UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wieszać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. wieszać

1. na drabinkach gimnastycznych

Definicja

zaczepiać się na czymś i zaczynać zwisać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uwieszać się, zawieszać się

Połączenia

  • wieszać się na rywalu, na szyi

Cytaty

[...] czasami tylko, gdy się pewnie zapomniał, schodził pod szkołę, wieszał się na płocie i patrzył na dzieci w podwórzu.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1967

Czy mogłam przypuszczać, wieszając się na jego szyi, że w nim właśnie zamknięta jest tajemnica mojego losu.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Wybór Anny, 2010

Po chwili otoczyła ją grupa kilkuletnich dzieciaków. Wieszały się na jej rękach, skakały, ciągnęły dokądś za bramę, aby pokazać jakiś skarb lub zdradzić dziecięcą tajemnicę.

źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

Kościelny całym ciężarem wieszał się na grubej linie i wprawiał w ruch spiżowy dzwon, który przypominał odwrócony kieliszek z odciętą stopką.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Zawsze zawalała trzepak ciężkim bordowym chodnikiem z granatowym paskiem i jakimiś innymi szmatami do trzepania i wtedy nie mogliśmy wieszać się za nogi i robić fikołków, nie mogliśmy nawet huśtać się na starej oponie z malucha ojca.

źródło: NKJP: Katarzyna Sowula: Zero osiemset, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszam się
wieszamy się
2 os. wieszasz się
wieszacie się
3 os. wiesza się
wieszają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałem się
+(e)m się wieszał
wieszałam się
+(e)m się wieszała
wieszałom się
+(e)m się wieszało
wieszaliśmy się
+(e)śmy się wieszali
wieszałyśmy się
+(e)śmy się wieszały
2 os. wieszałeś się
+(e)ś się wieszał
wieszałaś się
+(e)ś się wieszała
wieszałoś się
+(e)ś się wieszało
wieszaliście się
+(e)ście się wieszali
wieszałyście się
+(e)ście się wieszały
3 os. wieszał się
wieszała się
wieszało się
wieszali się
wieszały się

bezosobnik: wieszano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wieszał
będę się wieszać
będę się wieszała
będę się wieszać
będę się wieszało
będę się wieszać
będziemy się wieszali
będziemy się wieszać
będziemy się wieszały
będziemy się wieszać
2 os. będziesz się wieszał
będziesz się wieszać
będziesz się wieszała
będziesz się wieszać
będziesz się wieszało
będziesz się wieszać
będziecie się wieszali
będziecie się wieszać
będziecie się wieszały
będziecie się wieszać
3 os. będzie się wieszał
będzie się wieszać
będzie się wieszała
będzie się wieszać
będzie się wieszało
będzie się wieszać
będą się wieszali
będą się wieszać
będą się wieszały
będą się wieszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszajmy się
2 os. wieszaj się
wieszajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałbym się
bym się wieszał
wieszałabym się
bym się wieszała
wieszałobym się
bym się wieszało
wieszalibyśmy się
byśmy się wieszali
wieszałybyśmy się
byśmy się wieszały
2 os. wieszałbyś się
byś się wieszał
wieszałabyś się
byś się wieszała
wieszałobyś się
byś się wieszało
wieszalibyście się
byście się wieszali
wieszałybyście się
byście się wieszały
3 os. wieszałby się
by się wieszał
wieszałaby się
by się wieszała
wieszałoby się
by się wieszało
wieszaliby się
by się wieszali
wieszałyby się
by się wieszały

bezosobnik: wieszano by się

bezokolicznik: wieszać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wieszając się

gerundium: wieszanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieszanie się
wieszania się
D. wieszania się
wieszań się
C. wieszaniu się
wieszaniom się
B. wieszanie się
wieszania się
N. wieszaniem się
wieszaniami się
Ms. wieszaniu się
wieszaniach się
W. wieszanie się
wieszania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wieszający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszający się
wieszający się
wieszający się
wieszające się
wieszająca się
D. wieszającego się
wieszającego się
wieszającego się
wieszającego się
wieszającej się
C. wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającej się
B. wieszającego się
wieszającego się
wieszający się
wieszające się
wieszającą się
N. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającą się
Ms. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszający się
wieszający się
wieszające się
wieszające się
D. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszających się
C. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
B. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszające się
N. wieszającymi się
wieszającymi się
wieszającymi się
wieszającymi się
Ms. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszających się

odpowiednik aspektowy: uwiesić się

Składnia

bez ograniczeń + wieszać się +
na CZYM | za CO

2. na stryczku

Definicja

odbierać sobie życie, zakładając na szyję pętlę i usuwając podparcie nóg

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obwieszać się
hiperonimy:  zabijać się

Połączenia

  • wieszać się na drzewie, na gałęzi, na pasku, na sznurze
  • wieszać się w celi
  • popełnić samobójstwo, wieszając się

Cytaty

Ci zaś, którym brakowało sił do powrotu na drogę cnoty, wieszali się po prostu na strychach lub skakali z Zielonego Mostu, uwalniając w ten sposób od siebie społeczeństwo.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

Każdy gracz, który wdał się z nim w dłuższą rozmowę, wkrótce potem wieszał się na drzewie albo wypruwał sobie flaki.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Dziewięćdziesiąt procent tych, którzy decydują się odejść na zawsze w krainę ekstatycznych snów przez połknięcie tabletek o gwarantowanym przez specjalistów działaniu - zaniechałoby, gdyby przyszło im wieszać się na kablu, skakać z mostu czy dachu wysokościowca albo ordynarnie podrzynać sobie żyły.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Ktoś im opowiadał, że włóczył się po Polu Mokotowskim. Podobno chciał się wieszać. Odnalazł się w ośrodku dla chorych psychicznie w Garwolinie.

źródło: NKJP: Tomasz Ejtminowicz, Marek Górlikowski, Jarosław Popek, Gdańsk, Ireneus Domański: Dezerter, Gazeta Wyborcza, 1994-07-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszam się
wieszamy się
2 os. wieszasz się
wieszacie się
3 os. wiesza się
wieszają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałem się
+(e)m się wieszał
wieszałam się
+(e)m się wieszała
wieszałom się
+(e)m się wieszało
wieszaliśmy się
+(e)śmy się wieszali
wieszałyśmy się
+(e)śmy się wieszały
2 os. wieszałeś się
+(e)ś się wieszał
wieszałaś się
+(e)ś się wieszała
wieszałoś się
+(e)ś się wieszało
wieszaliście się
+(e)ście się wieszali
wieszałyście się
+(e)ście się wieszały
3 os. wieszał się
wieszała się
wieszało się
wieszali się
wieszały się

bezosobnik: wieszano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wieszał
będę się wieszać
będę się wieszała
będę się wieszać
będę się wieszało
będę się wieszać
będziemy się wieszali
będziemy się wieszać
będziemy się wieszały
będziemy się wieszać
2 os. będziesz się wieszał
będziesz się wieszać
będziesz się wieszała
będziesz się wieszać
będziesz się wieszało
będziesz się wieszać
będziecie się wieszali
będziecie się wieszać
będziecie się wieszały
będziecie się wieszać
3 os. będzie się wieszał
będzie się wieszać
będzie się wieszała
będzie się wieszać
będzie się wieszało
będzie się wieszać
będą się wieszali
będą się wieszać
będą się wieszały
będą się wieszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszajmy się
2 os. wieszaj się
wieszajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałbym się
bym się wieszał
wieszałabym się
bym się wieszała
wieszałobym się
bym się wieszało
wieszalibyśmy się
byśmy się wieszali
wieszałybyśmy się
byśmy się wieszały
2 os. wieszałbyś się
byś się wieszał
wieszałabyś się
byś się wieszała
wieszałobyś się
byś się wieszało
wieszalibyście się
byście się wieszali
wieszałybyście się
byście się wieszały
3 os. wieszałby się
by się wieszał
wieszałaby się
by się wieszała
wieszałoby się
by się wieszało
wieszaliby się
by się wieszali
wieszałyby się
by się wieszały

bezosobnik: wieszano by się

bezokolicznik: wieszać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wieszając się

gerundium: wieszanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieszanie się
wieszania się
D. wieszania się
wieszań się
C. wieszaniu się
wieszaniom się
B. wieszanie się
wieszania się
N. wieszaniem się
wieszaniami się
Ms. wieszaniu się
wieszaniach się
W. wieszanie się
wieszania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wieszający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszający się
wieszający się
wieszający się
wieszające się
wieszająca się
D. wieszającego się
wieszającego się
wieszającego się
wieszającego się
wieszającej się
C. wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającej się
B. wieszającego się
wieszającego się
wieszający się
wieszające się
wieszającą się
N. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającą się
Ms. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszający się
wieszający się
wieszające się
wieszające się
D. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszających się
C. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
B. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszające się
N. wieszającymi się
wieszającymi się
wieszającymi się
wieszającymi się
Ms. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszających się

odpowiednik aspektowy: powiesić się

Składnia

bez ograniczeń + wieszać się +
(na CZYM)

3. podczas instalacji

Definicja

pot. 
działać bardzo powoli i z przerwami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawieszać się

Połączenia

  • komputer, program wiesza się

Cytaty

Redakcja co jakiś czas straszyła ponaglającymi mejlami, komputer się wieszał, wiosna wciąż nie przychodziła, a lista pozostawała w rozsypce.

źródło: NKJP: Jacek Sobczyński: 50 najbardziej obciachowych momentów polskiego hip-hopu, Esensja, 2008-06

Komp wiesza się i przy próbie instalacji 98 tak samo.

źródło: NKJP: Internet

Największą zmorą funkcjonariuszy jest ciągłe wieszanie się Windowsa, a także bardzo powolne działanie wewnętrznego oprogramowania „Poliks”.

źródło: NKJP: Rafał Spaleniak: Berlińscy policjanci nie chcą Windowsa, Dziennik Internautów, 2007-11-19

Zdarza się również, że źle dobrane podzespoły mogą być przyczyną stresów, jakie powoduje wieszający się co chwila komputer.

źródło: NKJP: Bartosz Danowski, Andrzej Pyrchla: ABC sam składam komputer, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszam się
wieszamy się
2 os. wieszasz się
wieszacie się
3 os. wiesza się
wieszają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałem się
+(e)m się wieszał
wieszałam się
+(e)m się wieszała
wieszałom się
+(e)m się wieszało
wieszaliśmy się
+(e)śmy się wieszali
wieszałyśmy się
+(e)śmy się wieszały
2 os. wieszałeś się
+(e)ś się wieszał
wieszałaś się
+(e)ś się wieszała
wieszałoś się
+(e)ś się wieszało
wieszaliście się
+(e)ście się wieszali
wieszałyście się
+(e)ście się wieszały
3 os. wieszał się
wieszała się
wieszało się
wieszali się
wieszały się

bezosobnik: wieszano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wieszał
będę się wieszać
będę się wieszała
będę się wieszać
będę się wieszało
będę się wieszać
będziemy się wieszali
będziemy się wieszać
będziemy się wieszały
będziemy się wieszać
2 os. będziesz się wieszał
będziesz się wieszać
będziesz się wieszała
będziesz się wieszać
będziesz się wieszało
będziesz się wieszać
będziecie się wieszali
będziecie się wieszać
będziecie się wieszały
będziecie się wieszać
3 os. będzie się wieszał
będzie się wieszać
będzie się wieszała
będzie się wieszać
będzie się wieszało
będzie się wieszać
będą się wieszali
będą się wieszać
będą się wieszały
będą się wieszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszajmy się
2 os. wieszaj się
wieszajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałbym się
bym się wieszał
wieszałabym się
bym się wieszała
wieszałobym się
bym się wieszało
wieszalibyśmy się
byśmy się wieszali
wieszałybyśmy się
byśmy się wieszały
2 os. wieszałbyś się
byś się wieszał
wieszałabyś się
byś się wieszała
wieszałobyś się
byś się wieszało
wieszalibyście się
byście się wieszali
wieszałybyście się
byście się wieszały
3 os. wieszałby się
by się wieszał
wieszałaby się
by się wieszała
wieszałoby się
by się wieszało
wieszaliby się
by się wieszali
wieszałyby się
by się wieszały

bezosobnik: wieszano by się

bezokolicznik: wieszać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wieszając się

gerundium: wieszanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieszanie się
wieszania się
D. wieszania się
wieszań się
C. wieszaniu się
wieszaniom się
B. wieszanie się
wieszania się
N. wieszaniem się
wieszaniami się
Ms. wieszaniu się
wieszaniach się
W. wieszanie się
wieszania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wieszający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszający się
wieszający się
wieszający się
wieszające się
wieszająca się
D. wieszającego się
wieszającego się
wieszającego się
wieszającego się
wieszającej się
C. wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającemu się
wieszającej się
B. wieszającego się
wieszającego się
wieszający się
wieszające się
wieszającą się
N. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającą się
Ms. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszający się
wieszający się
wieszające się
wieszające się
D. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszających się
C. wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
wieszającym się
B. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszające się
N. wieszającymi się
wieszającymi się
wieszającymi się
wieszającymi się
Ms. wieszających się
wieszających się
wieszających się
wieszających się

odpowiednik aspektowy: zawiesić się

Data ostatniej modyfikacji: 11.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj