Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
chełpię się |
chełpimy się |
|||
2 os. |
chełpisz się |
chełpicie się |
|||
3 os. |
chełpi się |
chełpią się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chełpiłem się +(e)m się chełpił |
chełpiłam się +(e)m się chełpiła |
chełpiłom się +(e)m się chełpiło |
chełpiliśmy się +(e)śmy się chełpili |
chełpiłyśmy się +(e)śmy się chełpiły |
2 os. |
chełpiłeś się +(e)ś się chełpił |
chełpiłaś się +(e)ś się chełpiła |
chełpiłoś się +(e)ś się chełpiło |
chełpiliście się +(e)ście się chełpili |
chełpiłyście się +(e)ście się chełpiły |
3 os. |
chełpił się |
chełpiła się |
chełpiło się |
chełpili się |
chełpiły się |
bezosobnik: chełpiono się
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę się chełpił będę się chełpić |
będę się chełpiła będę się chełpić |
będę się chełpiło będę się chełpić |
będziemy się chełpili będziemy się chełpić |
będziemy się chełpiły będziemy się chełpić |
2 os. |
będziesz się chełpił będziesz się chełpić |
będziesz się chełpiła będziesz się chełpić |
będziesz się chełpiło będziesz się chełpić |
będziecie się chełpili będziecie się chełpić |
będziecie się chełpiły będziecie się chełpić |
3 os. |
będzie się chełpił będzie się chełpić |
będzie się chełpiła będzie się chełpić |
będzie się chełpiło będzie się chełpić |
będą się chełpili będą się chełpić |
będą się chełpiły będą się chełpić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
chełpmy się |
|
2 os. |
chełp się |
chełpcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chełpiłbym się bym się chełpił |
chełpiłabym się bym się chełpiła |
chełpiłobym się bym się chełpiło |
chełpilibyśmy się byśmy się chełpili |
chełpiłybyśmy się byśmy się chełpiły |
2 os. |
chełpiłbyś się byś się chełpił |
chełpiłabyś się byś się chełpiła |
chełpiłobyś się byś się chełpiło |
chełpilibyście się byście się chełpili |
chełpiłybyście się byście się chełpiły |
3 os. |
chełpiłby się by się chełpił |
chełpiłaby się by się chełpiła |
chełpiłoby się by się chełpiło |
chełpiliby się by się chełpili |
chełpiłyby się by się chełpiły |
bezosobnik: chełpiono by się
bezokolicznik: chełpić się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chełpiąc się
gerundium: chełpienie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | chełpienie się |
chełpienia się |
D. | chełpienia się |
chełpień się |
C. | chełpieniu się |
chełpieniom się |
B. | chełpienie się |
chełpienia się |
N. | chełpieniem się |
chełpieniami się |
Ms. | chełpieniu się |
chełpieniach się |
W. | chełpienie się |
chełpienia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chełpiący się
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | chełpiący się |
chełpiący się |
chełpiący się |
chełpiące się |
chełpiąca się |
D. | chełpiącego się |
chełpiącego się |
chełpiącego się |
chełpiącego się |
chełpiącej się |
C. | chełpiącemu się |
chełpiącemu się |
chełpiącemu się |
chełpiącemu się |
chełpiącej się |
B. | chełpiącego się |
chełpiącego się |
chełpiący się |
chełpiące się |
chełpiącą się |
N. | chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącą się |
Ms. | chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącej się |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | chełpiący się |
chełpiący się |
chełpiące się |
chełpiące się |
D. | chełpiących się |
chełpiących się |
chełpiących się |
chełpiących się |
C. | chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącym się |
chełpiącym się |
B. | chełpiących się |
chełpiących się |
chełpiących się |
chełpiące się |
N. | chełpiącymi się |
chełpiącymi się |
chełpiącymi się |
chełpiącymi się |
Ms. | chełpiących się |
chełpiących się |
chełpiących się |
chełpiących się |
Pochodzenie
psł. *chl̥piti sę 'wzbierać, burzyć się'
Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.
Znaczenie 'przechwalać się' jest przenośne i wywodzi się z pierwotnego 'wznosić się, wzbierać (o wodzie)'.
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chwalić się |
Połączenia
- chełpić się bogactwem, drogimi samochodami, majątkiem, swoją przeszłością, sukcesami, wpływami, zaletami
Cytaty
Mógłbym chełpić się przed tobą mą spostrzegawczością. Mógłbym powiedzieć, że zauważyłem, jak zmieniają się twoje oczy po zmierzchu i w pełnym słońcu. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001 |
|
Generał chełpił się tym, że złapano kolejnych działaczy podziemia. źródło: NKJP: Czesław Bielecki: Scenarzysta, 2009 |
|
- Synu, ty wszystko potrafisz popsuć. Po twoim odezwaniu muchy wydają mi się o wiele bardziej dokuczliwe niż przed chwilą. - Oto jest potęga sugestii - chełpi się Jurek i mruga do mnie. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1995 |
|
Gratuluję moim przedmówcom, którzy tak się chełpili tymi sukcesami. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.04.2004 |
|
Ale przecież i my już od prawie lat dziesięciu chełpimy się demokracją i przynależnością do rodziny zachodniej cywilizacji. źródło: NKJP: Stanisław Żyjewski: Cena słowa, Gazeta Wrocławska, 1999 |
Składnia
+ | chełpić się | + |
(przed KIM) +
CZYM
|
|
+ | chełpić się | + |
(przed KIM) +
że ZDANIE
|
|
+ | chełpić się | + |
(przed KIM) +
MOWA WPROST
|