UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pogrążyć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Czasownik z przedrostkiem  po-  od  psł.  *grǫziti 'powodować, że coś grzęźnie'; zob.  grzęznąć 

1. w kryzysie

Definicja

książk. 
spowodować, że określona sytuacja lub stan zaczyna dotyczyć osoby lub obiektu, o którym mowa

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • pogrążyć kraj, Francję, Polskę...; opozycję, partię, rząd; firmę, spółkę, szpital;
  • pogrążony w smutku, w żałobie; w chaosie, w kryzysie, w letargu, w marazmie; w mroku; w modlitwie, w medytacji, w zadumie;

Cytaty

Zdaniem dr. Marka Rawskiego, ordynatora oddziału chirurgii dziecięcej, system finansowania w szpitalu to sknocona robota, która jeszcze bardziej pogrąży placówkę w długach.

źródło: NKJP: Konrad Przezdzięk: Zapaść w kasie, Gazeta Wrocławska, 2003-02-11

W Afryce, gdzie Internet praktycznie ciągle nie istnieje, doskonale działają sieci telefonii komórkowej (nie zabrakło operatora nawet w pogrążonej w chaosie Somalii).

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Globalne przyspieszenie, Polityka, 2008-01-05

Płakałem z radości na ślubach swych dawnych uczniów, śmiałem się ze szczęścia, gdy przychodziły na świat ich dzieci, chyliłem czoło pogrążony w żalu i konsternacji nad grobami przygotowanymi zbyt szybko dla ciał o wiele za młodych.

źródło: NKJP: Teresa Słowikowska tytuł Może nie jest tak źle... Wychowawca, 2005-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pogrążę
 pogrążymy
2 os. pogrążysz
 pogrążycie
3 os. pogrąży
 pogrążą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pogrążyłem
+(e)m pogrążył
 pogrążyłam
+(e)m pogrążyła
 pogrążyłom
+(e)m pogrążyło
 pogrążyliśmy
+(e)śmy pogrążyli
 pogrążyłyśmy
+(e)śmy pogrążyły
2 os. pogrążyłeś
+(e)ś pogrążył
 pogrążyłaś
+(e)ś pogrążyła
 pogrążyłoś
+(e)ś pogrążyło
 pogrążyliście
+(e)ście pogrążyli
 pogrążyłyście
+(e)ście pogrążyły
3 os. pogrążył
 pogrążyła
 pogrążyło
 pogrążyli
 pogrążyły

bezosobnik: pogrążono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pogrążmy
2 os. pogrąż
 pogrążcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pogrążyłbym
bym pogrążył
 pogrążyłabym
bym pogrążyła
 pogrążyłobym
bym pogrążyło
 pogrążylibyśmy
byśmy pogrążyli
 pogrążyłybyśmy
byśmy pogrążyły
2 os. pogrążyłbyś
byś pogrążył
 pogrążyłabyś
byś pogrążyła
 pogrążyłobyś
byś pogrążyło
 pogrążylibyście
byście pogrążyli
 pogrążyłybyście
byście pogrążyły
3 os. pogrążyłby
by pogrążył
 pogrążyłaby
by pogrążyła
 pogrążyłoby
by pogrążyło
 pogrążyliby
by pogrążyli
 pogrążyłyby
by pogrążyły

bezosobnik: pogrążono by

bezokolicznik: pogrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pogrążywszy

gerundium: pogrążenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogrążony

odpowiednik aspektowy: pogrążać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + pogrążyć +
KOGO/CO + w CZYM

2. podejrzanego

Definicja

książk. 
spowodować, że ktoś zaczyna się znajdować w niekorzystnej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • jakaś afera, wojna pogrąży kogoś/coś; dowody, czyjeś zeznania pogrążą kogoś
  • pogrążyć oskarżonego, podejrzanego

Cytaty

Dębicki sąd zdecydował, że Jerzy W. (l. 34) trafi na 3 miesiące do aresztu za groźby pozbawienia życia Marka K. (l. 17). Chłopiec zeznawał w sprawie karnej o pobicie, prowadzonej przeciwko synowi aresztowanego i zeznania pogrążyły podejrzanego.

źródło: NKJP: Kłam albo zdychaj, Gazeta Krakowska, 2007-07-19

Z cynicznego punktu widzenia w polskiej polityce nie chodzi już o nic innego, jak tylko o to, żeby jak najskuteczniej dowalić przeciwnikowi, pogrążyć go w sondażach, upokorzyć i przeczołgać.

źródło: NKJP: (Internet

W 83 minucie spotkania goście ostatecznie pogrążyli Polonię, po ładnym, technicznym rzucie wolnym z 18 metrów w lewe okienko.

źródło: NKJP: Andrzej Bartkowiak, Goście byli lepsi, Gazeta Poznańska, 2003-10-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pogrążę
 pogrążymy
2 os. pogrążysz
 pogrążycie
3 os. pogrąży
 pogrążą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pogrążyłem
+(e)m pogrążył
 pogrążyłam
+(e)m pogrążyła
 pogrążyłom
+(e)m pogrążyło
 pogrążyliśmy
+(e)śmy pogrążyli
 pogrążyłyśmy
+(e)śmy pogrążyły
2 os. pogrążyłeś
+(e)ś pogrążył
 pogrążyłaś
+(e)ś pogrążyła
 pogrążyłoś
+(e)ś pogrążyło
 pogrążyliście
+(e)ście pogrążyli
 pogrążyłyście
+(e)ście pogrążyły
3 os. pogrążył
 pogrążyła
 pogrążyło
 pogrążyli
 pogrążyły

bezosobnik: pogrążono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pogrążmy
2 os. pogrąż
 pogrążcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pogrążyłbym
bym pogrążył
 pogrążyłabym
bym pogrążyła
 pogrążyłobym
bym pogrążyło
 pogrążylibyśmy
byśmy pogrążyli
 pogrążyłybyśmy
byśmy pogrążyły
2 os. pogrążyłbyś
byś pogrążył
 pogrążyłabyś
byś pogrążyła
 pogrążyłobyś
byś pogrążyło
 pogrążylibyście
byście pogrążyli
 pogrążyłybyście
byście pogrążyły
3 os. pogrążyłby
by pogrążył
 pogrążyłaby
by pogrążyła
 pogrążyłoby
by pogrążyło
 pogrążyliby
by pogrążyli
 pogrążyłyby
by pogrążyły

bezosobnik: pogrążono by

bezokolicznik: pogrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pogrążywszy

gerundium: pogrążenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogrążony

odpowiednik aspektowy: pogrążać

Składnia

bez ograniczeń + pogrążyć +
KOGO

3. w wodzie

Definicja

książk. 
spowodować, że coś zaczyna być zanurzone w określonej substancji

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • pogrążony w morzu, wodzie

Cytaty

Zwały śniegu, które zalegają w podgórskich miejscowościach, jeśli szybko stopnieją, mogą pogrążyć w wodzie domostwa, znajdujące się na terenach zalewowych.

źródło: NKJP: Konrad Przezdzięk: Po opadach śniegu dmuchają na zimne, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-02-28

Jedna z pogrążonych w morzu wysp jest bardzo podobna do Atlantydy opisywanej przez greckiego filozofa.

źródło: NKJP: AS: Atlantyda odkryta? Trybuna Śląska, 2001-09-24

Chrzest naśladowców Chrystusa to „prośba do Boga o dobre sumienie” (1 Piotra 3:21). Stanowi z ich strony wyraz całkowitego oddania się Jehowie na pełnienie dla Niego służby w charakterze uczniów Jego Syna. Całkowite zanurzenie w wodzie jest stosownym symbolem takiego oddania. Pogrążenie w wodzie wyobraża śmierć w stosunku do poprzedniego stylu życia, a wynurzenie -- powstanie do życia zgodnego z wolą Bożą.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pogrążę
 pogrążymy
2 os. pogrążysz
 pogrążycie
3 os. pogrąży
 pogrążą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pogrążyłem
+(e)m pogrążył
 pogrążyłam
+(e)m pogrążyła
 pogrążyłom
+(e)m pogrążyło
 pogrążyliśmy
+(e)śmy pogrążyli
 pogrążyłyśmy
+(e)śmy pogrążyły
2 os. pogrążyłeś
+(e)ś pogrążył
 pogrążyłaś
+(e)ś pogrążyła
 pogrążyłoś
+(e)ś pogrążyło
 pogrążyliście
+(e)ście pogrążyli
 pogrążyłyście
+(e)ście pogrążyły
3 os. pogrążył
 pogrążyła
 pogrążyło
 pogrążyli
 pogrążyły

bezosobnik: pogrążono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pogrążmy
2 os. pogrąż
 pogrążcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pogrążyłbym
bym pogrążył
 pogrążyłabym
bym pogrążyła
 pogrążyłobym
bym pogrążyło
 pogrążylibyśmy
byśmy pogrążyli
 pogrążyłybyśmy
byśmy pogrążyły
2 os. pogrążyłbyś
byś pogrążył
 pogrążyłabyś
byś pogrążyła
 pogrążyłobyś
byś pogrążyło
 pogrążylibyście
byście pogrążyli
 pogrążyłybyście
byście pogrążyły
3 os. pogrążyłby
by pogrążył
 pogrążyłaby
by pogrążyła
 pogrążyłoby
by pogrążyło
 pogrążyliby
by pogrążyli
 pogrążyłyby
by pogrążyły

bezosobnik: pogrążono by

bezokolicznik: pogrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pogrążywszy

gerundium: pogrążenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogrążony

odpowiednik aspektowy: pogrążać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + pogrążyć +
KOGO/CO + w CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 24.05.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN