Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. dbać
1.a gospodarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedbały |
Połączenia
- dbały gospodarz, ojciec; dbała gospodyni; dbali gospodarze, ludzie, rodzice
- dbały o autorytet, o detale, o dom, o honor, o interesy, o porządek, o rodzinę, o siebie, o urodę...
- bardzo, drobiazgowo, niesłychanie, niezmiernie, niezwykle dbały
Cytaty
Zasiadłszy na tronie, Kreon okazał się władcą dbałym o bezpieczeństwo obywateli. źródło: NKJP: Michał Komar: Wtajemniczenia, 2009 |
|
Pies jest dbałym ojcem i znosi młodym żer. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955 |
|
Francuzki dbałe o urodę kupują kosmetyki w aptekach. źródło: NKJP: (mst): Kosmetyki z apteki, Gazeta Krakowska, 2004-10-06 |
|
Mistrz Jan był znawcą stroju polskiego od średniowiecza i artystą dbałym o detale. źródło: NKJP: Moda i stulecia, Dziennik Polski, 2000-04-14 |
|
Jako włodarz rozległej, obejmującej również archidiakonat warszawski, diecezji poznańskiej, okazał się dobrym i dbałym gospodarzem. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dbały |
dbały |
dbały |
dbałe |
dbała |
D. | dbałego |
dbałego |
dbałego |
dbałego |
dbałej |
C. | dbałemu |
dbałemu |
dbałemu |
dbałemu |
dbałej |
B. | dbałego |
dbałego |
dbały |
dbałe |
dbałą |
N. | dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałą |
Ms. | dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałej |
W. | dbały |
dbały |
dbały |
dbałe |
dbała |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dbali |
dbali |
dbałe |
dbałe |
D. | dbałych |
dbałych |
dbałych |
dbałych |
C. | dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałym |
B. | dbałych |
dbałych |
dbałych |
dbałe |
N. | dbałymi |
dbałymi |
dbałymi |
dbałymi |
Ms. | dbałych |
dbałych |
dbałych |
dbałych |
W. | dbali |
dbali |
dbałe |
dbałe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dbalszy |
dbalszy |
dbalszy |
dbalsze |
dbalsza |
D. | dbalszego |
dbalszego |
dbalszego |
dbalszego |
dbalszej |
C. | dbalszemu |
dbalszemu |
dbalszemu |
dbalszemu |
dbalszej |
B. | dbalszego |
dbalszego |
dbalszy |
dbalsze |
dbalszą |
N. | dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszą |
Ms. | dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dbalsi |
dbalsi |
dbalsze |
dbalsze |
D. | dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
C. | dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
B. | dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
dbalsze |
N. | dbalszymi |
dbalszymi |
dbalszymi |
dbalszymi |
Ms. | dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
Składnia
+ | dbały | + |
(o KOGO/CO)
|
|
szyk: neutralny |
1.b wykład
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedbały |
Cytaty
[...] martwi się trochę, że tak mało jest słuchaczek na Wydziale, a więc i „wykłady mogą być przez to mniej dbałe” [...]. źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996 |
|
Gubernator Parris G.[...] powiedział: 'Jest to istotny krok ku zapewnieniu naszym uczniom dbalszego, zdrowszego i bardziej twórczego wykształcenia'„. źródło: NKJP: Neil Postman: Błogosławieństwo czy przekleństwo?, Obywatel nr 1(5)/2002, 2002 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dbały |
dbały |
dbały |
dbałe |
dbała |
D. | dbałego |
dbałego |
dbałego |
dbałego |
dbałej |
C. | dbałemu |
dbałemu |
dbałemu |
dbałemu |
dbałej |
B. | dbałego |
dbałego |
dbały |
dbałe |
dbałą |
N. | dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałą |
Ms. | dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałej |
W. | dbały |
dbały |
dbały |
dbałe |
dbała |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dbali |
dbali |
dbałe |
dbałe |
D. | dbałych |
dbałych |
dbałych |
dbałych |
C. | dbałym |
dbałym |
dbałym |
dbałym |
B. | dbałych |
dbałych |
dbałych |
dbałe |
N. | dbałymi |
dbałymi |
dbałymi |
dbałymi |
Ms. | dbałych |
dbałych |
dbałych |
dbałych |
W. | dbali |
dbali |
dbałe |
dbałe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dbalszy |
dbalszy |
dbalszy |
dbalsze |
dbalsza |
D. | dbalszego |
dbalszego |
dbalszego |
dbalszego |
dbalszej |
C. | dbalszemu |
dbalszemu |
dbalszemu |
dbalszemu |
dbalszej |
B. | dbalszego |
dbalszego |
dbalszy |
dbalsze |
dbalszą |
N. | dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszą |
Ms. | dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dbalsi |
dbalsi |
dbalsze |
dbalsze |
D. | dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
C. | dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
dbalszym |
B. | dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
dbalsze |
N. | dbalszymi |
dbalszymi |
dbalszymi |
dbalszymi |
Ms. | dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |
dbalszych |