UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chór

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk
Od XV w.  kor .

Pochodzenie

łac. chorus 'taniec; grupa tancerzy i śpiewaków; część chóralna sztuki teatralnej'

z gr. chorós

1. akademicki

Definicja

zespół śpiewaków, wykonujących wspólnie utwory muzyczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • chór akademicki, cerkiewny, chłopięcy, diecezjalny, dziewczęcy, ekumeniczny, kameralny, kościelny, męski, mieszany, młodzieżowy, parafialny, szkolny, zakonny, żeński; jednogłosowy, polifoniczny, wielogłosowy
  • chór gospel
  • chór absolwentów, kleryków, mnichów, studentów, uczniów; Aleksandrowa
  • chór i orkiestra, chór i schola
  • członek, dyrygent, opiekun, tenor chóru; koncert, recital, repertuar, śpiew, występ chóru; festiwal, konkurs chórów
  • chór bisował, koncertował, odśpiewał, wykonał, występował, zawtórował
  • należeć do chóru
  • śpiewać, występować w chórze

Cytaty

Inżynier i malarz pobiegli przed dwór i uklękli wśród trawy, modląc się żarliwie. Chór rozbrzmiewał coraz głośniej.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006

Zainspirowana musicalem Metro, postanowiła nieco zmienić repertuar chóru.

źródło: NKJP: (JaGA): Miał być chór, a powstał Miraż, Nowiny Raciborskie, 2008-11-18

Soliści, balet, chór i orkiestra Opery Krakowskiej wystawili na deskach sądeckiego Sokoła „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki.

źródło: NKJP: (OLSZ): Bilety od jutra, Gazeta Krakowska, 2005-11-14

Podczas nabożeństwa wystąpi chór męski z Justynowa – mówi ks. Jarosław Burski, proboszcz parafii w Wadlewie.

źródło: NKJP: (mm): Nowy ołtarz dla Wadlewa, Dziennik Łódzki, 2004-08-27

Śpiewaliśmy więc w chórze, a wieczorem zawsze bywaliśmy w karczmie lub w którymś z domów, gdzie zbierano się na karty czy też na pogaduszki.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

2. lekcja

Definicja

nauka śpiewu chóralnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

Połączenia

  • lekcja chóru
  • nauczyciel, pan, pani, profesor od chóru
  • iść na chór

Cytaty

Koło chóralne - było warsztatem pracy dla uczących się dyrygowania, stwarzało możliwość poznawania i opracowywania pieśni artystycznych na chór mieszany; dział tych pieśni nie był możliwy do zrealizowania podczas lekcji chóru objętych programem,

źródło: NKJP: Tadeusz Jałmużna: Zakłady kształcenia nauczycieli w Łodzi w latach 1918-1998, 2001

Na 8.30 na chór, pośpiewam godzinkę i wolne.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

Inne uwagi

Zwykle lp

3. z opery "Halka"

Definicja

muz. 
utwór lub jego część wykonywana przez chór - zespół śpiewaków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • słynne chóry
  • chór z opery ("Halka, "Nabucco", "Straszny dwór"...)

Cytaty

Mistrz zaśpiewa w środę w warszawskiej Sali Kongresowej. W programie najsłynniejsze arie tenorowe, trzy uwertury i chóry z oper. Jak się dowiedzieliśmy, orkiestra przygotowuje się do ośmiu bisów.

źródło: NKJP: Piotr Iwicki: Wielki tenor w Warszawie, 1995-10-03

W programie wieczoru znalazły się zarówno piosenki i pieśni wojskowe jak „Katiusza“ i „Wojna święta“, słynne rosyjskie przeboje jak „Podmoskiewskie wieczory“, a także klasyka – kuplety z opery „Carmen“ i chór z opery „Nabucco“.

źródło: NKJP: MAZ: Brawa dla Alexandrowa, Gazeta Poznańska, 2005-03-23

Drugą część koncertu wypełniły słynne chóry z oper, [...]

