UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kochany

Chronologizacja

zob. kochać

Pochodzenie

Zob. kochać

1. człowiek

Definicja

taki, którego mówiący bardzo lubi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Połączenia

  • kochany człowiek; chłopak, kolega; mężczyzna; braciszek, dziadek, mąż, ojciec, synek, tatuś, wuj; ksiądz, prezes, profesor, pułkownik, redaktor; piesek; dom, głos, kraj; kochana mamusia; kochane miasto; kochani przyjaciele, rodzice, staruszkowie
  • gorąco kochany
  • kochany i kochający, kochany i podziwiany, kochany i potrzebny
  • bardzo kochany

Cytaty

Byłem w tym szpitalu, przywiózł mnie Adam, kochany chłopak, co ja bym bez niego zrobił?

źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008

Zachowało się u mnie takie zdjęcie. Jestem w czapce ułańskiej, ubranku ułańskim, trzymam konika za uzdę, a na tym koniku siedzi mój malutki, kochany braciszek Sylwuś - najmłodszy z rodu.

źródło: NKJP: Wiesław Kępiński: Sześćdziesiąty pierwszy, 2006

[...] pan kapitan myślał, że tę depeszę wysłał nasz kochany profesor, specjalista od nietoperzy.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Kiedy rankiem otworzę oczy, ujrzę Twoją kochaną, uśmiechniętą twarz. Tak bardzo kocham Twój uśmiech i Twój kochany głos.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kochany
kochany
kochany
kochane
kochana
D. kochanego
kochanego
kochanego
kochanego
kochanej
C. kochanemu
kochanemu
kochanemu
kochanemu
kochanej
B. kochanego
kochanego
kochany
kochane
kochaną
N. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
kochaną
Ms. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
kochanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kochani
kochani
kochane
kochane
D. kochanych
kochanych
kochanych
kochanych
C. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
B. kochanych
kochanych
kochanych
kochane
N. kochanymi
kochanymi
kochanymi
kochanymi
Ms. kochanych
kochanych
kochanych
kochanych

2. panie kochany!

Definicja

pot. 
wyraz używany, gdy ktoś zwraca się do osoby traktowanej poufale lub protekcjonalnie lub mówi o niej w ten sposób

Noty o użyciu

Używany również samodzielnie w funkcji rzeczownika.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  słodzieńki

Połączenia

  • panie kochany, pani kochana, dziecko kochane, ludzie kochani; mój kochany, moja kochana, moi kochani, kochani państwo,

Cytaty

Mamy zrobić reformę. Chcemy to zrobić dobrze i dlatego nie możemy na obecnym etapie być przedmiotem zbiorowej manipulacji. Ludzie kochani, opamiętajmy się wszyscy!

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 78. posiedzenia Senatu RP w dniu 5 lipca 1996 r

Ich filozofia rozwiązywania nonsensów ma utarte stereotypy wypowiedzi i przeważnie rozpoczyna się od słów: Kochani, spokojnie, nie dajmy się zwariować...

źródło: NKJP: Gazeta Ubezpieczeniowa, 2001-01-17

Mam Pana, kochany Panie Kazimierzu, za poetę szczęśliwego i cieszę się z ukazania się Tkanki ziemi, która pomogła mi odkryć Pana na mój użytek. Szczerze oddany P.H.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001

– Mam coraz gorszy wzrok. Powiedz mi, kochana, czy ten oficer to wasz stały gość? – Tak – odpowiedziała Klara. – Od trzech miesięcy przychodzi prawie codziennie.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Jeśli rolnik czegokolwiek nie zapłaci w terminie, to są naliczane mu odsetki, ale jeśli rolnikowi się nie wypłaca za wyprodukowany towar, tu mu się odsetki nie należą, bo nasz kochany rząd chce rolnika zniszczyć.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 3. posiedzenia Senatu RP część 1, wersja robocza, 4. kadencja

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kochany
kochany
kochany
kochane
kochana
D. kochanego
kochanego
kochanego
kochanego
kochanej
C. kochanemu
kochanemu
kochanemu
kochanemu
kochanej
B. kochanego
kochanego
kochany
kochane
kochaną
N. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
kochaną
Ms. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
kochanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kochani
kochani
kochane
kochane
D. kochanych
kochanych
kochanych
kochanych
C. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
B. kochanych
kochanych
kochanych
kochane
N. kochanymi
kochanymi
kochanymi
kochanymi
Ms. kochanych
kochanych
kochanych
kochanych

3. ktoś ukochany

Definicja

taki, który jest przez kogoś darzony miłością erotyczną

Noty o użyciu

Używane również samodzielnie w znaczeniu 'ukochany mężczyzna'.
W odniesieniu do kobiet używa się wyrazu kochana.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Połączenia

  • mój kochany, moja kochana

Cytaty

Jeśli widziała, że zaczyna wpadać w tę swoją czarną rozpacz, a wiedziała, że nie może mimo wszystko jej bagatelizować, zapewniała go, nie martw się, kochany, przyjadę jutro, i wiedział, że przyjdzie jutro (...)

źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 2001

Anula ma piersi hojne i święte, a sny na nich zapamiętują się w całości, jak filmy, mówi, żebym zapisywał, bo to przyszłość po ciemku szepcze. A ja ci się śnię, pyta. Śnisz, kochana, po to się budzę.

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Opowieści przebrane, 2005

Dlaczego teraz nagle coś takiego przychodzi ci do głowy? Może jest ktoś inny? Z czułością dotknęła jego policzka. - Nie, mój kochany, nie ma nikogo i już nie będzie.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kochany
kochany
kochany
kochane
kochana
D. kochanego
kochanego
kochanego
kochanego
kochanej
C. kochanemu
kochanemu
kochanemu
kochanemu
kochanej
B. kochanego
kochanego
kochany
kochane
kochaną
N. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
kochaną
Ms. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
kochanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kochani
kochani
kochane
kochane
D. kochanych
kochanych
kochanych
kochanych
C. kochanym
kochanym
kochanym
kochanym
B. kochanych
kochanych
kochanych
kochane
N. kochanymi
kochanymi
kochanymi
kochanymi
Ms. kochanych
kochanych
kochanych
kochanych

Frazeologizmy

mój Boże
Boże kochany
Data ostatniej modyfikacji: 04.12.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj