Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Pochodzenie
Zob. wić ; por. rozwinąć
1. w płaszcz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | owinąć się |
Połączenia
- zawinąć się po sam czubek nosa, po szyję
- zawinąć się w folię, w koc, w kołdrę, w łachmany, w pelerynę, w płaszcz, w prześcieradło, w ręcznik, w śpiwór, w szlafrok
- zawinąć się ciasno, szczelnie
Cytaty
|
Król zawinął się ciaśniej w płaszcz i popadł w zadumę. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Wziął prysznic, zawinął się w szlafrok i kazał sobie przynieść do pokoju piwo i wędzonego łososia. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006 |
|
|
Niektóre kobiety mają odkryte głowy, inne włosy zakryły chustką, jeszcze inne zawinęły się szczelnie w długie szaty. źródło: NKJP: Andrzej Kowalski: W męskim klubie, Dziennik Bałtycki, 2001-09-07 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zawinę się |
zawiniemy się |
|||
| 2 os. |
zawiniesz się |
zawiniecie się |
|||
| 3 os. |
zawinie się |
zawiną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłem się +(e)m się zawinął |
zawinęłam się +(e)m się zawinęła |
zawinęłom się +(e)m się zawinęło |
zawinęliśmy się +(e)śmy się zawinęli |
zawinęłyśmy się +(e)śmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłeś się +(e)ś się zawinął |
zawinęłaś się +(e)ś się zawinęła |
zawinęłoś się +(e)ś się zawinęło |
zawinęliście się +(e)ście się zawinęli |
zawinęłyście się +(e)ście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinął się |
zawinęła się |
zawinęło się |
zawinęli się |
zawinęły się |
bezosobnik: zawinięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zawińmy się |
|
| 2 os. |
zawiń się |
zawińcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłbym się bym się zawinął |
zawinęłabym się bym się zawinęła |
zawinęłobym się bym się zawinęło |
zawinęlibyśmy się byśmy się zawinęli |
zawinęłybyśmy się byśmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłbyś się byś się zawinął |
zawinęłabyś się byś się zawinęła |
zawinęłobyś się byś się zawinęło |
zawinęlibyście się byście się zawinęli |
zawinęłybyście się byście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinąłby się by się zawinął |
zawinęłaby się by się zawinęła |
zawinęłoby się by się zawinęło |
zawinęliby się by się zawinęli |
zawinęłyby się by się zawinęły |
bezosobnik: zawinięto by się
bezokolicznik: zawinąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zawinąwszy się
gerundium: zawinięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| D. | zawinięcia się |
zawinięć się |
| C. | zawinięciu się |
zawinięciom się |
| B. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| N. | zawinięciem się |
zawinięciami się |
| Ms. | zawinięciu się |
zawinięciach się |
| W. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
odpowiednik aspektowy: zawijać się
Składnia
| Rzosobowy | + | zawinąć się | + |
w CO
|
2. wokół szyi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obwinąć się, owinąć się |
Połączenia
- zawinąć się na drążku, na listwie, na słupie
- zawinąć się wokół nadgarstka, wokół ręki, wokół szyi, wokół uda
Cytaty
|
Błękitnoszara szata zawinęła się wokół niego. źródło: NKJP: Patricia C. Wrede: W poszukiwaniu smoka, Esensja, nr 1, 2007 |
|
|
W samochodzie chyba pękła opona, auto zawinęło się na słupie. źródło: NKJP: Wojciech Mąka: Warszawa. Zginął policjant... bo nikt nie reagował, gdy zatrzymał chuliganów, Gazeta Pomorska, 2010-02-19 |
|
|
Trzymał przed sobą gruby kij. Dźgał nim powietrze i czekał, aż rzemień zawinie się na drewnie i tłuścioch na chwilę pozostanie bezbronny. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zawinę się |
zawiniemy się |
|||
| 2 os. |
zawiniesz się |
zawiniecie się |
|||
| 3 os. |
zawinie się |
zawiną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłem się +(e)m się zawinął |
zawinęłam się +(e)m się zawinęła |
zawinęłom się +(e)m się zawinęło |
zawinęliśmy się +(e)śmy się zawinęli |
zawinęłyśmy się +(e)śmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłeś się +(e)ś się zawinął |
zawinęłaś się +(e)ś się zawinęła |
zawinęłoś się +(e)ś się zawinęło |
zawinęliście się +(e)ście się zawinęli |
zawinęłyście się +(e)ście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinął się |
zawinęła się |
zawinęło się |
zawinęli się |
zawinęły się |
bezosobnik: zawinięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zawińmy się |
|
| 2 os. |
zawiń się |
zawińcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłbym się bym się zawinął |
zawinęłabym się bym się zawinęła |
zawinęłobym się bym się zawinęło |
zawinęlibyśmy się byśmy się zawinęli |
zawinęłybyśmy się byśmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłbyś się byś się zawinął |
zawinęłabyś się byś się zawinęła |
zawinęłobyś się byś się zawinęło |
zawinęlibyście się byście się zawinęli |
zawinęłybyście się byście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinąłby się by się zawinął |
zawinęłaby się by się zawinęła |
zawinęłoby się by się zawinęło |
zawinęliby się by się zawinęli |
zawinęłyby się by się zawinęły |
bezosobnik: zawinięto by się
bezokolicznik: zawinąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zawinąwszy się
gerundium: zawinięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| D. | zawinięcia się |
zawinięć się |
| C. | zawinięciu się |
zawinięciom się |
| B. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| N. | zawinięciem się |
zawinięciami się |
| Ms. | zawinięciu się |
zawinięciach się |
| W. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
odpowiednik aspektowy: zawijać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | zawinąć się | + |
na CZYM
|
| Rznieżywotny | + | zawinąć się | + |
wokół KOGO/CZEGO
|
3. do góry
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zagiąć się |
Połączenia
- most, pomost zawinął się; aleja, droga, ulica zawinęła się; brzegi, ścianki zawinęły się
Cytaty
|
Na prawym biodrze koszula zawinęła się wysoko. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003 |
|
|
Ogonek zawinął się do góry. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zawinę się |
zawiniemy się |
|||
| 2 os. |
zawiniesz się |
zawiniecie się |
|||
| 3 os. |
zawinie się |
zawiną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłem się +(e)m się zawinął |
zawinęłam się +(e)m się zawinęła |
zawinęłom się +(e)m się zawinęło |
zawinęliśmy się +(e)śmy się zawinęli |
zawinęłyśmy się +(e)śmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłeś się +(e)ś się zawinął |
zawinęłaś się +(e)ś się zawinęła |
zawinęłoś się +(e)ś się zawinęło |
zawinęliście się +(e)ście się zawinęli |
zawinęłyście się +(e)ście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinął się |
zawinęła się |
zawinęło się |
zawinęli się |
zawinęły się |
bezosobnik: zawinięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zawińmy się |
|
| 2 os. |
zawiń się |
zawińcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłbym się bym się zawinął |
zawinęłabym się bym się zawinęła |
zawinęłobym się bym się zawinęło |
zawinęlibyśmy się byśmy się zawinęli |
zawinęłybyśmy się byśmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłbyś się byś się zawinął |
zawinęłabyś się byś się zawinęła |
zawinęłobyś się byś się zawinęło |
zawinęlibyście się byście się zawinęli |
zawinęłybyście się byście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinąłby się by się zawinął |
zawinęłaby się by się zawinęła |
zawinęłoby się by się zawinęło |
zawinęliby się by się zawinęli |
zawinęłyby się by się zawinęły |
bezosobnik: zawinięto by się
bezokolicznik: zawinąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zawinąwszy się
gerundium: zawinięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| D. | zawinięcia się |
zawinięć się |
| C. | zawinięciu się |
zawinięciom się |
| B. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| N. | zawinięciem się |
zawinięciami się |
| Ms. | zawinięciu się |
zawinięciach się |
| W. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
odpowiednik aspektowy: zawijać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | zawinąć się | + |
|
4. do domu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odejść, odjechać, zwinąć się |
Połączenia
- zawinąć się do domu, do wyjścia
- zawinąć się na uczelnię, na wykład
- zawinąć się z imprezy
Cytaty
|
Po jakimś czasie zawinęli się i pojechali. Mówiono, że poginęły kury, komuś innemu coś tam jeszcze. źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok: wspomnienia przyrodnika, 2008 |
|
|
Był to chłopak, który przyjechał do Głoskowa z nakazu sądu i otwarcie powiedział, że kiedy skończy osiemnaście lat i zakaz straci moc prawną, zawinie się i pojedzie w Polskę. źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006 |
|
|
To cwaniak. Wszystko sobie obmyśli, a potem zawinie się po cichutku. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zawinę się |
zawiniemy się |
|||
| 2 os. |
zawiniesz się |
zawiniecie się |
|||
| 3 os. |
zawinie się |
zawiną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłem się +(e)m się zawinął |
zawinęłam się +(e)m się zawinęła |
zawinęłom się +(e)m się zawinęło |
zawinęliśmy się +(e)śmy się zawinęli |
zawinęłyśmy się +(e)śmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłeś się +(e)ś się zawinął |
zawinęłaś się +(e)ś się zawinęła |
zawinęłoś się +(e)ś się zawinęło |
zawinęliście się +(e)ście się zawinęli |
zawinęłyście się +(e)ście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinął się |
zawinęła się |
zawinęło się |
zawinęli się |
zawinęły się |
bezosobnik: zawinięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zawińmy się |
|
| 2 os. |
zawiń się |
zawińcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłbym się bym się zawinął |
zawinęłabym się bym się zawinęła |
zawinęłobym się bym się zawinęło |
zawinęlibyśmy się byśmy się zawinęli |
zawinęłybyśmy się byśmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłbyś się byś się zawinął |
zawinęłabyś się byś się zawinęła |
zawinęłobyś się byś się zawinęło |
zawinęlibyście się byście się zawinęli |
zawinęłybyście się byście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinąłby się by się zawinął |
zawinęłaby się by się zawinęła |
zawinęłoby się by się zawinęło |
zawinęliby się by się zawinęli |
zawinęłyby się by się zawinęły |
bezosobnik: zawinięto by się
bezokolicznik: zawinąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zawinąwszy się
gerundium: zawinięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| D. | zawinięcia się |
zawinięć się |
| C. | zawinięciu się |
zawinięciom się |
| B. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| N. | zawinięciem się |
zawinięciami się |
| Ms. | zawinięciu się |
zawinięciach się |
| W. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
odpowiednik aspektowy: zawijać się
Składnia
| Rzosobowy | + | zawinąć się | + |
SKĄD
|
| Rzosobowy | + | zawinąć się | + |
DOKĄD
|
5. z tego świata
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | umrzeć |
Połączenia
- zawinąć się na tamten świat
- zawinąć się w szpitalu
- zawinąć się przedwcześnie
Cytaty
|
Podobno przedwczoraj w nocy dostał zawału i od razu się zawinął. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998 |
|
|
Siostra Matea umarła przedwcześnie. Zawinęła się szybko w szpitalu w Otwocku. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zawinę się |
zawiniemy się |
|||
| 2 os. |
zawiniesz się |
zawiniecie się |
|||
| 3 os. |
zawinie się |
zawiną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłem się +(e)m się zawinął |
zawinęłam się +(e)m się zawinęła |
zawinęłom się +(e)m się zawinęło |
zawinęliśmy się +(e)śmy się zawinęli |
zawinęłyśmy się +(e)śmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłeś się +(e)ś się zawinął |
zawinęłaś się +(e)ś się zawinęła |
zawinęłoś się +(e)ś się zawinęło |
zawinęliście się +(e)ście się zawinęli |
zawinęłyście się +(e)ście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinął się |
zawinęła się |
zawinęło się |
zawinęli się |
zawinęły się |
bezosobnik: zawinięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zawińmy się |
|
| 2 os. |
zawiń się |
zawińcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zawinąłbym się bym się zawinął |
zawinęłabym się bym się zawinęła |
zawinęłobym się bym się zawinęło |
zawinęlibyśmy się byśmy się zawinęli |
zawinęłybyśmy się byśmy się zawinęły |
| 2 os. |
zawinąłbyś się byś się zawinął |
zawinęłabyś się byś się zawinęła |
zawinęłobyś się byś się zawinęło |
zawinęlibyście się byście się zawinęli |
zawinęłybyście się byście się zawinęły |
| 3 os. |
zawinąłby się by się zawinął |
zawinęłaby się by się zawinęła |
zawinęłoby się by się zawinęło |
zawinęliby się by się zawinęli |
zawinęłyby się by się zawinęły |
bezosobnik: zawinięto by się
bezokolicznik: zawinąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zawinąwszy się
gerundium: zawinięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| D. | zawinięcia się |
zawinięć się |
| C. | zawinięciu się |
zawinięciom się |
| B. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
| N. | zawinięciem się |
zawinięciami się |
| Ms. | zawinięciu się |
zawinięciach się |
| W. | zawinięcie się |
zawinięcia się |
Składnia
| Rzosobowy | + | zawinąć się | + |
|