UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oporny

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. opór, oprzeć się

1. człowiek

Definicja

taki, którego trudno do czegoś przekonać

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'oporny człowiek'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

niechętny, nieposłuszny

Połączenia

oporny gospodarz, lokator, mieszkaniec, sąsiad; klient, pacjent, płatnik, poseł, urzędnik, właściciel; uczeń; lud; oporna wieś; oporni dłużnicy
oporny na wiedzę, na zmiany
bardzo, szczególnie, wyjątkowo oporny

Cytaty

	Mamy do czynienia ze szczególnie opornym dłużnikiem. Trwające od półtora roku rozmowy, dotyczące spłaty należności, nie przyniosły żadnych efektów. źródło: NKJP: Abonent chwilowo wyłączony, Dziennik Polski, 2001-12-14
	Gdy byłem studentem, udzielałem korepetycji. Najbardziej oporni uczniowie uczyli się w ciągu 45 minut, jak wyliczać procenty [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.10.2003
	Wojsko niemieckie pacyfikowało oporne wsie, padali zabici i ranni. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1996
	[...] zamiast ubolewać, jaką to mamy oporną na zmiany kadrę, co żadnych efektów nie przyniesie, należałoby zastanowić się, dlaczego tak się dzieje. źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Leki lekką ręką, Gazeta Wyborcza, 1993-11-03

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna
D.	opornego	opornego	opornego	opornego	opornej
C.	opornemu	opornemu	opornemu	opornemu	opornej
B.	opornego	opornego	oporny	oporne	oporną
N.	opornym	opornym	opornym	opornym	oporną
Ms.	opornym	opornym	opornym	opornym	opornej
W.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporni	oporni	oporne	oporne
D.	opornych	opornych	opornych	opornych
C.	opornym	opornym	opornym	opornym
B.	opornych	opornych	opornych	oporne
N.	opornymi	opornymi	opornymi	opornymi
Ms.	opornych	opornych	opornych	opornych
W.	oporni	oporni	oporne	oporne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporniejszy	oporniejszy	oporniejszy	oporniejsze	oporniejsza
D.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszej
C.	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszej
B.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszy	oporniejsze	oporniejszą
N.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszą
Ms.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporniejsi	oporniejsi	oporniejsze	oporniejsze
D.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych
C.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym
B.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejsze
N.	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi
Ms.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Składnia

	+	oporny	+
szyk: neutralny

2. materia

Definicja

taki, który nie poddaje się łatwo działaniom człowieka

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

oporny język; oporna materia, rzeczywistość; oporne ciało, tworzywo
wyjątkowo oporny

Cytaty

	[...] mistrz Franciszek wykonał do kościoła dwie figury [...] - wszystko w opornym tworzywie, jakim jest kamień. źródło: NKJP: Życie z dłutem, Dziennik Polski, 2001-10-23
	Pożeracz Chmur, choć nieprzytomny, również walczył z własnym, opornym ciałem, nakazując mu następny oddech, następne uderzenie serca. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Chłopcy ćwiczą oporne języki, powtarzając na przykład: Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego. źródło: NKJP: Jolanta Koral, Natalia Skipietrow: Reportaż, Gazeta Wyborcza, 1994-02-25
	[...] dwustukilogramowi Amerykanie usiłują odnieść zwycięstwo nad oporną mięsno-drożdżową materią, wpychając brutalnie w otwór gębowy kolejne porcje [...]. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna
D.	opornego	opornego	opornego	opornego	opornej
C.	opornemu	opornemu	opornemu	opornemu	opornej
B.	opornego	opornego	oporny	oporne	oporną
N.	opornym	opornym	opornym	opornym	oporną
Ms.	opornym	opornym	opornym	opornym	opornej
W.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporni	oporni	oporne	oporne
D.	opornych	opornych	opornych	opornych
C.	opornym	opornym	opornym	opornym
B.	opornych	opornych	opornych	oporne
N.	opornymi	opornymi	opornymi	opornymi
Ms.	opornych	opornych	opornych	opornych
W.	oporni	oporni	oporne	oporne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporniejszy	oporniejszy	oporniejszy	oporniejsze	oporniejsza
D.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszej
C.	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszej
B.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszy	oporniejsze	oporniejszą
N.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszą
Ms.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporniejsi	oporniejsi	oporniejsze	oporniejsze
D.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych
C.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym
B.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejsze
N.	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi
Ms.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Składnia

Rz _nieżywotny	+	oporny	+
szyk: neutralny

3. urządzenie

Definicja

taki, który nie działa prawidłowo i często się zacina

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wadliwy

Połączenia

oporne drzwi

Cytaty

	Walka Grzesia z opornymi drzwiami musiała już trwać od dłuższego czasu, ponieważ czerwony ze złości walił teraz pięściami i nogami całkiem na oślep [...]. źródło: NKJP: Ewa Szkudlarek: Wskaźniki nawiązania we współczesnych tekstach polskich (na materiale współczesnej nowelistyki polskiej), 2002
	Jaka jest więc rada na to, aby uruchomić oporny silnik? źródło: NKJP: MH: Nie pchać!, Dziennik Polski, 2002-08-26
	[...] nim wyszedł, musiał się mocować z oporną klamką. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	[...] odblokował w końcu oporny rygiel, ale nie zrzucał jeszcze pętli z zaczepu. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Przy jelczu spocony szeregowy wykańczał szlifierką kątową resztki opornej kłódki. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna
D.	opornego	opornego	opornego	opornego	opornej
C.	opornemu	opornemu	opornemu	opornemu	opornej
B.	opornego	opornego	oporny	oporne	oporną
N.	opornym	opornym	opornym	opornym	oporną
Ms.	opornym	opornym	opornym	opornym	opornej
W.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporni	oporni	oporne	oporne
D.	opornych	opornych	opornych	opornych
C.	opornym	opornym	opornym	opornym
B.	opornych	opornych	opornych	oporne
N.	opornymi	opornymi	opornymi	opornymi
Ms.	opornych	opornych	opornych	opornych
W.	oporni	oporni	oporne	oporne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporniejszy	oporniejszy	oporniejszy	oporniejsze	oporniejsza
D.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszej
C.	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszej
B.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszy	oporniejsze	oporniejszą
N.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszą
Ms.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporniejsi	oporniejsi	oporniejsze	oporniejsze
D.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych
C.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym
B.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejsze
N.	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi
Ms.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Składnia

Rz _nieżywotny	+	oporny	+
szyk: neutralny

4. drobnoustroje

Definicja

niepodatny na działanie określonych leków

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

oporne bakterie, prątki
oporny na antybiotyki, na działanie czegoś, na leczenie, na leki
wyjątkowo oporny

Cytaty

Możliwość powstania szczepów bakterii opornych na antybiotyki od dawna spędza lekarzom sen z powiek.

źródło: NKJP: Artur Włodarski: Żywność genetycznie zmodyfikowana, Gazeta Wyborcza, 1999-02-19

Sytuację pogarsza fakt, że złe leczenie gruźlicy może wytworzyć prątki oporne na leki i doprowadzić do sytuacji bez wyjścia, kiedy choroba staje się nieuleczalna.

źródło: NKJP: Do 2020 r. - 2 miliardy zarażonych, Dziennik Polski, 2001-03-24

Pracownik sanepidu przyznaje, że dość często zdarza się, iż gronkowce są oporne na leczenie antybiotykami i one są najbardziej niebezpieczne.

źródło: NKJP: Iwona Rojek: Znowu sepsa, Echo Dnia, 2007-10-31

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna
D.	opornego	opornego	opornego	opornego	opornej
C.	opornemu	opornemu	opornemu	opornemu	opornej
B.	opornego	opornego	oporny	oporne	oporną
N.	opornym	opornym	opornym	opornym	oporną
Ms.	opornym	opornym	opornym	opornym	opornej
W.	oporny	oporny	oporny	oporne	oporna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporni	oporni	oporne	oporne
D.	opornych	opornych	opornych	opornych
C.	opornym	opornym	opornym	opornym
B.	opornych	opornych	opornych	oporne
N.	opornymi	opornymi	opornymi	opornymi
Ms.	opornych	opornych	opornych	opornych
W.	oporni	oporni	oporne	oporne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oporniejszy	oporniejszy	oporniejszy	oporniejsze	oporniejsza
D.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszej
C.	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszemu	oporniejszej
B.	oporniejszego	oporniejszego	oporniejszy	oporniejsze	oporniejszą
N.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszą
Ms.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oporniejsi	oporniejsi	oporniejsze	oporniejsze
D.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych
C.	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym	oporniejszym
B.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejsze
N.	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi	oporniejszymi
Ms.	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych	oporniejszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

Składnia

	+	oporny	+
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2014