UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

motor

Chronologizacja

1587, SPXVI
Inne znaczenie: 'ten, kto porusza, siła poruszająca'

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	motor	motory
D.	motoru	motorów
C.	motorowi	motorom
B.	motor	motory
N.	motorem	motorami
Ms.	motorze	motorach
W.	motorze	motory

Pochodzenie

łac. mōtor 'poruszający (czymś)'

1. silnik

Definicja

urządzenie zamieniające jakiś rodzaj energii na siłę wykorzystywaną do poruszania pojazdów, maszyn i urządzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:

silnik

Połączenia

potężny motor; motor benzynowy, elektryczny, gazowy, spalinowy
motor auta, maszyny, samochodu, samolotu, żniwiarki
motor o pojemności 1598 cm sześc.
huk, ryk, szum, warkot motoru
motor pracuje, zgasł; zawarczał
gasić, odpalić, uruchomić, włączyć, wyłączyć, zapalić, zapuszczać, zgasić motor

Cytaty

	Pilot samolotu Antonow 2 zapuścił motor dokładnie o 13.01, wyniósł podniebną babcię na wysokość 3000 metrów. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Powtórzę to, kiedy skończę 100 lat – obiecuje podniebna babcia, Tygodnik Ciechanowski, 2007-08-03
	Już wsiadają do samochodu. Zapuściwszy motor, nie ruszają od razu, przedtem poczęstują się jeszcze czekoladkami z różowej bombonierki [...]. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003
	Kierowca zatrzymał wóz, zgasił motor i rozparł się w szoferce. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004
	Antek zapuścił motor swojej rdzewiejącej fiesty. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007

2. motocykl

Definicja

pot.

motocykl

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

motocykl

Połączenia

potężny, silny, szybki; sportowy motor; motor crossowy, policyjny
kierowca; huk, ryk, warkot motoru
jazda motorem
człowiek, policjant; jazda, wypadek na motorze
motor jechał/jeździ
odpalić, uruchomić, zapuścić/ zapuszczać, zatrzymać; prowadzić motor
jechać, jeździć, przejechać, wjechać gdzieś motorem
wsiąść/wsiadać na motor
jechać, jeździć, przejechać, przyjechać się, siedzieć na motorze

Cytaty

	Gość wsiada na motor, wiąże stalową linkę w pętlę, zakłada ją na szyję i przymocowuje do siodełka. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007
	Wsiedli na rozlatujący się motor i odjechali. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: My zdies' emigranty, 1999
	Mock zatrzymał motor gdzieś pod fosą miejską, w zimnym i wilgotnym tunelu. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
	Gdyby, dajmy na to, chciał sobie pojeździć moim motorem, powiedziałbym: bierz, chłopie, motor i pośmigaj, ile dusza zapragnie... źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008
	Jechali zbyt szybko, na łuku drogi motor wpadł w poślizg, uderzył w nadjeżdżający samochód. źródło: NKJP: (baja): Niepotrzebna śmierć, Dziennik Polski, 2002-07-30

3. przyczyna

Definicja

czynnik stymulujący określone działania lub zdarzenia

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

główny, istotny, naturalny, podstawowy, prawdziwy, rzeczywisty, wewnętrzny, zasadniczy; potężny, silny motor; motor napędowy, sprawczy
motor akcji, gospodarki, historii, reform, twórczości, zdarzeń; działania, integracji, poczynań, postępowania; ewolucji, postępu, przemian, rozwoju, wzrostu (cywilizacji, PKB, zatrudnienia…), zmian
stanowić motor czegoś
być, stać się/stawać się motorem (ożywienia, przemian, wzrostu…)

Cytaty

	Tę dziedzinę uznał za motor napędzający ciechanowską gospodarkę. źródło: NKJP: K.Wieteska: Subregion ciechanowski – społeczne problemy, wyzwania i szanse, Tygodnik Ciechanowski, 2006-06-18
	Tak że tylko kłamstwo, hipokryzja i powtarzanie sloganów pozostają narzędziami kariery, a zazdrość jest głównym motorem działań ludzkich. źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000
	Na dodatek zamarła gospodarka amerykańska, motor napędzający światową ekonomię. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002
	Dziś oba te kraje stanowią motor integracji europejskiej, a miliony Brytyjczyków ciągle uważają, że w ich interesie narodowym leży sypanie do niego piasku. źródło: NKJP: Dariusz Rosiak, Obsesja kontrolowana, Polityka, 2004
	Rząd niby-liberałów potępia konsumpcyjny stosunek do życia - ten motor indywidualnej przedsiębiorczości i zaradności. źródło: NKJP: Jerzy Urban: Klątwa Urbana, 1995

Składnia

motor

CZEGO

4. osoba

Definicja

osoba inspirująca określone działania lub zdarzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

inspirator

Połączenia

główny, prawdziwy motor; motor napędowy
motor drużyny, przedsięwzięcia, zmian
być, stać się motorem czegoś

Cytaty

	On to właśnie był głównym motorem realizacji ambitnych planów, za co Racibórz odpłacił się wdzięcznością i nadanym mu honorowym obywatelstwem miasta. źródło: NKJP: 160 lat kolei na Raciborszczyźnie, Nowiny Raciborskie, 2006-04-04
	Konrad Janik to motor napędowy Górnovii [...]. źródło: NKJP: Stawiajmy na młodzież, Dziennik Polski, 2002-11-18
	Z własnego doświadczenia wiem, że jeśli kobieta, ten motor rodziny, wstaje rano z uśmiechem na twarzy, to dzieci są pogodne, mąż zadowolony. źródło: NKJP: Nie pytam, dlaczego ja, Glamour, 2003
	Tomasz Sadowski, psycholog, motor całego przedsięwzięcia, jak tu jechał, nawet nie marzył, że to może być taki piękny dom. źródło: NKJP: Joanna Szczęsna: Relacje, Dodatek do Gazety Wyborczej,1994-09-16

Składnia

motor

CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2023