UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żona

Chronologizacja

1393, SStp

Pochodzenie

psł. *žena (< *genā) 'kobieta; żona, małżonka'

Definicja

kobieta będąca w związku małżeńskim z mężczyzną w stosunku do tego mężczyzny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  małżonka, połowica, stara, ślubna, żonka

Połączenia

  • pierwsza, druga, (trzecia...); była, niedoszła, obecna, przyszła; moja, twoja; cudza, własna; ślubna; młoda, stara; dobra, przykładna; szczęśliwa; kochana, ukochana; kochająca; zazdrosna żona
  • żona i kochanka; żona i matka, żona i mąż; matka i żona, mąż i żona
  • zdrada żony
  • miłość do żony
  • kandydatka, materiał na żonę
  • szukać żony
  • kochać; mieć; opuścić/opuszczać, zostawić/zostawiać; zdradzić/zdradzać żonę
  • oddać kogoś za żonę

Cytaty

[...] Pan Mieczysław przeżył ze swoją żoną Zofią 66 lat wspaniałego życia.

źródło: NKJP: M.Rutkowska: Wspomnienie: Odszedł mazowiecki Hefajstos, Tygodnik Ciechanowski, 2005-05-01

Pamiętasz Artura Rubinsteina, który pewnego dnia, gdy dziewięćdziesiąt pięć lat mu wybiło, od kochającej żony uciekł, z sekretarką do Szwajcarii się przeniósł i tam wesołej śmierci doczekał?

źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005

Za kilka dni żona prezydenta Rzeczypospolitej wyjeżdża do jednego z miast w Polsce ­ tym razem z misją dobrej woli w sprawie dzieci niepełnosprawnych, dzieci chorych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.1997

Była Francuzką, ale jako żona Polaka również zaangażowanego w powstanie, na stałe osiadła w swojej drugiej ojczyźnie, nie mogła pozostawać obojętna na to, co się wokół niej działo.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą. Opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

W niektórych stanach Ameryki jeszcze kilka lat temu istniało prawo, zgodnie z którym mąż miał prawo zabić żonę, jeśli przyłapał ją z kochankiem.

źródło: KJ PWN: Kofta Krystyna: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. żona
żony
D. żony
żon
C. żonie
żonom
B. żonę
żony
N. żoną
żonami
Ms. żonie
żonach
W. żono
żony

Składnia

bez ograniczeń + żona +
CZYJA
bez ograniczeń + żona +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś pojął za żonę kogoś
ktoś wziął za żonę kogoś
ktoś pojmuje za żonę kogoś
ktoś bierze za żonę kogoś
ktoś bierze sobie za żonę kogoś
Data ostatniej modyfikacji: 20.10.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj