UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ospały

Chronologizacja

1560, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ospały
ospały
ospały
ospałe
ospała
D. ospałego
ospałego
ospałego
ospałego
ospałej
C. ospałemu
ospałemu
ospałemu
ospałemu
ospałej
B. ospałego
ospałego
ospały
ospałe
ospałą
N. ospałym
ospałym
ospałym
ospałym
ospałą
Ms. ospałym
ospałym
ospałym
ospałym
ospałej
W. ospały
ospały
ospały
ospałe
ospała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ospali
ospali
ospałe
ospałe
D. ospałych
ospałych
ospałych
ospałych
C. ospałym
ospałym
ospałym
ospałym
B. ospałych
ospałych
ospałych
ospałe
N. ospałymi
ospałymi
ospałymi
ospałymi
Ms. ospałych
ospałych
ospałych
ospałych
W. ospali
ospali
ospałe
ospałe

Pochodzenie

Zob. spać

1.a człowiek

Definicja

taki, który jest powolny, pozbawiony energii i sprawia wrażenie, że chce mu się spać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • być ospałym

Cytaty

Spokojny, nieco ospały blondyn z Polski wydał jej się trochę zagubiony w nowym świecie i nieporadny, więc otoczyła go opieką.

źródło: NKJP: Olgierd Lubelski: Porwania z happy endem, Detektyw, 1999

Z tych snów budziła się ospała, z ciężką głową pełną sennych obrazów.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Byłam ospała, snułam się z kąta w kąt, nie wiedząc, czego chcę. Kładłam się na podłodze i czytałam.

źródło: NKJP: Magdalena Okoniewska: Mój świat jest kobietą. Dziennik lesbijki, 2004

Po kilku godzinach pragnienia człowiek staje się ospały i wiotki, zaczyna słabnąć i tracić orientację.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

1.b wygląd

Definicja

właściwy komuś, kto jest powolny, pozbawiony energii i sprawia się wrażenie, że chce mu się spać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • ospałe ruchy

Cytaty

Włosy miał jasne, oczy niebieskie i ospały wyraz twarzy.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania Róża, 2006

Chorzy, naprawdę chorzy i naprawdę leczeni, mają takie oczy nie tylko z powodu samej choroby, ale również - a może przede wszystkim - po lekach. No i ruchy. Powolne, ospałe. A ten mężczyzna - nic z tych rzeczy. Ruchy ma szybkie, pewne, precyzyjne.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998

2. miasteczko

Definicja

taki, w którym niewiele się dzieje

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • ospałe centrum, miasteczko, miasto

Cytaty

Polscy globtroterzy wynajętym UAZ-em przemierzyli kraj, aż po Dalanzagdad - ospałe miasteczko, gdzie czas stoi w miejscu.

źródło: NKJP: (sem): Dwa miesiące w Azji, Nowiny Raciborskie, 2003-04-23

Tymczasem kopuła, która kosztowała 15 milionów złotych, miała tętnić życiem, ożywić ospałe centrum stolicy Górnego Śląska i przyciągać ludzi nie tylko swym futurystycznym kształtem, ale przede wszystkim ofertą kulturalną dla mieszkańców.

źródło: NKJP: Katarzyna Piotrowiak: Pusto pod kopułą, Dziennik Zachodni, 2008-02-22

Miasto, powtarzam, było jakieś ospałe, ale pomimo pozorów zastoju wszędzie tu pod popiołami starych form wykluwało się nowe życie.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960

Data ostatniej modyfikacji: 15.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj