UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

batuta

Chronologizacja

2 połowa XIX w., Bańk

Pochodzenie

wł. battuta 'uderzenie, takt'

1. pałeczka

Definicja

pałeczka, którą trzyma w ręce dyrygent i porusza nią w określony sposób, wskazując muzykom, jak mają grać

Noty o użyciu

Znaczenie mylone ze znaczeniem wyrazu batut.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pałeczka

Cytaty

Dyrygent podniósł batutę i orkiestra zagrała... Marsyliankę.

źródło: NKJP: Józef Hen: Bruliony profesora T., 2006

Koncert „Herbert - Przesłanie” wyreżyserował Jerzy Grzegorzewski, a scenograficznie oprawił własnymi rzeźbami „Przejście” wypożyczonymi z wrocławskiego Muzeum Narodowego - Jerzy Kalina. Batutę trzymał w dłoniach jeden z najzdolniejszych młodych dyrygentów, wrocławianin, Michał Nesterowicz.

źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Popis laureta, Gazeta Wrocławska, nr 22/03, 2000

Zawsze dyryguję batutami krótkimi i drewnianymi. Nie lubię plastikowych, gdyż one drżą. Ale ponieważ batuty się łamią, ciągle mam nowe.

źródło: NKJP: Precyzyjny chaos, Dziennik Polski, 1999-05-14

Morawski, jedyny posiadacz latarki, wymachiwał nią jak dyrygent batutą, pogwizdując „Hej, sokoły”.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. batuta
batuty
D. batuty
batut
C. batucie
batutom
B. batutę
batuty
N. batutą
batutami
Ms. batucie
batutach
W. batuto
batuty

2. kierowanie orkiestrą

Definicja

książk. 
kierowanie orkiestrą jako dyrygent

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • mistrz batuty

Cytaty

Filharmonia kusi batutą maestro Kurta Masura.

źródło: NKJP: Małgorzata Matuszewska: Lato bez ogórków, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-07-13

Albert-Wojtek Badura nie jest już kapelmistrzem, przekazał batutę staremu koledze Wiktorowi Barze, ale ciągle stanowi podporę kopalnianej orkiestry i coraz więcej czasu spędza na pogrzebach.

źródło: NKJP: Małgorzat Szejnert: Czarny ogród, 2007

Grali w nich nierzadko najwięksi wirtuozi przedwojennych scen, śpiewały takie gwiazdy opery i operetki, jak światowej miary bas Adam Didur, dyrygowali mistrzowie batuty, jak Zygmunt Latoszewski, dyrektor Opery Poznańskiej.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Waldorff, ostatni baron Peerelu, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. batuta
batuty
D. batuty
batut
C. batucie
batutom
B. batutę
batuty
N. batutą
batutami
Ms. batucie
batutach
W. batuto
batuty

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

pod batutą
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj