniach |
| W. | zatańczenie |
zatańczenia |
odpowiednik aspektowy: tańczyć
Składnia
|
+ | zatańczyć | + |
(GDZIE)
|