UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

usztywnić się

Chronologizacja

1936, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. usztywnię się
usztywnimy się
2 os. usztywnisz się
usztywnicie się
3 os. usztywni się
usztywnią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. usztywniłem się
+(e)m się usztywnił
usztywniłam się
+(e)m się usztywniła
usztywniłom się
+(e)m się usztywniło
usztywniliśmy się
+(e)śmy się usztywnili
usztywniłyśmy się
+(e)śmy się usztywniły
2 os. usztywniłeś się
+(e)ś się usztywnił
usztywniłaś się
+(e)ś się usztywniła
usztywniłoś się
+(e)ś się usztywniło
usztywniliście się
+(e)ście się usztywnili
usztywniłyście się
+(e)ście się usztywniły
3 os. usztywnił się
usztywniła się
usztywniło się
usztywnili się
usztywniły się

bezosobnik: usztywniono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. usztywnijmy się
2 os. usztywnij się
usztywnijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. usztywniłbym się
bym się usztywnił
usztywniłabym się
bym się usztywniła
usztywniłobym się
bym się usztywniło
usztywnilibyśmy się
byśmy się usztywnili
usztywniłybyśmy się
byśmy się usztywniły
2 os. usztywniłbyś się
byś się usztywnił
usztywniłabyś się
byś się usztywniła
usztywniłobyś się
byś się usztywniło
usztywnilibyście się
byście się usztywnili
usztywniłybyście się
byście się usztywniły
3 os. usztywniłby się
by się usztywnił
usztywniłaby się
by się usztywniła
usztywniłoby się
by się usztywniło
usztywniliby się
by się usztywnili
usztywniłyby się
by się usztywniły

bezosobnik: usztywniono by się

bezokolicznik: usztywnić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: usztywniwszy się

gerundium: usztywnienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. usztywnienie się
usztywnienia się
D. usztywnienia się
usztywnień się
C. usztywnieniu się
usztywnieniom się
B. usztywnienie się
usztywnienia się
N. usztywnieniem się
usztywnieniami się
Ms. usztywnieniu się
usztywnieniach się
W. usztywnienie się
usztywnienia się

odpowiednik aspektowy: usztywniać się

Pochodzenie

Zob. sztywny

1. od lakieru

Definicja

stać się sztywnym lub sztywniejszym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

Cytaty

Pomiędzy poszczególnymi panelami ze sklejki jest bawełniana taśma, dostępna w kilku kolorach (biel, beż, brąz, czarny). Nie należy jej malować lub lakierować, gdyż zbytnio się usztywni i będzie ciężko złożyć drzwi.

źródło: NKJP: (maja): Harmonijkowe zamknięcie, Dziennik Bałtycki, 2000-03-28

Sport ten ma swoją cenę. Nieodłącznie idzie w parze z kontuzjami. Po nastym skręceniu kostki czy wybitym nadgarstku człowiek przestaje przywiązywać do tego większą wagę. Ścięgna potrafią się usztywnić na tyle, że późniejsze wybicia same się nastawiają.

źródło: NKJP: (NAMA): Moja wolna sobota, Dziennik Polski, 2008-12-13

[...] wpadłem w powietrzną dziurę. Świat zawirował, wykonałem salto w powietrzu. Pikowałem bezradny. Ból w plecach - upadłem na nie. Próbowałem się usztywnić, żeby nie koziołkować.

źródło: NKJP: Mamuty jak dinozaury?, Dziennik Polski, 2000-02-19

Grywał od czasu do czasu, ale bez większych emocji. Potem zerwał sobie ścięgno Achillesa i przez pół roku miał unieruchomioną nogę, która usztywniła się w kostce.

źródło: NKJP: Do ostatniego dołka, Dziennik Polski, 2001-07-27

2. o poglądach

Definicja

stać się mniej skłonnym do ustępstw

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:  uelastycznić się

Połączenia

  • cenzura, postawa, polityka się usztywniła; stanowisko się usztywniło; banki się usztywniły

Cytaty

Kwestia dotyczy tarczy antyrakietowej. Jak pan doskonale wie, stanowisko negocjacyjne Polaków bardzo się usztywniło. Mamy pewien plan zmiękczenia go i potrzebujemy w tym pańskiej pomocy.

źródło: NKJP: Rafał Szczepanik: Komandosi w białych kołnierzykach. Metody zarządzania stosowane przez najlepszych menedżerów, 2009

Stanowisko Rosji w sprawie Iraku może się usztywnić, jeśli kraj ten będzie przeszkadzał inspektorom rozbrojeniowym ONZ w poszukiwaniu broni nuklearnej, chemicznej i biologicznej [...]

źródło: NKJP: Czas dyplomatów, Dziennik Polski, 2003-01-29

Czesi też się usztywnili, będą dyktować ceny.

źródło: NKJP: Grażyna Antoniewicz: Złodziejskie żniwa, Dziennik Bałtycki, 2006-09-08

Już o 16.30 mogliśmy się rozejść, ale potem wszyscy się usztywnili i nie można było podpisać porozumienia.

źródło: NKJP: Paweł Kwaśniewski: Normalnych się nie czepiam, Gazeta Wyborcza, 1997-03-20

[...] przeciwko środowej uchwale Dumy potępiającej naloty NATO na pozycje bośniackich Serbów [...] wystąpił tylko jeden deputowany, a dwaj wstrzymali się od głosu. Wynaleziona [...] sztuczka może więc spowodować generalne usztywnienie się Rosji na arenie międzynarodowej.

źródło: NKJP: Jerzy Malczyk: Duma ma sposób na Jelcyna, Gazeta Wyborcza, 1994-04-16

3. wewnętrznie

Definicja

przestać się naturalnie zachowywać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

antonimy:  rozluźnić się

Cytaty

Atmosfera w krypcie stężała. Dwaj rozmówcy [...] jakby się usztywnili wewnętrznie. – Ten, o którym mówimy, nie musi nikogo o nic prosić – wycedził w końcu Boruta po dłuższej chwili niezręcznego milczenia.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Ponieważ czułem się dobrze, wierzyłem, że stanę na podium. Na 60. metrze objąłem prowadzenie. I może ten fakt sprawił, a może i trema, że się usztywniłem, co wykorzystał Grek, „zabierając” mi złoty medal.

źródło: NKJP: Sukces i... niedosyt, Dziennik Polski, 1999-07-31

Bardzo chce być taki jak Czesław, ale nienaturalnie się uśmiecha, gubi się, dlatego wpada w irytację. Podczas wizyty we Francji tak się usztywnił, że przerwał wywiad telewizyjny i wygonił dziennikarza

źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Poczwórny nelson, Polityka, 2006-04-01

Gdyby powtórzył swój rekord życiowy, wywalczyłby srebrny medal. Jednak nie wytrzymał napięcia i strasznie się usztywnił, zajmując ostatecznie z wynikiem 181 cm 14. miejsce.

źródło: NKJP: Druga klasa Boguni, Dziennik Polski, 2001-10-03

Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj