UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opuścić się

Chronologizacja

1500, SStp
Datacja przybliżona.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opuszczę się	opuścimy się
2 os.	opuścisz się	opuścicie się
3 os.	opuści się	opuszczą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opuściłem się +(e)m się opuścił	opuściłam się +(e)m się opuściła	opuściłom się +(e)m się opuściło	opuściliśmy się +(e)śmy się opuścili	opuściłyśmy się +(e)śmy się opuściły
2 os.	opuściłeś się +(e)ś się opuścił	opuściłaś się +(e)ś się opuściła	opuściłoś się +(e)ś się opuściło	opuściliście się +(e)ście się opuścili	opuściłyście się +(e)ście się opuściły
3 os.	opuścił się	opuściła się	opuściło się	opuścili się	opuściły się

bezosobnik: opuszczono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opuśćmy się
2 os.	opuść się	opuśćcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opuściłbym się bym się opuścił	opuściłabym się bym się opuściła	opuściłobym się bym się opuściło	opuścilibyśmy się byśmy się opuścili	opuściłybyśmy się byśmy się opuściły
2 os.	opuściłbyś się byś się opuścił	opuściłabyś się byś się opuściła	opuściłobyś się byś się opuściło	opuścilibyście się byście się opuścili	opuściłybyście się byście się opuściły
3 os.	opuściłby się by się opuścił	opuściłaby się by się opuściła	opuściłoby się by się opuściło	opuściliby się by się opuścili	opuściłyby się by się opuściły

bezosobnik: opuszczono by się

bezokolicznik: opuścić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opuściwszy się

gerundium: opuszczenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opuszczenie się	opuszczenia się
D.	opuszczenia się	opuszczeń się
C.	opuszczeniu się	opuszczeniom się
B.	opuszczenie się	opuszczenia się
N.	opuszczeniem się	opuszczeniami się
Ms.	opuszczeniu się	opuszczeniach się
W.	opuszczenie się	opuszczenia się

odpowiednik aspektowy: opuszczać się

Pochodzenie

Zob. puścić

1. na linie

Definicja

przemieścić się w dół dzięki trzymaniu się czegoś lub byciu na czymś albo w czymś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

spuścić się

Połączenia

opuścić się schodkami
opuścić się z mostu; ze skał; z helikopterów
opuścić się na dno czegoś; na piętro; na dach; na ziemię; ku ziemi; na pokład; na podłogę; na morze; na krzesło; na fotel, na siedzenie; do wody; do kanałów; w przepaść, w czeluść; w dolinę; w (morskie,...) głębie; w nurt
opuścić się po sznurze, po lianie; po drabinie (linowej, sznurowej,...); po balkonie; po rynnie
opuścić się na linie; na nitce; na spadochronie
opuścić się w batyskafie
opuścić się powoli, wolno; ostrożnie

Cytaty

	Ślusarz ze Zgierza musiał pokonać lęk wysokości i opuścić się z dachu po linie do mieszkania, by otworzyć klientowi drzwi. źródło: NKJP: (kbs): Zgierscy rzemieślnicy wykonują nawet najdziwniejsze zamówienia, Express Ilustrowany, 2002-11-16
	Po drugiej stronie rzeki, na Wyspie Spichrzów, pies z opiekunem podnoszony był na wysokość około 20 metrów. Stamtąd musieli na linie opuścić się na ziemię. źródło: NKJP: (X): Kazimierz Netka: Szukaj i ratuj, Dziennik Bałtycki, 2000-09-06
	[...] Opuścił się po drabinie linowej z celi pod ołowianym dachem na lagunę i w towarzystwie wypędzonego z zakonu mnicha, imieniem Balbi zbiegł z terytorium Republiki Weneckiej. źródło: NKJP: Wiesław Wodecki: Wenecki karnawał, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2005-10-08
	Weszli na dach i z niego po linie opuścili się do okna na pierwszym piętrze, akurat z otwartym lufcikiem. źródło: NKJP: (zet): Okradana szkoła, Dziennik Bałtycki, 2011
	Opuściły się z helikoptera na linach dwie zamaskowane, ubrane na czarno postacie. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Składnia

opuścić się

(SKĄD) + (DOKĄD) + (po CZYM/na CZYM)

2. o szybie

Definicja

przesunąć się w dół

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

brzuszek opuścił się; ręka opuściła się; łodygi; rogatki; sufity opuściły się; oczy opuszczą się

Cytaty

	Poniżej rolety, która nie chciała opuścić się do parapetu, zobaczyłam ośnieżony ogród. źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008
	Szyba samoczynnie opuści się w trakcie zamykania [...]. źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Prostolinijna Camry, Gazeta Wyborcza, 1997-02-21
	[...] Gdy kierowca przyhamował, dół samochodu opuścił się i zawieszenie uderzyło w studzienkę [...]. źródło: NKJP: (bed): Studzienka skasowała forda, Dziennik Łódzki, 2003-06-24
	Samoczynnie opuściła się winda, użyta do podniesienia auta. źródło: NKJP: (sś): Tragiczne dni, Gazeta Krakowska, 2004-05-04
	[...] Jego wargi opuściły się, przysłaniając wielkie zębiska. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu, 2005
	U starszych osób wskazaniem do zabiegu mogą być naturalne konsekwencje procesu starzenia się: głębokie bruzdy na czole [...], a także opuszczenie się łuków brwi i kącików oczu. źródło: NKJP: Andrzej Sankowski, Sławomir Łoń: Sztuka czy medycyna: przewodnik po chirurgii estetycznej, 1995

3. rozstać się ze sobą

Definicja

rozstać się ze sobą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozstać się

Cytaty

W małżeństwie ludzie zobowiązują się do wspólnej odpowiedzialności za siebie, do troski, do tego, że nie opuszczą się aż do śmierci.

źródło: NKJP: Michał Cichy: Święta naiwność, Gazeta Wyborcza, 1999-01-02

To znaczy, że rozstali się już dawno, opuścili się i odeszli od siebie od dłuższego czasu. Nie fizycznie, bo fizycznie przy sobie trwali, w imię chyba tylko wspólnych finansów, wspólnego mieszkania, wspólnego zameldowania.

źródło: NKJP: (X): „I nie opuszczę Cię”, Dziennik Polski, 2001-02-16

4. w nauce

Definicja

pot.

przestać przykładać się do swoich obowiązków lub stać się gorszym pod jakimś względem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaniedbać się

Połączenia

opuścić się w nauce; w fizyce; w szkole; w czytaniu, w pisaniu; w pracy, w robocie; w treningach
opuścić się mocno

Cytaty

	Tam zwrócił na nią uwagę jeden z producentów „Klanu” i zaprosił na zdjęcia próbne. Udało się, ale rodzice postawili jeden warunek: nie może opuścić się w nauce. źródło: NKJP: Magdalena Adamska: Dojrzewanie w Klanie, Dziennik Zachodni, 2004-05-28
	[...] Spóźniają się na pociąg, zdradzą narzeczoną, opuszczą się w pracy [...]. źródło: NKJP: Janusz Jęczmyk: Postać trochę zmyślona, Gazeta Wyborcza, 1997-04-28
	Opuścił się w nauce i moralności. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
	Najnowsze badania [...] wykazują, że Polacy strasznie opuścili się w piciu. źródło: NKJP: (emka): No to siup!, Dlaczego?, 2009-08-28
	W 2005 roku z egzaminem dojrzałości uporało się 86,7 procent zdających. [...] Niektóre województwa opuściły się nawet o 10 procent. źródło: NKJP: (EKA): Słabiej niż przed rokiem, Dziennik Polski, 2006-07-12

Składnia

opuścić się

w CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 01.02.2016