UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

roztoczyć się

Chronologizacja

1588, SPXVI

Pochodzenie

Zob. toczyć

1. o widoku

Definicja

ukazać się jako coś obejmującego dużą przestrzeń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozpostrzeć się

Połączenia

  • panorama, polana roztoczyła się; widok roztoczył się
  • roztoczyć się przed kimś, przed czyimiś oczami
  • roztoczyć się jak wachlarz

Cytaty

Ze wzgórza roztoczyła się szeroka panorama wielkiej równiny nad Odrą.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Nagle, ku mojemu zdziwieniu, przed oczami roztoczył się obraz przyjemnie orzeźwiający - po obu stronach las, wielkie, zielonością pałające drzewa, coraz większa cisza i dobrze wyczuwany spokój.

źródło: NKJP: Katarzyna PIECHOWIAK: Miejsce na ziemi: Gazeta Poznańska, 2004-07-16

Weszliśmy do piwnicy i przed oczyma gości roztoczył się zaiste rozkoszny widok. Grota Wenus objawiła się nam w pełnej krasie, tak jak to sobie wymarzyłem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. roztoczę się
roztoczymy się
2 os. roztoczysz się
roztoczycie się
3 os. roztoczy się
roztoczą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. roztoczyłem się
+(e)m się roztoczył
roztoczyłam się
+(e)m się roztoczyła
roztoczyłom się
+(e)m się roztoczyło
roztoczyliśmy się
+(e)śmy się roztoczyli
roztoczyłyśmy się
+(e)śmy się roztoczyły
2 os. roztoczyłeś się
+(e)ś się roztoczył
roztoczyłaś się
+(e)ś się roztoczyła
roztoczyłoś się
+(e)ś się roztoczyło
roztoczyliście się
+(e)ście się roztoczyli
roztoczyłyście się
+(e)ście się roztoczyły
3 os. roztoczył się
roztoczyła się
roztoczyło się
roztoczyli się
roztoczyły się

bezosobnik: roztoczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. roztoczmy się
2 os. roztocz się
roztoczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. roztoczyłbym się
bym się roztoczył
roztoczyłabym się
bym się roztoczyła
roztoczyłobym się
bym się roztoczyło
roztoczylibyśmy się
byśmy się roztoczyli
roztoczyłybyśmy się
byśmy się roztoczyły
2 os. roztoczyłbyś się
byś się roztoczył
roztoczyłabyś się
byś się roztoczyła
roztoczyłobyś się
byś się roztoczyło
roztoczylibyście się
byście się roztoczyli
roztoczyłybyście się
byście się roztoczyły
3 os. roztoczyłby się
by się roztoczył
roztoczyłaby się
by się roztoczyła
roztoczyłoby się
by się roztoczyło
roztoczyliby się
by się roztoczyli
roztoczyłyby się
by się roztoczyły

bezosobnik: roztoczono by się

bezokolicznik: roztoczyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: roztoczywszy się

gerundium: roztoczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. roztoczenie się
roztoczenia się
D. roztoczenia się
roztoczeń się
C. roztoczeniu się
roztoczeniom się
B. roztoczenie się
roztoczenia się
N. roztoczeniem się
roztoczeniami się
Ms. roztoczeniu się
roztoczeniach się
W. roztoczenie się
roztoczenia się

odpowiednik aspektowy: roztaczać się

Składnia

Rznieżywotny + roztoczyć się +
GDZIE
Rznieżywotny + roztoczyć się +
SKĄD

2. o kryzysie

Definicja

objąć swoim działaniem coraz większy teren lub coraz większą liczbę osobników

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozprzestrzenić się

Połączenia

  • cud gospodarczy, kryzys roztoczył się; recesja roztoczyła się
  • roztoczyć się przed inwestorami, przed przedsiębiorcami

Cytaty

Innego typu problemy obserwujemy w sektorze budowlanym, innego np. w motoryzacyjnym. Kryzys roztoczył się szybko i w różnych branżach.

źródło: NKJP: Praca i Zdrowie, 2009-05-06

[...] chciał skorzystać na gospodarczym cudzie, który miał roztoczyć się przed przedsiębiorcami.

źródło: NKJP: K. Wieteska: Mławskie serki podbijają Warszawę, Tygodnik Ciechanowski, 2006-09-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. roztoczę się
roztoczymy się
2 os. roztoczysz się
roztoczycie się
3 os. roztoczy się
roztoczą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. roztoczyłem się
+(e)m się roztoczył
roztoczyłam się
+(e)m się roztoczyła
roztoczyłom się
+(e)m się roztoczyło
roztoczyliśmy się
+(e)śmy się roztoczyli
roztoczyłyśmy się
+(e)śmy się roztoczyły
2 os. roztoczyłeś się
+(e)ś się roztoczył
roztoczyłaś się
+(e)ś się roztoczyła
roztoczyłoś się
+(e)ś się roztoczyło
roztoczyliście się
+(e)ście się roztoczyli
roztoczyłyście się
+(e)ście się roztoczyły
3 os. roztoczył się
roztoczyła się
roztoczyło się
roztoczyli się
roztoczyły się

bezosobnik: roztoczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. roztoczmy się
2 os. roztocz się
roztoczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. roztoczyłbym się
bym się roztoczył
roztoczyłabym się
bym się roztoczyła
roztoczyłobym się
bym się roztoczyło
roztoczylibyśmy się
byśmy się roztoczyli
roztoczyłybyśmy się
byśmy się roztoczyły
2 os. roztoczyłbyś się
byś się roztoczył
roztoczyłabyś się
byś się roztoczyła
roztoczyłobyś się
byś się roztoczyło
roztoczylibyście się
byście się roztoczyli
roztoczyłybyście się
byście się roztoczyły
3 os. roztoczyłby się
by się roztoczył
roztoczyłaby się
by się roztoczyła
roztoczyłoby się
by się roztoczyło
roztoczyliby się
by się roztoczyli
roztoczyłyby się
by się roztoczyły

bezosobnik: roztoczono by się

bezokolicznik: roztoczyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: roztoczywszy się

gerundium: roztoczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. roztoczenie się
roztoczenia się
D. roztoczenia się
roztoczeń się
C. roztoczeniu się
roztoczeniom się
B. roztoczenie się
roztoczenia się
N. roztoczeniem się
roztoczeniami się
Ms. roztoczeniu się
roztoczeniach się
W. roztoczenie się
roztoczenia się

odpowiednik aspektowy: roztaczać się

Składnia

Rznieżywotny + roztoczyć się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj