Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
usztywnię się |
usztywnimy się |
|||
| 2 os. |
usztywnisz się |
usztywnicie się |
|||
| 3 os. |
usztywni się |
usztywnią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
usztywniłem się +(e)m się usztywnił |
usztywniłam się +(e)m się usztywniła |
usztywniłom się +(e)m się usztywniło |
usztywniliśmy się +(e)śmy się usztywnili |
usztywniłyśmy się +(e)śmy się usztywniły |
| 2 os. |
usztywniłeś się +(e)ś się usztywnił |
usztywniłaś się +(e)ś się usztywniła |
usztywniłoś się +(e)ś się usztywniło |
usztywniliście się +(e)ście się usztywnili |
usztywniłyście się +(e)ście się usztywniły |
| 3 os. |
usztywnił się |
usztywniła się |
usztywniło się |
usztywnili się |
usztywniły się |
bezosobnik: usztywniono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
usztywnijmy się |
|
| 2 os. |
usztywnij się |
usztywnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
usztywniłbym się bym się usztywnił |
usztywniłabym się bym się usztywniła |
usztywniłobym się bym się usztywniło |
usztywnilibyśmy się byśmy się usztywnili |
usztywniłybyśmy się byśmy się usztywniły |
| 2 os. |
usztywniłbyś się byś się usztywnił |
usztywniłabyś się byś się usztywniła |
usztywniłobyś się byś się usztywniło |
usztywnilibyście się byście się usztywnili |
usztywniłybyście się byście się usztywniły |
| 3 os. |
usztywniłby się by się usztywnił |
usztywniłaby się by się usztywniła |
usztywniłoby się by się usztywniło |
usztywniliby się by się usztywnili |
usztywniłyby się by się usztywniły |
bezosobnik: usztywniono by się
bezokolicznik: usztywnić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
usztywniwszy się
gerundium: usztywnienie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | usztywnienie się |
usztywnienia się |
| D. | usztywnienia się |
usztywnień się |
| C. | usztywnieniu się |
usztywnieniom się |
| B. | usztywnienie się |
usztywnienia się |
| N. | usztywnieniem się |
usztywnieniami się |
| Ms. | usztywnieniu się |
usztywnieniach się |
| W. | usztywnienie się |
usztywnienia się |
odpowiednik aspektowy: usztywniać się
Pochodzenie
Zob. sztywny
1. od lakieru
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe
Cytaty
|
Pomiędzy poszczególnymi panelami ze sklejki jest bawełniana taśma, dostępna w kilku kolorach (biel, beż, brąz, czarny). Nie należy jej malować lub lakierować, gdyż zbytnio się usztywni i będzie ciężko złożyć drzwi. źródło: NKJP: (maja): Harmonijkowe zamknięcie, Dziennik Bałtycki, 2000-03-28 |
|
|
Sport ten ma swoją cenę. Nieodłącznie idzie w parze z kontuzjami. Po nastym skręceniu kostki czy wybitym nadgarstku człowiek przestaje przywiązywać do tego większą wagę. Ścięgna potrafią się usztywnić na tyle, że późniejsze wybicia same się nastawiają. źródło: NKJP: (NAMA): Moja wolna sobota, Dziennik Polski, 2008-12-13 |
|
|
[...] wpadłem w powietrzną dziurę. Świat zawirował, wykonałem salto w powietrzu. Pikowałem bezradny. Ból w plecach - upadłem na nie. Próbowałem się usztywnić, żeby nie koziołkować. źródło: NKJP: Mamuty jak dinozaury?, Dziennik Polski, 2000-02-19 |
|
|
Grywał od czasu do czasu, ale bez większych emocji. Potem zerwał sobie ścięgno Achillesa i przez pół roku miał unieruchomioną nogę, która usztywniła się w kostce. źródło: NKJP: Do ostatniego dołka, Dziennik Polski, 2001-07-27 |
2. o poglądach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | uelastycznić się |
Połączenia
- cenzura, postawa, polityka się usztywniła; stanowisko się usztywniło; banki się usztywniły
Cytaty
|
Kwestia dotyczy tarczy antyrakietowej. Jak pan doskonale wie, stanowisko negocjacyjne Polaków bardzo się usztywniło. Mamy pewien plan zmiękczenia go i potrzebujemy w tym pańskiej pomocy. źródło: NKJP: Rafał Szczepanik: Komandosi w białych kołnierzykach. Metody zarządzania stosowane przez najlepszych menedżerów, 2009 |
|
|
Stanowisko Rosji w sprawie Iraku może się usztywnić, jeśli kraj ten będzie przeszkadzał inspektorom rozbrojeniowym ONZ w poszukiwaniu broni nuklearnej, chemicznej i biologicznej [...] źródło: NKJP: Czas dyplomatów, Dziennik Polski, 2003-01-29 |
|
|
Czesi też się usztywnili, będą dyktować ceny. źródło: NKJP: Grażyna Antoniewicz: Złodziejskie żniwa, Dziennik Bałtycki, 2006-09-08 |
|
|
Już o 16.30 mogliśmy się rozejść, ale potem wszyscy się usztywnili i nie można było podpisać porozumienia. źródło: NKJP: Paweł Kwaśniewski: Normalnych się nie czepiam, Gazeta Wyborcza, 1997-03-20 |
|
|
[...] przeciwko środowej uchwale Dumy potępiającej naloty NATO na pozycje bośniackich Serbów [...] wystąpił tylko jeden deputowany, a dwaj wstrzymali się od głosu. Wynaleziona [...] sztuczka może więc spowodować generalne usztywnienie się Rosji na arenie międzynarodowej. źródło: NKJP: Jerzy Malczyk: Duma ma sposób na Jelcyna, Gazeta Wyborcza, 1994-04-16 |
3. wewnętrznie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | rozluźnić się |
Cytaty
|
Atmosfera w krypcie stężała. Dwaj rozmówcy [...] jakby się usztywnili wewnętrznie. – Ten, o którym mówimy, nie musi nikogo o nic prosić – wycedził w końcu Boruta po dłuższej chwili niezręcznego milczenia. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
|
|
Ponieważ czułem się dobrze, wierzyłem, że stanę na podium. Na 60. metrze objąłem prowadzenie. I może ten fakt sprawił, a może i trema, że się usztywniłem, co wykorzystał Grek, „zabierając” mi złoty medal. źródło: NKJP: Sukces i... niedosyt, Dziennik Polski, 1999-07-31 |
|
|
Bardzo chce być taki jak Czesław, ale nienaturalnie się uśmiecha, gubi się, dlatego wpada w irytację. Podczas wizyty we Francji tak się usztywnił, że przerwał wywiad telewizyjny i wygonił dziennikarza źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Poczwórny nelson, Polityka, 2006-04-01 |
|
|
Gdyby powtórzył swój rekord życiowy, wywalczyłby srebrny medal. Jednak nie wytrzymał napięcia i strasznie się usztywnił, zajmując ostatecznie z wynikiem 181 cm 14. miejsce. źródło: NKJP: Druga klasa Boguni, Dziennik Polski, 2001-10-03 |