Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. trzymać
1. od łez
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | powstrzymywać się |
Połączenia
- wstrzymywać się od płaczu, od śmiechu; od głosowania
Cytaty
|
Kipiał w nim gniew tak gwałtowny, że wstrzymywał się z trudem, by nie chwycić bratanka w dłonie jak w kleszcze i nie zadusić na miejscu. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Niech mnie pan zostawi!... syczałam, wstrzymując się od krzyku. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wstrzymuję się |
wstrzymujemy się |
|||
| 2 os. |
wstrzymujesz się |
wstrzymujecie się |
|||
| 3 os. |
wstrzymuje się |
wstrzymują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wstrzymywałem się +(e)m się wstrzymywał |
wstrzymywałam się +(e)m się wstrzymywała |
wstrzymywałom się +(e)m się wstrzymywało |
wstrzymywaliśmy się +(e)śmy się wstrzymywali |
wstrzymywałyśmy się +(e)śmy się wstrzymywały |
| 2 os. |
wstrzymywałeś się +(e)ś się wstrzymywał |
wstrzymywałaś się +(e)ś się wstrzymywała |
wstrzymywałoś się +(e)ś się wstrzymywało |
wstrzymywaliście się +(e)ście się wstrzymywali |
wstrzymywałyście się +(e)ście się wstrzymywały |
| 3 os. |
wstrzymywał się |
wstrzymywała się |
wstrzymywało się |
wstrzymywali się |
wstrzymywały się |
bezosobnik: wstrzymywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wstrzymywał będę się wstrzymywać |
będę się wstrzymywała będę się wstrzymywać |
będę się wstrzymywało będę się wstrzymywać |
będziemy się wstrzymywali będziemy się wstrzymywać |
będziemy się wstrzymywały będziemy się wstrzymywać |
| 2 os. |
będziesz się wstrzymywał będziesz się wstrzymywać |
będziesz się wstrzymywała będziesz się wstrzymywać |
będziesz się wstrzymywało będziesz się wstrzymywać |
będziecie się wstrzymywali będziecie się wstrzymywać |
będziecie się wstrzymywały będziecie się wstrzymywać |
| 3 os. |
będzie się wstrzymywał będzie się wstrzymywać |
będzie się wstrzymywała będzie się wstrzymywać |
będzie się wstrzymywało będzie się wstrzymywać |
będą się wstrzymywali będą się wstrzymywać |
będą się wstrzymywały będą się wstrzymywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wstrzymujmy się |
|
| 2 os. |
wstrzymuj się |
wstrzymujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wstrzymywałbym się bym się wstrzymywał |
wstrzymywałabym się bym się wstrzymywała |
wstrzymywałobym się bym się wstrzymywało |
wstrzymywalibyśmy się byśmy się wstrzymywali |
wstrzymywałybyśmy się byśmy się wstrzymywały |
| 2 os. |
wstrzymywałbyś się byś się wstrzymywał |
wstrzymywałabyś się byś się wstrzymywała |
wstrzymywałobyś się byś się wstrzymywało |
wstrzymywalibyście się byście się wstrzymywali |
wstrzymywałybyście się byście się wstrzymywały |
| 3 os. |
wstrzymywałby się by się wstrzymywał |
wstrzymywałaby się by się wstrzymywała |
wstrzymywałoby się by się wstrzymywało |
wstrzymywaliby się by się wstrzymywali |
wstrzymywałyby się by się wstrzymywały |
bezosobnik: wstrzymywano by się
bezokolicznik: wstrzymywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wstrzymując się
gerundium: wstrzymywanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wstrzymywanie się |
wstrzymywania się |
| D. | wstrzymywania się |
wstrzymywań się |
| C. | wstrzymywaniu się |
wstrzymywaniom się |
| B. | wstrzymywanie się |
wstrzymywania się |
| N. | wstrzymywaniem się |
wstrzymywaniami się |
| Ms. | wstrzymywaniu się |
wstrzymywaniach się |
| W. | wstrzymywanie się |
wstrzymywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wstrzymujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wstrzymujący się |
wstrzymujący się |
wstrzymujący się |
wstrzymujące się |
wstrzymująca się |
| D. | wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymującej się |
| C. | wstrzymującemu się |
wstrzymującemu się |
wstrzymującemu się |
wstrzymującemu się |
wstrzymującej się |
| B. | wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymujący się |
wstrzymujące się |
wstrzymującą się |
| N. | wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującą się |
| Ms. | wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wstrzymujący się |
wstrzymujący się |
wstrzymujące się |
wstrzymujące się |
| D. | wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
| C. | wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
| B. | wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujące się |
| N. | wstrzymującymi się |
wstrzymującymi się |
wstrzymującymi się |
wstrzymującymi się |
| Ms. | wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
odpowiednik aspektowy: wstrzymać się
Składnia
|
+ | wstrzymywać się | + |
od CZEGO | z CZYM
|
2. z decyzją
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odkładać |
Połączenia
- wstrzymywać się z czymś jakiś czas
- wstrzymywać się z czymś do jakiegoś czasu
- wstrzymywać się z decyzją, z odpowiedzią, z oceną, z wypłatą, z zakupem czegoś
Cytaty
|
Po godzinnym dukaniu [...] ostatni wychodzę na przerwę, idę na dyżurnego dymka. Kolesie wyniośli, wstrzymują się z rozpoczętymi gadkami, ktoś usłużnie dobywa zapalniczkę. źródło: NKJP: Tadeusz Zimecki: Ja, Franek..., 2001 |
|
|
Z montażem schodów wstrzymywano się do zadaszenia wieży. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wstrzymuję się |
wstrzymujemy się |
|||
| 2 os. |
wstrzymujesz się |
wstrzymujecie się |
|||
| 3 os. |
wstrzymuje się |
wstrzymują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wstrzymywałem się +(e)m się wstrzymywał |
wstrzymywałam się +(e)m się wstrzymywała |
wstrzymywałom się +(e)m się wstrzymywało |
wstrzymywaliśmy się +(e)śmy się wstrzymywali |
wstrzymywałyśmy się +(e)śmy się wstrzymywały |
| 2 os. |
wstrzymywałeś się +(e)ś się wstrzymywał |
wstrzymywałaś się +(e)ś się wstrzymywała |
wstrzymywałoś się +(e)ś się wstrzymywało |
wstrzymywaliście się +(e)ście się wstrzymywali |
wstrzymywałyście się +(e)ście się wstrzymywały |
| 3 os. |
wstrzymywał się |
wstrzymywała się |
wstrzymywało się |
wstrzymywali się |
wstrzymywały się |
bezosobnik: wstrzymywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wstrzymywał będę się wstrzymywać |
będę się wstrzymywała będę się wstrzymywać |
będę się wstrzymywało będę się wstrzymywać |
będziemy się wstrzymywali będziemy się wstrzymywać |
będziemy się wstrzymywały będziemy się wstrzymywać |
| 2 os. |
będziesz się wstrzymywał będziesz się wstrzymywać |
będziesz się wstrzymywała będziesz się wstrzymywać |
będziesz się wstrzymywało będziesz się wstrzymywać |
będziecie się wstrzymywali będziecie się wstrzymywać |
będziecie się wstrzymywały będziecie się wstrzymywać |
| 3 os. |
będzie się wstrzymywał będzie się wstrzymywać |
będzie się wstrzymywała będzie się wstrzymywać |
będzie się wstrzymywało będzie się wstrzymywać |
będą się wstrzymywali będą się wstrzymywać |
będą się wstrzymywały będą się wstrzymywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wstrzymujmy się |
|
| 2 os. |
wstrzymuj się |
wstrzymujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wstrzymywałbym się bym się wstrzymywał |
wstrzymywałabym się bym się wstrzymywała |
wstrzymywałobym się bym się wstrzymywało |
wstrzymywalibyśmy się byśmy się wstrzymywali |
wstrzymywałybyśmy się byśmy się wstrzymywały |
| 2 os. |
wstrzymywałbyś się byś się wstrzymywał |
wstrzymywałabyś się byś się wstrzymywała |
wstrzymywałobyś się byś się wstrzymywało |
wstrzymywalibyście się byście się wstrzymywali |
wstrzymywałybyście się byście się wstrzymywały |
| 3 os. |
wstrzymywałby się by się wstrzymywał |
wstrzymywałaby się by się wstrzymywała |
wstrzymywałoby się by się wstrzymywało |
wstrzymywaliby się by się wstrzymywali |
wstrzymywałyby się by się wstrzymywały |
bezosobnik: wstrzymywano by się
bezokolicznik: wstrzymywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wstrzymując się
gerundium: wstrzymywanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wstrzymywanie się |
wstrzymywania się |
| D. | wstrzymywania się |
wstrzymywań się |
| C. | wstrzymywaniu się |
wstrzymywaniom się |
| B. | wstrzymywanie się |
wstrzymywania się |
| N. | wstrzymywaniem się |
wstrzymywaniami się |
| Ms. | wstrzymywaniu się |
wstrzymywaniach się |
| W. | wstrzymywanie się |
wstrzymywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wstrzymujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wstrzymujący się |
wstrzymujący się |
wstrzymujący się |
wstrzymujące się |
wstrzymująca się |
| D. | wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymującej się |
| C. | wstrzymującemu się |
wstrzymującemu się |
wstrzymującemu się |
wstrzymującemu się |
wstrzymującej się |
| B. | wstrzymującego się |
wstrzymującego się |
wstrzymujący się |
wstrzymujące się |
wstrzymującą się |
| N. | wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującą się |
| Ms. | wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wstrzymujący się |
wstrzymujący się |
wstrzymujące się |
wstrzymujące się |
| D. | wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
| C. | wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
wstrzymującym się |
| B. | wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujące się |
| N. | wstrzymującymi się |
wstrzymującymi się |
wstrzymującymi się |
wstrzymującymi się |
| Ms. | wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
wstrzymujących się |
odpowiednik aspektowy: wstrzymać się
Składnia
|
|
+ | wstrzymywać się | + |
z CZYM
|