źródło: NKJP: Regina Gowarzewska-Griessgraber: Filharmoniczna harmonia, Trybuna Śląska, 2001-01-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

4. w kościele

Definicja

balkon nad głównym wejściem do kościoła, przeznaczony na organy i dla zespołu śpiewaków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Połączenia

  • wejść na chór
  • modlić się, stać pod chórem
  • stać, śpiewać na chórze

Cytaty

W latach 1912-1916 dzięki inicjatywie tamtejszego proboszcza Wincentego Przygodzkiego dobudowano boczne kaplice, chór i kruchtę.

źródło: NKJP: (pch): Wieluń i okolice na dawnych pocztówkach, Dziennik Łódzki, 2005-08-12

Odwrócił się na chór, zadzierając głowę w dowód swojego podziwu dla Anny.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

W prawej kaplicy cenna gotycka rzeźba Matki Boskiej z XIV/XV w. Pod chórem barokowy portret fundatora klasztoru Jerzego Grodzińskiego (XVII w.) oraz Róży Strutyńskiej, fundatorki nowej fasady.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

5. dźwięków

Definicja

duża liczba dźwięków słyszanych jednocześnie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • chór dźwięków, głosów, narzekań, zawodzeń; cykad, ptaków, świerszczy, wilków

Cytaty

Kiedy omnibus kołysząc się i trzęsąc - chór narzekań wewnątrz pudła nie ustawał - skręcił w Żelazną, Mordchaj, patrząc prosto przed siebie w ciemny wylot ulicy nad zataczającym się zaprzęgiem.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Potem, kiedy w mroku zatarły się światełka lincolna i kiedy nie było widać nawet drugiego skraju szosy, i słyszał tylko ogłuszający chór cykad w zaroślach - Anglik ruszył wreszcie przed siebie, w odwrotną stronę niż ta, w którą umknęła taksówka.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

Czy zgadzacie się, wodzowie? - Tak jest - odpowiedział zmieszany chór głosów.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

Składnia

bez ograniczeń + chór +
CZEGO

6. pochlebców

Definicja

pejorat. 
grupa osób wypowiadających określone słowa, negatywnie oceniane przez nadawcę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • chór nienawistników, oszczerców, pochlebców

Cytaty

Jezus też był tego zdania, konkluduje zdenerwowany, zdegustowany Vonnegut, na razie ostatni z przywołanego tu przeze mnie chóru nienawistników.

źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Panie ministrze, pozwoli pan, szanowni państwo, iż nie przystąpię do chóru pańskich pochlebców [...].

źródło: NKJP: Stenogram z 21. posiedzenia Komisji Śledczej, 8 listopada 2004 r.

Chcę dołączyć do chóru tych, którzy z uznaniem wypowiadają się na temat nowelizacji ustaw samorządowych i poprawek zaproponowanych przez naszą Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 77. posiedzenia Senatu RP część 3, wersja robocza, 4. kadencja

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

7. w tragedii antycznej

Definicja

lit. 
w tragedii antycznej: grupa aktorów, wykonujących recytacje, tańce i śpiewy, będące rodzajem komentarza do działań bohaterów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • chór antyczny

Cytaty

Arystoteles twierdzi, iż przodownik chóru , który rozpoczynał taką pieśń, był zapowiedzią aktora tragedii, i że tragedia wyłoniła się z dytyrambu.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

W przeciwieństwie do Ajschylosowych Okeanid, nie jest to chór przyjazny głównemu bohaterowi sztuki.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Miłość, wojna, rewolucja: szkice na czas kryzysu, 2009

Mniej łaskawy dla Elektry okazał się Sofokles. Zamknięcie w rozpaczy może zrodzić tylko zło. Chór przestrzega, że człowiekowi pisany jest umiar.

źródło: NKJP: Jan Tomkowski: Ciemne skrzydła Ikara. Eseje o rozpaczy, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chór
 chóry
D. chóru
 chórów
C. chórowi
 chórom
B. chór
 chóry
N. chórem
 chórami
Ms. chórze
 chórach
W. chórze
 chóry

Frazeologizmy

chór gregoriański
Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN