Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
opuszczam się |
opuszczamy się |
|||
2 os. |
opuszczasz się |
opuszczacie się |
|||
3 os. |
opuszcza się |
opuszczają się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opuszczałem się +(e)m się opuszczał |
opuszczałam się +(e)m się opuszczała |
opuszczałom się +(e)m się opuszczało |
opuszczaliśmy się +(e)śmy się opuszczali |
opuszczałyśmy się +(e)śmy się opuszczały |
2 os. |
opuszczałeś się +(e)ś się opuszczał |
opuszczałaś się +(e)ś się opuszczała |
opuszczałoś się +(e)ś się opuszczało |
opuszczaliście się +(e)ście się opuszczali |
opuszczałyście się +(e)ście się opuszczały |
3 os. |
opuszczał się |
opuszczała się |
opuszczało się |
opuszczali się |
opuszczały się |
bezosobnik: opuszczano się
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę się opuszczał będę się opuszczać |
będę się opuszczała będę się opuszczać |
będę się opuszczało będę się opuszczać |
będziemy się opuszczali będziemy się opuszczać |
będziemy się opuszczały będziemy się opuszczać |
2 os. |
będziesz się opuszczał będziesz się opuszczać |
będziesz się opuszczała będziesz się opuszczać |
będziesz się opuszczało będziesz się opuszczać |
będziecie się opuszczali będziecie się opuszczać |
będziecie się opuszczały będziecie się opuszczać |
3 os. |
będzie się opuszczał będzie się opuszczać |
będzie się opuszczała będzie się opuszczać |
będzie się opuszczało będzie się opuszczać |
będą się opuszczali będą się opuszczać |
będą się opuszczały będą się opuszczać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
opuszczajmy się |
|
2 os. |
opuszczaj się |
opuszczajcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opuszczałbym się bym się opuszczał |
opuszczałabym się bym się opuszczała |
opuszczałobym się bym się opuszczało |
opuszczalibyśmy się byśmy się opuszczali |
opuszczałybyśmy się byśmy się opuszczały |
2 os. |
opuszczałbyś się byś się opuszczał |
opuszczałabyś się byś się opuszczała |
opuszczałobyś się byś się opuszczało |
opuszczalibyście się byście się opuszczali |
opuszczałybyście się byście się opuszczały |
3 os. |
opuszczałby się by się opuszczał |
opuszczałaby się by się opuszczała |
opuszczałoby się by się opuszczało |
opuszczaliby się by się opuszczali |
opuszczałyby się by się opuszczały |
bezosobnik: opuszczano by się
bezokolicznik: opuszczać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
opuszczając się
gerundium: opuszczanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | opuszczanie się |
opuszczania się |
D. | opuszczania się |
opuszczań się |
C. | opuszczaniu się |
opuszczaniom się |
B. | opuszczanie się |
opuszczania się |
N. | opuszczaniem się |
opuszczaniami się |
Ms. | opuszczaniu się |
opuszczaniach się |
W. | opuszczanie się |
opuszczania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: opuszczający się
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | opuszczający się |
opuszczający się |
opuszczający się |
opuszczające się |
opuszczająca się |
D. | opuszczającego się |
opuszczającego się |
opuszczającego się |
opuszczającego się |
opuszczającej się |
C. | opuszczającemu się |
opuszczającemu się |
opuszczającemu się |
opuszczającemu się |
opuszczającej się |
B. | opuszczającego się |
opuszczającego się |
opuszczający się |
opuszczające się |
opuszczającą się |
N. | opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającą się |
Ms. | opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającej się |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | opuszczający się |
opuszczający się |
opuszczające się |
opuszczające się |
D. | opuszczających się |
opuszczających się |
opuszczających się |
opuszczających się |
C. | opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającym się |
opuszczającym się |
B. | opuszczających się |
opuszczających się |
opuszczających się |
opuszczające się |
N. | opuszczającymi się |
opuszczającymi się |
opuszczającymi się |
opuszczającymi się |
Ms. | opuszczających się |
opuszczających się |
opuszczających się |
opuszczających się |
odpowiednik aspektowy: opuścić się
Pochodzenie
Zob. puścić
1. na linie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
synonimy: | spuszczać się |
Połączenia
- opuszczać się z wiaduktu; ze śmigłowca; z piętra; z półki; z gałęzi
- opuszczać się na dno czegoś; na piętro; na dach; pod ziemię; na ziemię; ku ziemi; do podziemi; do jamy, do wody; w (ciemną,...) czeluść; w głębiny (oceanu,...)
- opuszczać się po nici; po drabince, po schodkach
- opuszczać się na linach; na nitce; na wędce; na spadochronach; na rękach;
- opuszczać się w kapsule
- opuszczać się powoli, wolno, szybko, pośpiesznie; ostrożnie
- zacząć/zaczynać opuszczać się
- podnosić się, opuszczać się
Cytaty
[...] zaczął opuszczać się ze szczytu po nagich, śliskich głazach. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
|
Do Wiszącego Kociołka opuszczają się ze śmigłowca [...]. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979 |
|
Ze śmigłowca powoli opuszczał się na płozy i tak uczepiony robił zdjęcia. źródło: NKJP: Ewa Kozakiewicz: Kraków z ptasiej perspektywy, Gazeta Krakowska, 2006-08-11 |
|
[...] Zaczynamy opuszczać się w dół po schodkach do piwnicy [...]. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
[...] Opuszcza się na linie do mrocznych jaskiń, a nawet schodzi w łodzi podwodnej na dno oceanu. źródło: NKJP: (X): Recenzja filmu Galapagos 3D Ala Giddingsa, Davida Clarka Pogłaskać fokę, Polska Głos Wielkopolski, 2006-09-07 |
|
Potem zbiegł, opuszczając się na ziemię po balkonach. źródło: NKJP: (mp): Kara za napad, Trybuna Śląska, 2003-12-06 |
Składnia
+ | opuszczać się | + |
(SKĄD) +
(DOKĄD) +
(po CZYM/na CZYM)
|
2. o szybie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- chodnik opuszczał się; powieki; zapory; schody; widły opuszczały się; brzuszek; szyba, kabina; szlaban; kamera opuszcza się; oczy, wargi; chmury; gałęzie opuszczają się
- opuszczać się pod horyzont, ku horyzontowi, ku zachodowi
- opuszczać się automatycznie
- zacząć/zaczynać opuszczać się
- opuszczać się, podnosić się
Cytaty
Pewnie słońce opuszcza się nad las, żeby lepiej przyjrzeć się tym grzesznikom nad brzegiem rzeki, która pamięta pierwszych ludzi na ziemi. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
|
Gałęzie opuszczają się pod ciężarem pochłoniętej wody. źródło: NKJP: Internet |
|
Szyba od strony pasażera opuszcza się elektrycznie. źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Nowy kwiat cesarza, 2007 |
|
Chmury czasami opuszczały się nisko, a czasami wznosiły się w górę [...]. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008 |
3. rozstawać się ze sobą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozstawać się |
Cytaty
Gdy potem leżeli obok siebie, a były to limitowane minuty czystego szczęścia, które znikały, kiedy tylko opuszczali się nawzajem, Andrea kobiecym zwyczajem rzucała coś w rodzaju: „Pamiętam, gdy cię pierwszy raz zobaczyłam”. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011 |
|
[...] Natura obdarzyła nas odpychającym się wzajemnie usposobieniem. Nie jest to bardzo przekonywujące, ale przy życzliwości, jaką mają dla siebie opuszczający się kochankowie, da się jakoś naciągnąć. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
4. w nauce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zaniedbywać się |
Połączenia
- opuszczać się w nauce; w biologii, w matematyce; w szkole; w pracy, w robocie; w służbie; w treningach; w graniu; w rządach
- opuszczać się moralnie, duchowo
- opuszczać się, zaniedbywać się
Cytaty
Jeśli dziecko nagle zaczyna opuszczać się w nauce, wagaruje, staje się agresywne, zmienia styl ubierania, może to świadczyć o przynależności do subkultur młodzieżowych. źródło: NKJP: Maria Chudy: O młodzieży słów kilka, Goniec Osiedlowy, 1997-10-17 |
|
Zaniedbuje obowiązki, opuszcza się w pracy, przestaje o siebie dbać. Nie potrafi tego, co kobieta wyssała z mlekiem matki. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005 |
|
Z czasem, coraz bardziej oddając się swym nałogom, opuszczał się w obowiązkach. źródło: NKJP: (X): Rozjemca - kaliber 44, Dziennik Polski, 2000-01-22 |
|
Coraz bardziej opuszcza się moralnie. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
+ | opuszczać się | + |
w CZYM
|