UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okryć się

Chronologizacja

1534, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okryję się
okryjemy się
2 os. okryjesz się
okryjecie się
3 os. okryje się
okryją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okryłem się
+(e)m się okrył
okryłam się
+(e)m się okryła
okryłom się
+(e)m się okryło
okryliśmy się
+(e)śmy się okryli
okryłyśmy się
+(e)śmy się okryły
2 os. okryłeś się
+(e)ś się okrył
okryłaś się
+(e)ś się okryła
okryłoś się
+(e)ś się okryło
okryliście się
+(e)ście się okryli
okryłyście się
+(e)ście się okryły
3 os. okrył się
okryła się
okryło się
okryli się
okryły się

bezosobnik: okryto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okryjmy się
2 os. okryj się
okryjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okryłbym się
bym się okrył
okryłabym się
bym się okryła
okryłobym się
bym się okryło
okrylibyśmy się
byśmy się okryli
okryłybyśmy się
byśmy się okryły
2 os. okryłbyś się
byś się okrył
okryłabyś się
byś się okryła
okryłobyś się
byś się okryło
okrylibyście się
byście się okryli
okryłybyście się
byście się okryły
3 os. okryłby się
by się okrył
okryłaby się
by się okryła
okryłoby się
by się okryło
okryliby się
by się okryli
okryłyby się
by się okryły

bezosobnik: okryto by się

bezokolicznik: okryć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okrywszy się

gerundium: okrycie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okrycie się
okrycia się
D. okrycia się
okryć się
C. okryciu się
okryciom się
B. okrycie się
okrycia się
N. okryciem się
okryciami się
Ms. okryciu się
okryciach się
W. okrycie się
okrycia się

odpowiednik aspektowy: okrywać się

Pochodzenie

Zob. kryć

1. kocem

Definicja

położyć coś na sobie, aby się osłonić lub ochronić przed chłodem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nakryć się, przykryć się, zakryć się

Cytaty

[...] mężczyźni zostali przewiezieni do Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu, gdzie mogli zrzucić mokre ubrania i okryć się ciepłymi kocami.

źródło: NKJP: (wod): Peugeot wpadł do rzeki, Gazeta Krakowska, 2002-12-20

Najlepiej zawrócić ze szlaku, gdy zaczną gromadzić się ciemne chmury. Gdy jest już za późno opuścić eksponowane miejsce i przeczekać w dobrze wybranym zakamarku. Siąść na czymś suchym, np. na plecaku, odrzucić metalowe przedmioty, okryć się od deszczu i nie opierać się o mokrą skałę.

źródło: NKJP: (mk): Przylądek burz, gazeta Krakowska, 2003-07-18

[...] trzebaż wiele, żeby utrzymać w ruchu lub spoczynku nasze-nienasze ciało? Nakarmić się [...], żeby zaspokoić pragnienie i głód; okryć się przed chłodem [...].

źródło: NKJP: Edward Stachura: Fabula rasa, 2006

[...] podczas wędrówek po górach doskonała jest folia NRC, czyli tzw. „koc ratunkowy”, którym w razie wypadku, możemy okryć się w celu izolacji termicznej.

źródło: NKJP: (mim): Apteczka pod ręką, Dziennik Zachodni, 2006-12-16

[...] wyszła z samochodu. Szczelnie okryła się płaszczem i podeszła do miejsca wskazanego przez dziecko.

źródło: NKJP: Marta Cisak: Konkurs literacki, Mazowieckie To i Owo, 2005-07-16

Składnia

bez ograniczeń + okryć się +
CZYM + (od CZEGO | przed CZYM)

2. kwiatami

Definicja

o roślinach: wypuścić dużo nowych liści lub kwiatów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • okryć się kwiatami

Cytaty

Malowniczo prezentują się wczesnowiosenne odmiany pierwiosnków [...]. Prawidłowo pielęgnowane kwietniowe odmiany mogą okryć się kwiatami ponownie jesienią, gdy wiele ozdobnych roślin bezpowrotnie przekwita i zasycha.

źródło: NKJP: Jadwiga Różycka: Zwiastuny wiosny, Dziennik Zachodni, 2004-03-16

Białymi kwiatami okryło się kilka kasztanowców, rosnących przy cmentarzu na Wałbrzyskiej.

źródło: NKJP: Internet

Nawet ogromne topole [...] miały w większości uschnięte potężne konary, na tych zaś, co jeszcze żyły i okryły się liśćmi, widniały wielkie wronie gniazda podobne do potwornych narośli.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Spodnie kawały kamienia [...] wparły się w grunt ziemi głęboko i umościły w nim, zaś ich zwietrzałe i nadkruszone krawędzie okryły się szarym mchem i różowymi porostami.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Składnia

bez ograniczeń + okryć się +
CZYM

3. chmurami

Definicja

zostać zasłoniętym przez warstwę czegoś lub dużą liczbę obiektów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przykryć się, zakryć się

Cytaty

Jerozolima przykryta jest 40-centymetrową warstwą śniegu. Białym puchem okryła się także pustynia [...], gdzie od 50 lat nie padał śnieg.

źródło: NKJP: XX: Narkotyki ukryte w samochodzie, Wieczór Wybrzeża, 2000-01-29

Ostatnie intensywne opady śniegu spowodowały, że kościerskie chodniki okryły się grubą warstwą śniegu.

źródło: NKJP: (jard): Mandaty za śnieg, Dziennik Bałtycki, 2000-03-14

Bagna okryły się niską mgłą, opalizującą i rzadką, która podpływała nam do samych stóp.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

I wszystko byłoby cudownie, gdyby nie fakt, że najwyższe partie Gorganów okryły się chmurami.

źródło: Internet: podrozniczeretrospekcje.blogspot.com/2012

W ciszy i skupieniu przeniesiono urnę z prochami pisarza do grobowca, który szybko okrył się wieńcami i bukietami kwiatów od oficjalnych delegacji władz Krakowa i Małopolski.

źródło: NKJP: (EKOZ): Nikt tego nie może zatrzymać…, Gazeta Krakowska, 2006-04-05

Składnia

bez ograniczeń + okryć się +
CZYM

4. sławą

Definicja

własnym postępowaniem spowodować, że jest się ocenianym w sposób określony następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • okryć się chwałą, sławą; hańbą, niesławą

Cytaty

Nieśmiertelną chwałą okrył się gen. Jarosław Dąbrowski, który został na krótko wodzem naczelnym Komuny, jednak ciężko ranny zmarł 24 maja.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

[...] był dowódcą 15. Pułku Ułanów Wielkopolskich, który okrył się sławą na froncie bolszewickim.

źródło: NKJP: 9. posiedzenie Senatu RP, stenogram, wersja robocza

To lewica w Polsce okryła się hańbą zdrady narodowej na rzecz Moskwy.

źródło: NKJP: Internet

Wprawdzie sejmowa komisja śledcza za sprawą wypowiedzi i zachowania niektórych jej członków zdążyła już okryć się niesławą, ale naszej miejskiej komisji to nie grozi.

źródło: NKJP: sk: Na wzór komisji sejmowej, Co Tydzień Jaworzno, 2003-05-28

Składnia

bez ograniczeń + okryć się +
CZYM

Frazeologizmy

ktoś okrył się żałobą
ktoś okrył się smutkiem
Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj