UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mrużyć

Chronologizacja

1600, SPXVI

Pochodzenie

psł. *mьžuriti

W języku polskim nastąpiła przestawka: *mьžuriti > *mżurzyć > mrużyć (prawdopodobnie przez skojarzenie z mrugać )

Definicja

przymykać powieki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przymrużać, zmrużać

Połączenia

mrużyć oczy, powieki, ślepia
mrużyć oczy od światła, od słońca, od blasku, od wiatru
mrużyć oczy przed słońcem, przed światłem
mrużyć oczy ze strachu, z zadowolenia, z rozkoszy; z rozmarzeniem
mrużyć oczy marzycielsko, sennie, odruchowo, lękliwie, zalotnie
mrużyć oczy jak kot

Cytaty

	Studentki na skwerku wystawiają twarze do słońca, mrużą z lubością oczy. źródło: KJ PWN: Krystyna Berwińska: Con amore, 1974
	Doktor podświetlił zegarek i mrużąc oczy, odczytał godzinę. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Ślęcząc nad rwącym się ściegiem, szwaczki mrużyły oczy, żeby zobaczyć nitkę, coraz słabiej widoczną i niknącą w półmroku, który przynosił szwalni oszczędność na oświetleniu. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1999
	Stanął na progu i mrużył oczy przed bezlitosnym blaskiem kandelabrów, które ujawniały każdą zmarszczkę wokół rozjątrzonych bezsennością i nałogiem oczu hazardzistów. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Pies chłeptał wodę, mrużąc ślepia z zadowolenia. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mrużę	mrużymy
2 os.	mrużysz	mrużycie
3 os.	mruży	mrużą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mrużyłem +(e)m mrużył	mrużyłam +(e)m mrużyła	mrużyłom +(e)m mrużyło	mrużyliśmy +(e)śmy mrużyli	mrużyłyśmy +(e)śmy mrużyły
2 os.	mrużyłeś +(e)ś mrużył	mrużyłaś +(e)ś mrużyła	mrużyłoś +(e)ś mrużyło	mrużyliście +(e)ście mrużyli	mrużyłyście +(e)ście mrużyły
3 os.	mrużył	mrużyła	mrużyło	mrużyli	mrużyły

bezosobnik: mrużono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mrużył będę mrużyć	będę mrużyła będę mrużyć	będę mrużyło będę mrużyć	będziemy mrużyli będziemy mrużyć	będziemy mrużyły będziemy mrużyć
2 os.	będziesz mrużył będziesz mrużyć	będziesz mrużyła będziesz mrużyć	będziesz mrużyło będziesz mrużyć	będziecie mrużyli będziecie mrużyć	będziecie mrużyły będziecie mrużyć
3 os.	będzie mrużył będzie mrużyć	będzie mrużyła będzie mrużyć	będzie mrużyło będzie mrużyć	będą mrużyli będą mrużyć	będą mrużyły będą mrużyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mrużmy
2 os.	mruż	mrużcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mrużyłbym bym mrużył	mrużyłabym bym mrużyła	mrużyłobym bym mrużyło	mrużylibyśmy byśmy mrużyli	mrużyłybyśmy byśmy mrużyły
2 os.	mrużyłbyś byś mrużył	mrużyłabyś byś mrużyła	mrużyłobyś byś mrużyło	mrużylibyście byście mrużyli	mrużyłybyście byście mrużyły
3 os.	mrużyłby by mrużył	mrużyłaby by mrużyła	mrużyłoby by mrużyło	mrużyliby by mrużyli	mrużyłyby by mrużyły

bezosobnik: mrużono by

bezokolicznik: mrużyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: mrużąc

gerundium: mrużenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mrużenie	mrużenia
D.	mrużenia	mrużeń
C.	mrużeniu	mrużeniom
B.	mrużenie	mrużenia
N.	mrużeniem	mrużeniami
Ms.	mrużeniu	mrużeniach
W.	mrużenie	mrużenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: mrużący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mrużący	mrużący	mrużący	mrużące	mrużąca
D.	mrużącego	mrużącego	mrużącego	mrużącego	mrużącej
C.	mrużącemu	mrużącemu	mrużącemu	mrużącemu	mrużącej
B.	mrużącego	mrużącego	mrużący	mrużące	mrużącą
N.	mrużącym	mrużącym	mrużącym	mrużącym	mrużącą
Ms.	mrużącym	mrużącym	mrużącym	mrużącym	mrużącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mrużący	mrużący	mrużące	mrużące
D.	mrużących	mrużących	mrużących	mrużących
C.	mrużącym	mrużącym	mrużącym	mrużącym
B.	mrużących	mrużących	mrużących	mrużące
N.	mrużącymi	mrużącymi	mrużącymi	mrużącymi
Ms.	mrużących	mrużących	mrużących	mrużących

imiesłów przymiotnikowy bierny: mrużony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mrużony	mrużony	mrużony	mrużone	mrużona
D.	mrużonego	mrużonego	mrużonego	mrużonego	mrużonej
C.	mrużonemu	mrużonemu	mrużonemu	mrużonemu	mrużonej
B.	mrużonego	mrużonego	mrużony	mrużone	mrużoną
N.	mrużonym	mrużonym	mrużonym	mrużonym	mrużoną
Ms.	mrużonym	mrużonym	mrużonym	mrużonym	mrużonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mrużeni	mrużeni	mrużone	mrużone
D.	mrużonych	mrużonych	mrużonych	mrużonych
C.	mrużonym	mrużonym	mrużonym	mrużonym
B.	mrużonych	mrużonych	mrużonych	mrużone
N.	mrużonymi	mrużonymi	mrużonymi	mrużonymi
Ms.	mrużonych	mrużonych	mrużonych	mrużonych

Składnia

Rz _żywotny

mrużyć

Data ostatniej modyfikacji: 08.01.2025