Chronologizacja
Pochodzenie
Od psł. tematu imiesłowu czasu teraźniejszego *umějęt- z przymiotnikowym przyrostkiem *-ьnъ.
Zob. umieć .
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
| sprzeczne: | nieumiejętny |
Połączenia
- umiejętny wykonawca
Cytaty
|
Na dodatek już w 7 minucie Stal zdobyła bramkę z rzutu wolnego, którego umiejętnym wykonawcą był doświadczony Paweł Kloc. źródło: NKJP: Kloc dał przykład, Dziennik Polski, 2001-08-14 |
|
|
Nie chciałbym skazywać się na jaroszostwo, ale przyznam, że pod opieką umiejętnego kucharza da się [...] zabawić się pysznie także i bez mięsa. źródło: NKJP: Piotr Bikont: Niby-ryby i śmiejące się kotlety, Magazyn nr 11 dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-03-15 |
|
|
Kotki są wyjątkowo oddanymi matkami, czułymi i umiejętnymi opiekunkami oraz zagorzałymi obrończyniami swego potomstwa. źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1997 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | umiejętny |
umiejętny |
umiejętny |
umiejętne |
umiejętna |
| D. | umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętnej |
| C. | umiejętnemu |
umiejętnemu |
umiejętnemu |
umiejętnemu |
umiejętnej |
| B. | umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętny |
umiejętne |
umiejętną |
| N. | umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętną |
| Ms. | umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnej |
| W. | umiejętny |
umiejętny |
umiejętny |
umiejętne |
umiejętna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | umiejętni |
umiejętni |
umiejętne |
umiejętne |
| D. | umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
| C. | umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
| B. | umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętne |
| N. | umiejętnymi |
umiejętnymi |
umiejętnymi |
umiejętnymi |
| Ms. | umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
| W. | umiejętni |
umiejętni |
umiejętne |
umiejętne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | umiejętniejszy |
umiejętniejszy |
umiejętniejszy |
umiejętniejsze |
umiejętniejsza |
| D. | umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszej |
| C. | umiejętniejszemu |
umiejętniejszemu |
umiejętniejszemu |
umiejętniejszemu |
umiejętniejszej |
| B. | umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszy |
umiejętniejsze |
umiejętniejszą |
| N. | umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszą |
| Ms. | umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | umiejętniejsi |
umiejętniejsi |
umiejętniejsze |
umiejętniejsze |
| D. | umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
| C. | umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
| B. | umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejsze |
| N. | umiejętniejszymi |
umiejętniejszymi |
umiejętniejszymi |
umiejętniejszymi |
| Ms. | umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
1.b działanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| sprzeczne: | nieporadny, nieudolny, nieumiejętny |
Połączenia
- umiejętny dialog, dobór, marketing;
- umiejętna gra, interpretacja, kampania, obrona, organizacja, polityka, praca, promocja, propaganda, reklama, taktyka;
- umiejętne podejście do czegoś;
- umiejętne negocjacje
- umiejętny i skuteczny
- umiejętne postępowanie; dowodzenie, gospodarowanie czymś, kierowanie kimś/czymś, prowadzenie czegoś, przeprowadzenie czegoś, sterowanie czymś, zarządzanie kimś/czymś; korzystanie z czegoś, operowanie czymś, posługiwanie się czymś, skorzystanie z czegoś, stosowanie czegoś, wykorzystanie/wykorzystywanie czegoś, zastosowanie czegoś; dobranie czegoś, łączenie czegoś, połączenie czegoś, wkomponowanie czegoś; pozyskiwanie czegoś, wprowadzenie czegoś
- bardzo, szczególnie umiejętny
Cytaty
|
W erze ekologicznej głównym zadaniem jest umiejętne zarządzanie zasobami przyrody - oczywiście zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. źródło: NKJP: Stefan Kozłowski: Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, 2000 |
|
|
Dzięki swemu umiejętnemu podejściu do parafian, zyskuje poparcie materialne i wspólnymi siłami oba kościoły zostają przywrócone do dawnego wyglądu. źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Wspomnienia pośmiertne, Nakielski Czas, 2003-11-05 |
|
|
Ten etap w życiu dziecka jest niezbędny do tego, żeby przygotować je do umiejętnego postępowania potem w życiu dorosłym i do wypełniania w nim odpowiednich funkcji. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.03.2001 |
|
|
Czy inna, bardziej umiejętna polityka międzynarodowa [...] byłaby w stanie przedłużyć ten nastrój jedności na dłużej, wpoić go w międzynarodowe organizacje? źródło: NKJP: Stracone złudzenia, Dziennik Polski, 2003-09-11 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | umiejętny |
umiejętny |
umiejętny |
umiejętne |
umiejętna |
| D. | umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętnej |
| C. | umiejętnemu |
umiejętnemu |
umiejętnemu |
umiejętnemu |
umiejętnej |
| B. | umiejętnego |
umiejętnego |
umiejętny |
umiejętne |
umiejętną |
| N. | umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętną |
| Ms. | umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnej |
| W. | umiejętny |
umiejętny |
umiejętny |
umiejętne |
umiejętna |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | umiejętni |
umiejętni |
umiejętne |
umiejętne |
| D. | umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
| C. | umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
umiejętnym |
| B. | umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętne |
| N. | umiejętnymi |
umiejętnymi |
umiejętnymi |
umiejętnymi |
| Ms. | umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
umiejętnych |
| W. | umiejętni |
umiejętni |
umiejętne |
umiejętne |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | umiejętniejszy |
umiejętniejszy |
umiejętniejszy |
umiejętniejsze |
umiejętniejsza |
| D. | umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszej |
| C. | umiejętniejszemu |
umiejętniejszemu |
umiejętniejszemu |
umiejętniejszemu |
umiejętniejszej |
| B. | umiejętniejszego |
umiejętniejszego |
umiejętniejszy |
umiejętniejsze |
umiejętniejszą |
| N. | umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszą |
| Ms. | umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | umiejętniejsi |
umiejętniejsi |
umiejętniejsze |
umiejętniejsze |
| D. | umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
| C. | umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
umiejętniejszym |
| B. | umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejsze |
| N. | umiejętniejszymi |
umiejętniejszymi |
umiejętniejszymi |
umiejętniejszymi |
| Ms. | umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
umiejętniejszych |
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo