UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwiesić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwieszę się	uwiesimy się
2 os.	uwiesisz się	uwiesicie się
3 os.	uwiesi się	uwieszą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwiesiłem się +(e)m się uwiesił	uwiesiłam się +(e)m się uwiesiła	uwiesiłom się +(e)m się uwiesiło	uwiesiliśmy się +(e)śmy się uwiesili	uwiesiłyśmy się +(e)śmy się uwiesiły
2 os.	uwiesiłeś się +(e)ś się uwiesił	uwiesiłaś się +(e)ś się uwiesiła	uwiesiłoś się +(e)ś się uwiesiło	uwiesiliście się +(e)ście się uwiesili	uwiesiłyście się +(e)ście się uwiesiły
3 os.	uwiesił się	uwiesiła się	uwiesiło się	uwiesili się	uwiesiły się

bezosobnik: uwieszono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwieśmy się
2 os.	uwieś się	uwieście się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwiesiłbym się bym się uwiesił	uwiesiłabym się bym się uwiesiła	uwiesiłobym się bym się uwiesiło	uwiesilibyśmy się byśmy się uwiesili	uwiesiłybyśmy się byśmy się uwiesiły
2 os.	uwiesiłbyś się byś się uwiesił	uwiesiłabyś się byś się uwiesiła	uwiesiłobyś się byś się uwiesiło	uwiesilibyście się byście się uwiesili	uwiesiłybyście się byście się uwiesiły
3 os.	uwiesiłby się by się uwiesił	uwiesiłaby się by się uwiesiła	uwiesiłoby się by się uwiesiło	uwiesiliby się by się uwiesili	uwiesiłyby się by się uwiesiły

bezosobnik: uwieszono by się

bezokolicznik: uwiesić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwiesiwszy się

gerundium: uwieszenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwieszenie się	uwieszenia się
D.	uwieszenia się	uwieszeń się
C.	uwieszeniu się	uwieszeniom się
B.	uwieszenie się	uwieszenia się
N.	uwieszeniem się	uwieszeniami się
Ms.	uwieszeniu się	uwieszeniach się
W.	uwieszenie się	uwieszenia się

odpowiednik aspektowy: uwieszać się

Pochodzenie

Zob. uwiesić, wisieć, wieszać

1. na gałęzi

Definicja

zaczepić się o coś położonego wyżej tak, aby zwisać całym ciężarem ciała

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Na pozór przedni to pomysł uwiesić się nogami w górę jakiejś gałęzi i udawać nietoperza.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Uwiesiłem się na łodzi i prawie po szyję w wodzie [...], macałem stopami dno.

źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: Dwadzieścia tysięcy gęsi na niebie, 1997-11-21

Przyszło mu na myśl, że jeżeli stanie na parapecie, to powinien dosięgnąć lufcika. Może wystarczy mu siły, aby go otworzyć, a jak nie, to uwiesi się na nim całym swoim ciężarem i pociągnie ku sobie.

źródło: NKJP: Maciej Dęboróg-Bylczyński: Kolej na los, 2009

Składnia

	+	uwiesić się	+	CZEGO
	+	uwiesić się	+	na CZYM

2. na czyimś ramieniu

Definicja

oprzeć ciężar ciała na kimś lub na czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

oprzeć się

Cytaty

	Grali rumbę, ale nie mogła tańczyć szybko, zapomniała o krokach. Zacisnęła zęby, bezwładnie uwiesiła się na jego ramieniu. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007
	„[...] Uwaliłeś się i prowadzimy cię do domu.” W półmroku dostrzegłem, jak kiwa głową. Uwiesił się na mnie całym ciężarem. Z drugiej strony podtrzymał go Wężownik. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Dwa przystanki po nas wsiadł jakiś dziadek. Uwiesił się na [...] rurce koło mojego siedzenia i tak stoi. źródło: NKJP: Internet
	[...] uwiesił się na kutej z żelaza bramie, chciał otworzyć oba skrzydła jednym szarpnięciem ramion. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Składnia

uwiesić się

na KIM/CZYM

3. komuś na szyi

Definicja

mocno objąć kogoś ramionami, okazując silne emocje, takie jak radość lub wdzięczność, albo potrzebę uzyskania od tej osoby wsparcia w jakiejś trudnej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

	Daria ma już sześć lat i od razu chce wiedzieć z kim ma do czynienia. Wyciąga rączkę na powitanie, ogląda ze wszystkich stron. A potem jak się uwiesi u szyi, to tchu brakuje. źródło: NKJP: Grzegorz Pulit: Dzieci gorszego losu, Gazeta Krakowska, 2002-05-04
	Nigdy nie zapomnę, jak sąsiadka uwiesiła mi się na szyi i po prostu popłakała się ze szczęścia, bo nie miała co do garnka włożyć źródło: NKJP: Marcin Twaróg: Sąsiad sąsiadowi, Trybuna Śląska, 2004-04-03
	Zobaczyła, jak Ania uwiesiła się na Michale i płakała, a on siedział i się śmiał. źródło: Anna Górska: Nie zapomnę, 2013 (books.google.pl)
	[...] uwiesiła się na mnie i wycałowała [...]. źródło: Internet: milionkobiet.pl

Składnia

uwiesić się

na KIM/CZYM

4. o natręcie

Definicja

narzucić komuś swoją obecność, czerpiąc przy tym jakieś korzyści jego kosztem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Kobieta bluszcz kiełkuje, rozwija się, wzrasta już w wieku lat nastu. Wtedy już rozgląda się, poszukując chłopca, na którym mogłaby się uwiesić.

źródło: Internet: f.kafeteria.pl

[...] smętna trzydziestka lata solo, bo faceci boją się, że się od razu uwiesi. Dlatego najwięcej szans mają te, po których widać pewność siebie.

źródło: NKJP: Internet

[...] w 1944 r. Roosevelt walczył o reelekcję, a wielu Amerykanów bało się, że cały świat się na nich uwiesi. Po wygranej wojnie ludzie chcieli się zająć swoimi sprawami, spokojnie wrócić do domu, uwolnić się od świata.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Zróbmy jedną światową walutę!, Polityka, 2009-03-21

Składnia

uwiesić się

na KIM/CZYM

5. o krytykancie

Definicja

pot.

krytykować kogoś lub coś przy skupieniu zbyt wielkiej wagi na jednym elemencie, zdaniem mówiącego niesłusznie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przyczepić się, przypiąć się

Cytaty

	Uwiesiliście się tego becikowego jak pijany płotu - nie dostrzegacie [...], że przyrost naturalny w Polsce jest tak mizerny, że nie będzie komu tyrać na przyszłe emeryturki. źródło: NKJP: Internet
	Jakby się przyłożyć, to każdemu można wykazać jakąś formę kolaboracji z komuną. [...] ostatecznie można się uwiesić faktu, że ktoś się urodził w komunistycznym szpitalu finansowanym z komunistycznych zasobów Ministerstwa Zdrowia. źródło: NKJP: Internet
	Można się uwiesić [...] na nas, wytykać nam (Polakom) domniemane [...] wady i przywary, odmawiając prawa do riposty. źródło: NKJP: Internet
	Co wyście się mnie tak uwiesili [...]? Nie mogłem zapobiec włożeniu wam mandatu za wycieraczkę, bo drogówka nie leżała w ramach strategii i taktyki bitewnej mojej grupy. źródło: NKJP: Internet
	Dlaczego ogromna większość Polaków tak strasznie uwiesiła się na tym filmie? Obejrzałem ten film kilka dni temu i oceniam go jako jeden z lepszych filmów polskich ostatniego czasu. źródło: Internet: filmweb.pl

Składnia

	+	uwiesić się	+	KOGO/CZEGO
	+	uwiesić się	+	na KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 29.05.2018