Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. śmiały
1.a wstydliwy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- nieśmiały chłopak, chłopiec, człowiek, facet, mężczyzna; nieśmiała dziewczyna, dziewczynka, kobieta, osoba; nieśmiałe dziecko
- nieśmiały w towarzystwie, wobec kobiet, z natury
- chorobliwie, początkowo nieśmiały
- nieśmiały i delikatny, nieśmiały i małomówny, nieśmiały i wstydliwy; cichy i nieśmiały, skromny i nieśmiały, wrażliwy i nieśmiały
- bardzo, strasznie, wyjątkowo nieśmiały
Cytaty
|
Byłam wtedy inną, trochę nieśmiałą dziewczyną, a po wyborach stałam się bardziej pewna siebie. źródło: NKJP: Arkadiusz Kielar: Nasze miss robią kariery!, Echo Dnia, 2005-05-13 |
|
|
Jestem chorobliwie nieśmiały. W kontaktach z nieznajomymi, zwłaszcza z kobietami, rumienię się jak dziecko. źródło: NKJP: Irena Morawska: Bliżej świata, Gazeta Wyborcza, 1992-01-30 |
|
|
Bezpośredni, kontaktowy, ale w gruncie rzeczy chyba nieśmiały wobec kobiet, tak jak ja wobec mężczyzn. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005 |
|
|
Czasami widzę, że ktoś jest w potrzebie, ale nieśmiały, wstydzi się, więc gdy nie ma dużego ruchu podejdę, porozmawiam. źródło: NKJP: Ludzie z teczki, Dziennik Polski, 2002-11-21 |
|
|
Zwierzęta nieśmiałe, delikatniejsze z natury mogą być odpędzane od jedzenia przez żarłoki, które w efekcie tyją jeszcze bardziej. źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1997 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiałe |
nieśmiała |
| D. | nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiałej |
| C. | nieśmiałemu |
nieśmiałemu |
nieśmiałemu |
nieśmiałemu |
nieśmiałej |
| B. | nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiały |
nieśmiałe |
nieśmiałą |
| N. | nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałą |
| Ms. | nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałej |
| W. | nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiałe |
nieśmiała |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | nieśmiali |
nieśmiali |
nieśmiałe |
nieśmiałe |
| D. | nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
| C. | nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
| B. | nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałe |
| N. | nieśmiałymi |
nieśmiałymi |
nieśmiałymi |
nieśmiałymi |
| Ms. | nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
| W. | nieśmiali |
nieśmiali |
nieśmiałe |
nieśmiałe |
Składnia
| Rz żywotny | + | nieśmiały | + |
|
| szyk: neutralny | ||||
1.b świadczący o wstydliwości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- nieśmiały głos, krok, szept, uśmiech; atak, protest; nieśmiała próba; myśl, propozycja, prośba, sugestia, uwaga, zapowiedź; nadzieja; nieśmiałe spojrzenie; pytanie; nieśmiałe brawa, oklaski; oznaki, pocałunki; marzenia, początki
Cytaty
|
Stał jakby nieco zakłopotany, z charakterystycznym nieśmiałym uśmiechem na twarzy. Słuchał przemówień i pochwał. źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Strzelecki rekord NHL Wayne'a Gretzky'ego, Gazeta Wyborcza, 1994-03-25 |
|
|
Myślę, że powinniśmy tę debatę zakończyć. To jest tylko nieśmiała prośba, bo każdy ma prawo zabrać głos. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.01.1993 |
|
|
Znowu zapadła na chwilę cisza, po czym rozległy się oklaski, najpierw pojedyncze i nieśmiałe, ale potem gromkie i powszechne. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006 |
|
|
Na moje nieśmiałe pytanie, po co sobie zadaje tyle trudu, odpowiedział krótko: „Służba!”. źródło: NKJP: Z pamiętnika turysty, Dziennik Polski, 2002-08-17 |
|
|
Zatrzymał się w progu, powiódł po naszych twarzach spojrzeniem, w którym niewiara walczyła z nieśmiałą nadzieją. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiałe |
nieśmiała |
| D. | nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiałej |
| C. | nieśmiałemu |
nieśmiałemu |
nieśmiałemu |
nieśmiałemu |
nieśmiałej |
| B. | nieśmiałego |
nieśmiałego |
nieśmiały |
nieśmiałe |
nieśmiałą |
| N. | nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałą |
| Ms. | nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałej |
| W. | nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiały |
nieśmiałe |
nieśmiała |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | nieśmiali |
nieśmiali |
nieśmiałe |
nieśmiałe |
| D. | nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
| C. | nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
nieśmiałym |
| B. | nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałe |
| N. | nieśmiałymi |
nieśmiałymi |
nieśmiałymi |
nieśmiałymi |
| Ms. | nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
nieśmiałych |
| W. | nieśmiali |
nieśmiali |
nieśmiałe |
nieśmiałe |
Składnia
| Rz nieżywotny | + | nieśmiały | + |
|
| szyk: neutralny | ||||